Dopłaty do wypoczynku z ZFŚS a PIT

Każdy pracodawca, u którego funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS), musi posiadać regulamin jego wykorzystania. Regulamin ten powinien określać przeznaczanie środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej, realizowanej przez danego pracodawcę. Postanowienia regulaminu muszą być zgodne z ustawą z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1316), definiującą działalność socjalną. Zgodnie z nią zgromadzone środki ZFŚS mogą być przeznaczone na finansowanie usług świadczonych przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Czytaj także: Czy kupon obiadowy jest zwolniony z PIT

Warunki preferencji dla dziecka

Jednym ze świadczeń finansowanych w okresie letnim z funduszu socjalnego jest wypoczynek dziecka pracownika. Pracodawca, przyznając pracownikowi dofinansowanie na ten cel, musi ocenić czy są spełnione przesłanki, aby nie naliczać i nie potrącać od wypłacanych kwot podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do wypoczynku dzieci zastosowanie znajduje art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT. Wskazuje on, że wolne od podatku są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z  nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:

a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł.

Zatem, co do zasady, dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18 są zwolnione od podatku dochodowego w całości, tzn. bez względu na przyznaną przez pracodawcę kwotę, o ile są one finansowane z funduszu socjalnego. W przypadku sfinansowania wypoczynku z bieżących środków pracodawcy zwolnienie od podatku jest limitowane do kwoty 2000 zł.

Istotne są jednak również inne okoliczności, które warunkują zastosowanie zwolnienia od podatku. Wypoczynek musi być zorganizowany przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie oraz odbywać się w formie wczasów, kolonii, obozu lub zimowiska.

W wydawanych interpretacjach indywidualnych organy podatkowe podkreślają, że nie każda dopłata do wypoczynku dziecka może korzystać ze zwolnienia, a tylko ta, która związana jest z wypoczynkiem zorganizowanym. Intencją ustawodawcy było bowiem wyłączenie z zakresu przedmiotowego zwolnienia dopłat do niezorganizowanych form wypoczynku, takich jak np.wczasy potocznie nazywane „pod gruszą".

Zgodnie z definicjami słownikowymi, formy wypoczynku zorganizowanego to:

? wczasy, czyli wypoczynek, którego organizatorzy za opłatą zapewniają noclegi, wyżywienie, a niekiedy także rozrywki,

? kolonie, czyli zorganizowany pobyt wypoczynkowy dzieci i młodzieży szkolnej w czasie wakacji poza miejscem stałego zamieszkania,

? obóz, czyli forma zorganizowanego wypoczynku grupy ludzi, połączona z uprawianiem sportu lub nauką czegoś,

? zimowisko, czyli zorganizowany wyjazd wypoczynkowy dla dzieci w czasie ferii zimowych.

Zwrócić też należy uwagę, iż użyte w omawianym przepisie sformułowanie „wypoczynek zorganizowany" nie powinno być rozumiane jako konieczność zorganizowania czasu i programu pobytu w trakcie wypoczynku, lecz jedynie jako organizację z punktu widzenia formalno-prawnego przez instytucję będącą organizatorem wypoczynku.

Jeżeli zatem wypoczynek w formie wczasów jest organizowany przez podmiot prowadzący działalność, której przedmiotem jest organizacja wypoczynku, wówczas również dopłata do wczasów zakupionych przez pracownika w biurze turystycznym, w odniesieniu do kwoty przeznaczonej na dziecko pracownika, powinna być z podatku zwolniona.

O zasadności opodatkowania dopłaty do wypoczynku dziecka zorganizowanego w formie wczasów wypowiedział się niedawno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 5 kwietnia 2019 r. (0113-KDIPT2-1.4011.82.2019. 1.AP). Wnioskodawczyni wskazała, że złożyła do swojego pracodawcy wniosek o dofinansowanie do wypoczynku dziecka z funduszu socjalnego. Dołączyła do niego fakturę, potwierdzającą poniesione wydatki na zakupione w biurze turystycznym wczasy, w rozbiciu na osoby dorosłe i dzieci. Były to wczasy rodzinne. W takim stanie faktycznym pracodawca wnioskodawczyni uznał, że wypłacona kwota świadczenia w postaci dofinansowania do wypoczynku dziecka musi być obciążona PIT.

