Kiedy powstaje przychód przy nieodpłatnym otrzymaniu akcji

Nieodpłatne otrzymanie akcji przez powierzającego w wyniku realizacji umowy powiernictwa nie skutkuje powstaniem przysporzenia majątkowego.

Publikacja: 09.05.2018 06:30

Kiedy powstaje przychód przy nieodpłatnym otrzymaniu akcji

Foto: Adobe Stock

Tak wynika z interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 16 marca 2018 r. (0115-KDIT2-2.4011.21.2018.2.HD).

Podatniczka planowała objąć akcje w nowopowstałej spółce akcyjnej. Nie chciała jednak upubliczniać faktu uzyskania statusu akcjonariusza (w tym figurować jako akcjonariusz w dokumentach rejestrowych spółki),dlatego podjęła decyzję o zawarciu umowy powierniczej z zaufaną osobą.

Na podstawie umowy powiernik zobowiązał się do objęcia w spółce określonej liczby akcji w imieniu własnym, ale na rzecz podatniczki. Akcje zostały pokryte przez powiernika wkładem gotówkowym, przy czym środki pieniężne na pokrycie wkładu zostały przekazane powiernikowi przez podatniczkę. Fakt zawarcia umowy powierniczej nie był znany osobom trzecim.

Ustalenia stron

Zgodnie z postanowieniami umowy, po zarejestrowaniu spółki w rejestrze przedsiębiorców, w terminie wyznaczonym przez podatniczkę, powiernik miał nieodpłatnie przenieść na nią własność objętych na jej rzecz akcji. Do tego czasu powiernik zobowiązał się do stosowania się do poleceń oraz dyrektyw przy wykonywaniu wszelkich praw wynikających z akcji oraz nieodpłatnym przekazywaniu świadczeń związanych z posiadaniem akcji (w szczególności dywidendy) na rzecz podatniczki, jako podmiotowi uprawnionemu do ich otrzymania.

Podatniczka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, ponieważ chciała się upewnić czy nieodpłatne przeniesienie akcji przez powiernika na jej rzecz, w wyniku realizacji zapisów umowy powierniczej, nie będzie skutkować po jej stronie powstaniem przychodu.

Sama uważała, że nieodpłatne nabycie akcji od powiernika będzie neutralne w PIT. Do powstania przychodu dojdzie dopiero w momencie ewentualnego zbycia przez podatniczkę przedmiotowych akcji.

Kto jest właścicielem

Fiskus zgodził się z wnioskodawczynią. Wskazał, że w odniesieniu do czynności nieodpłatnego przeniesienia przez powiernika na rzecz powierzającego własności akcji, pomimo że podmiotem, który formalnie nabył akcje jest powiernik, zgodnie z umową powiernictwa właścicielem akcji jest powierzający. Wobec tego w ramach przeniesienia następuje faktycznie otrzymanie przez powierzającego swoich akcji. Nieodpłatne przeniesienie przez powiernika na rzecz podatniczki własności akcji, które nastąpi na podstawie umowy powiernictwa, nie doprowadzi zatem do powstania po stronie podatniczki przysporzenia majątkowego skutkującego powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT. Moment powstania przychodu po stronie podatniczki zostanie odroczony do momentu ewentualnego zbycia przez nią przedmiotowych akcji.

Zdaniem autorki

Mocodawca pozostaje anonimowy - Edyta Adamus, konsultantka w dziale doradztwa podatkowego Deloitte

Powiernictwo jako instytucja prawna nie zostało uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest zasada swobody kontraktowej. Istotą umowy powierniczej jest wykonanie operacji we własnym imieniu, ale na rzecz mocodawcy – powierzającego (zastępstwo pośrednie).

Umowa powiernictwa jest często wykorzystywana w obrocie gospodarczym, w szczególności przy transakcjach objęcia udziałów/akcji. Dzięki zawarciu takiej umowy powierzający, będący realnym właścicielem udziałów/akcji zyskuje anonimowość, bowiem dane powiernika figurują we wszystkich umowach i dokumentach transakcyjnych, a także rejestrach.

Realizacja umowy powiernictwa jest co do zasady neutralna w PIT. W szczególności nieodpłatne nabycie udziałów/akcji przez powierzającego w wyniku realizacji postanowień umowy powiernictwa nie skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu. W ramach takiego przeniesienia następuje bowiem faktyczne otrzymanie przez powierzającego swoich udziałów/akcji. Nie dochodzi wówczas do przysporzenia majątkowego. Przeniesienie przez powiernika własności akcji będzie cechą łączącą powiernika z powierzającym stosunku prawnego, a nie niezależnym samoistnym świadczeniem, które skutkowałoby przysporzeniem majątkowym.

Podobne stanowisko zostało wyrażone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 sierpnia 2017 r. (0111-KDIB2-3.4010.35.2017.2.AB) oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 czerwca 2016 r. (IPPB3/4510-391/16-2/DP).

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego