(30 000 zł – 6 000 zł + 20 000 zł) x 100 proc. = 22 proc.
50 000 zł x 4 lata
Amortyzacja roczna: 50 000 zł x 22 proc. = 11 000 zł.
Wartość księgowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach:
- 1 rok – 6000 zł
- 2 rok – 11 000 zł
- 3 rok – 11 000 zł
- 4 rok – 11 000 zł
- 5 rok – 11 000 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 50 000 zł.
Ujęcie podatkowe
Amortyzacja podatkowa powinna być obliczana od nowej (wyższej) wartości początkowej przy użyciu dotychczasowej stopy procentowej (20 proc.).
Powstaną więc koszty, które nie będą uznawane za koszty podatkowe: 50 000 zł x (22 proc. – 20 proc.) = 1 000 zł.
Wartość podatkowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach:
- 1 rok – 6000 zł
- 2 rok – 10 000 zł
- 3 rok – 10 000 zł
- 4 rok – 10 000 zł
- 5 rok – 10 000 zł
- 6 rok – 4000 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 50 000 zł.
Podsumowanie
W okresie od drugiego do piątego roku amortyzacji pojawią się koszty niepodatkowe w wysokości 1000 zł. Natomiast w roku szóstym wystąpi jedynie amortyzacja podatkowa o wartości 4000 zł.
Przykład
Jednostka przeprowadziła ulepszenie środka trwałego:
- wartość początkowa: 30 000 zł,
- dotychczasowe umorzenie: 6000 zł,
- stopa amortyzacji przyjęta w momencie oddania do używania: 20 proc., - wartość ulepszenia: 20 000 zł. Okres użytkowania środka trwałego wynosi pięć lat, natomiast czas dotychczasowego użytkowania – jeden rok. W wyniku ulepszenia zwiększona została zdolność wytwórcza środka trwałego i nastąpiło przedłużenie okresu jego użytkowania o cztery lata. Ujęcie księgowe
W wyniku ulepszenia środka trwałego łączny okres ekonomicznej użyteczności wynosi dziewięć lat. Nowa stawka amortyzacji powinna zostać wyliczona w następujący sposób:
(30 000 zł - 6000 zł + 20 000 zł) x 100 proc. = 11 proc.
50 000 zł x 8 lat
Amortyzacja roczna: 50 000 zł x 11 proc. = 5500 zł.
Wartość księgowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach:
- 1 rok – 6000 zł
- 2 rok – 5500 zł
- 3 rok – 5500 zł
- 4 rok – 5500 zł
- 5 rok – 5500 zł
- 6 rok – 5500 zł
- 7 rok – 5500 zł
- 8 rok – 5500 zł
- 9 rok – 5500 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 50 000 zł.
Ujęcie podatkowe
W trakcie roku podatkowa stopa amortyzacji, która ustalona jest zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, musi pozostać niezmieniona. Obniżenie stawki podatkowej może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego (art. 16i ust. 5 ustawy o CIT). Przyjmując założenie, że spółka nie podjęła decyzji o obniżeniu od kolejnego roku stawki podatkowej, wartość podatkowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach będzie następująca:
- 1 rok – 6000 zł
- 2 rok – 10 000 zł
- 3 rok – 10 000 zł
- 4 rok – 10 000 zł
- 5 rok – 10 000 zł
- 6 rok – 4000 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 50 000 zł.
Podsumowanie
W okresie od drugiego do piątego roku amortyzacji pojawią się dodatkowe koszty podatkowe w wysokości 4500 zł. Natomiast w szóstym roku wystąpią koszty niepodatkowe w kwocie 1500 zł.
Z kolei w okresie od siódmego do dziewiątego roku amortyzacja bilansowa nie będzie stanowiła kosztu podatkowego.
Całkowicie umorzony
Kiedy figurujący w księgach środek trwały został już całkowicie umorzony, a następnie zostanie on ulepszony, nową stopę amortyzacji ustala się na podstawie wartości stanowiącej sumę wartości początkowej i wartości ulepszenia.
Przykład
Jednostka przeprowadziła ulepszenie całkowicie umorzonego środka trwałego:
- wartość początkowa: 30 000 zł,
- umorzenie: 30 000 zł,
- stopa amortyzacji przyjęta w momencie oddania do używania: 20 proc.,
- wartość ulepszenia: 20 000 zł.
W wyniku ulepszenia zwiększona została zdolność wytwórcza środka trwałego i nastąpiło przedłużenie okresu jego użytkowania o cztery lata.
Ujęcie księgowe
Amortyzacja liczona jest metodą liniową od wartości początkowej, która wzrosła z kwoty 30 000 zł do 50 000 zł. Nowa stawka amortyzacji powinna zostać wyliczona w następujący sposób:
(30 000 zł – 30 000 zł + 20 000 zł) x 100 proc. = 10 proc.
50 000 zł x 4 lata
Amortyzacja roczna: 50 000 zł x 10 proc. = 5 000 zł.
Wartość księgowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach:
- 1 rok – 5000 zł
- 2 rok – 5000 zł
- 3 rok – 5000 zł
- 4 rok – 5000 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 20 000 zł.
Ujęcie podatkowe
W trakcie roku podatkowa stopa amortyzacji, która jest ustalona zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, musi pozostać niezmieniona. Obniżenie stawki podatkowej może nastąpić od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego (art. 16i ust. 5 ustawy o CIT).
Przyjmując założenie, że spółka nie podjęła decyzji o obniżeniu od kolejnego roku stawki podatkowej, wartość podatkowych odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach będzie następująca:
- 1 rok – 10 000 zł
- 2 rok – 10 000 zł
Suma odpisów amortyzacyjnych: 20 000 zł.
Podsumowanie
W pierwszym i drugim roku pojawią się dodatkowe koszty podatkowe w wysokości 5000 zł. Natomiast amortyzacja bilansowa w trzecim i czwartym roku nie będzie stanowiła kosztu podatkowego.
—Dominika Szwajka
—Anna Sobańska jest starszą konsultantką w dziale prawnopodatkowym PwC
Zdaniem autorki: Nie wolno podwyższać maksymalnej podatkowej stawki odpisów
Dominika Szwajka, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Główną różnicą pomiędzy amortyzacją dla celów księgowych i podatkowych ulepszonego środka trwałego jest brak możliwości podwyższenia podatkowej rocznej stawki odpisów amortyzacyjnych, z załącznika do ustawy o CIT. W przypadku podjęcia przez jednostkę decyzji o obniżeniu podatkowej rocznej stawki amortyzacji, nie może to nastąpić wcześniej niż od początku kolejnego roku podatkowego. Nieprawidłowe rozpoznanie charakteru poniesionych nakładów może skutkować zaniżeniem lub zawyżeniem wartości początkowej środka trwałego, a w następstwie tego – zawyżeniem lub zaniżeniem kosztów amortyzacji. Aby sprawozdanie finansowe oraz wynik finansowy jednostki przedstawiały rzetelne i wiarygodne informacje, niezbędne jest prawidłowe rozróżnienie nakładów poniesionych na remonty oraz ulepszenia środków trwałych. -