W odpowiedzi organ podatkowy przyznał rację wnioskodawczyni, potwierdzając, że kwota dofinansowania do wypoczynku, wykupionego przez nią za pośrednictwem biura podróży i zorganizowanego przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie w formie wczasów – na każde niepełnoletnie dziecko z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – objęta jest zwolnieniem, wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT.

Fiskus wskazał, że wczasy, zarówno wykupione w ośrodku wypoczynkowym osobiście, jak i wykupione w biurze podróży, w istocie stanowią formę wypoczynku. Wyjaśnił również, że zwolnienie, o którym mowa w przytoczonym art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT, ma zastosowanie, kiedy wypoczynek jest zorganizowany przez podmiot, który ma formalno-prawne umocowanie do wykonywania czynności związanych z organizowaniem wypoczynku, stanowiących podstawę jego funk- cjonowania. Istotne jest zatem, aby podmiot organizujący wypoczynek prowadził działalność w tym zakresie lub statutowo zajmował się tego typu działalnością.

Do podmiotów prowadzących działalność w zakresie wypoczynku zalicza się podmioty, które świadczą usługi wypoczynkowe w prowadzonej działalności gospodarczej, np. biura turystyczne czy inne podmioty prowadzące działalność w zakresie wypoczynku, np. w formie domów wczasowych, pensjonatów, gospodarstw agroturystycznych. Natomiast do podmiotów, które zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością, należy zaliczyć, m.in. kościoły, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku a także stowarzyszenia bądź fundacje, które również zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością.

Dopłata do wycieczki małoletniego

Zasadniczo z podatku mogą być zwolnione jedynie takie dopłaty, które są przeznaczone na dofinansowania wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18, zorganizowanego w formie: wczasów, obozów, zimowisk i kolonii. Katalog form wypoczynku, wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT, zasadniczo jest zamknięty. Jednak mimo to organy podatkowe w ostatnim czasie zaczęły prezentować przychylne stanowisko również w kwestii braku konieczności opodatkowania dofinansowania udzielonego z funduszu socjalnego do wypoczynku dziecka, zorganizowanego w formie wycieczki.

W interpretacji indywidualnej z 2 sierpnia 2018 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (0115-KDIT2-2. 4011.249.2018.1.ŁS) czytamy, że kwota dofinansowania udzielonego z ZFŚS do wycieczki krajowej lub zagranicznej dla dzieci do lat 18, zorganizowanej przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, wypłacana pracownikom firmy po okazaniu dowodu wpłaty za taki wypoczynek, jest wolna od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt  78 ustawy o PIT.

W uzasadnieniu organ podatkowy wskazał, że intencją ustawodawcy było wyłączenie ze zwolnienia od podatku jedynie dopłat do niezorganizowanych form wypoczynku, takich jak np. wczasy „pod gruszą". Natomiast kiedy wypoczynek jest zorganizowany przez uprawnione do tego podmioty, wówczas zarówno dopłaty do wczasów, kolonii, zimowisk, obozów, jak też wycieczki dziecka, korzystają ze zwolnienia od podatku. Fiskus zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że wycieczka, która według definicji słownikowych rozumiana jest jako wędrówka lub wyjazd w celach turystycznych, stanowi również formę wypoczynku, dlatego dopłata do niej korzysta ze zwolnienia od podatku.

Integracja z pracodawcą

Sfinansowana z funduszu socjalnego wycieczka dla pracowników i członków ich rodzin, może również, w niektórych okolicznościach, nie powodować obowiązku naliczenia i pobrania podatku od pracownika. Będzie tak, gdy pracodawca organizuje dla pracowników np. wycieczkę, która ma na celu również integrację załogi.

Na temat braku konieczności naliczania podatku dochodowego od organizowanych przez pracodawców wycieczek dla pracowników wydano w ostatnim czasie wiele korzystnych interpretacji indywidualnych. Najnowsza Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 kwietnia 2019 r. (0113-KDIPT2-3.4011. 165.2019.1.ID) dotyczy podobnego stanu faktycznego.

Pracodawca postanowił zorganizować i częściowo sfinansować z funduszu socjalnego zagraniczną wycieczkę dla pracowników i członków ich rodzin. Koszt wycieczki, przypadający na jednego pracownika, był znany. Wyjazd finansowali częściowo we własnym zakresie pracownicy, którzy zobowiązani zostali do wniesienia dopłaty do kosztów wyjazdu. Celem planowanej wycieczki była integracja pracowników oraz podtrzymywanie dobrych, wzajemnych relacji wśród zatrudnionych osób.

Fiskus potwierdził, że w opisanym stanie faktycznym udział pracowników i członków ich rodzin w organizowanej przez pracodawcę wycieczce nie powoduje powstania przychodu po stronie pracownika, od którego płatnik byłby zobligowany do naliczenia i pobierania podatku dochodowego od osób fizycznych. Przemawiały za tym następujące argumenty.

Po pierwsze, organizowany przez pracodawcę wyjazd miał na celu przede wszystkim integrację pracowników. Nie zmienił tego fakt, że uprawnionymi do udziału w wyjeździe byli również najbliżsi członkowie rodzin pracowników.

Po drugie, częściowo sfinansowany przez pracodawcę wyjazd nie przyniesie wymiernych korzyści po stronie pracownika, gdyż pracownik nie zaoszczędził na swoich wydatkach. Pracownicy, wraz z członkami swoich rodzin, biorą udział w tym wyjeździe tylko z racji tego, że łączy ich z firmą stosunek pracy. Nie można zatem zakładać, że gdyby pracodawca nie organizował takiego wyjazdu, to pracownik i tak pojechałby na taką wycieczkę i musiałby ponieść tego rodzaju koszty. Po trzecie, nie można twierdzić, że wartość świadczenia jest skierowana i przypisana wyłącznie indywidualnemu pracownikowi, ponieważ w przypadku planowanego wyjazdu świadczenie zostało skierowane do ogółu pracowników. Każdy, kto chciał, miał możliwość zadeklarowania w nim swojego udziału. Mając na uwadze taką argumentację, wnioskodawczyni uzyskała potwierdzenie od organu podatkowego, że w związku z organizowanym wyjazdem integracyjnym (wycieczka zagraniczna), w którym udział wezmą pracownicy i członkowie ich rodzin, po stronie pracowników nie powstanie przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji po stronie pracodawcy nie wystąpią obowiązki płatnika.

Pracownik na wakacjach

Wszelkiego rodzaju dopłaty czy dofinansowania udzielane z funduszu socjalnego na wsparcie wypoczynku pracownika, zarówno zorganizowanego, jak i niezorganizowanego, w świetle definicji art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy. Przy czym świadczenia tego rodzaju mogą zostać zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy, który przewiduje preferencję zarówno dla świadczeń rzeczowych, jak i pieniężnych otrzymanych przez pracownika z funduszu socjalnego do wysokości nieprzekraczającej rocznie 1000 zł.

Udzielone dofinansowanie do wypoczynku pracownika będzie podlegało opodatkowaniu tylko w sytuacji, gdy suma wszystkich świadczeń sfinansowanych z ZFŚS w danym roku kalendarzowym przekroczy limit zwolnienia.

Wczasy dla emeryta i rencisty

U niektórych pracodawców, zgodnie z postanowieniami regulaminu wydatkowania środków ZFŚS, osobami uprawnionymi do otrzymania dofinansowania do wypoczynku są również byli pracownicy, tj. emeryci i renciści, którzy pozostawali wcześniej u danego pracodawcy w stosunku pracy.