Ceny transferowe - zmiany od 2019 roku: jak wypełnić formularz

W ramach ostatniej nowelizacji przepisów w zakresie cen transferowych, Ministerstwo Finansów przygotowało wiele rozporządzeń, które szczegółowo opisują obowiązki podatników. Zakres danych raportowanych w TP-R określają rozporządzenia ministra finansów z 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (oraz odpowiednio od osób fizycznych). Schemat do raportowania został przekazany do konsultacji publicznych, finalna wersja nie została jeszcze opublikowana.

Czytaj także: Ceny transferowe: format XML na nowym formularzu TP-R

Prezentacja podatnika...

Pierwsza część formularza ma na celu zarysowanie tła i przedstawienie podatnika i podstawowych informacji na temat jego działalności i kondycji finansowej.

Zgodnie z rozporządzeniem informacja o cenach transferowych zawiera wskazanie celu jej złożenia. W tej części podatnik może wskazać czy składa formularz po raz pierwszy, czy jest to korekta zeznania. Wskazuje się także rok, którego dotyczy informacja. Następnie należy podać dane identyfikacyjne. Ten element został podzielony na dwie części: informacje o podmiocie składającym informację oraz informacje o podmiocie, dla którego składana jest informacja o cenach transferowych. Taki podział jest konieczny, np. gdy informacja jest składana przez wspólnika dla spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Trzecim elementem tej części formularza są ogólne dane finansowe podmiotu, dla którego składana jest informacja. Rozporządzenie wskazuje konkretne wskaźniki wraz z formułą ich kalkulacji, które należy wyliczyć i zaprezentować w formularzu. Dla banków oraz zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, z uwagi na ich specyficzną działalność, wskazano wskaźniki inne niż dla pozostałych podmiotów. Na podstawie tych informacji możliwa będzie wstępna ocena ogólnej sytuacji finansowej podatnika, co może ułatwić kontrolującym przeprowadzenie wstępnej selekcji podmiotów do dalszej analizy.

...i transakcji...

W tej części podatnik przekaże informacje na temat rodzajów transakcji kontrolowanych, przypisując do każdej odpowiedni kod kategorii. Do wyboru jest 76 kategorii, m.in. transakcje związane z obrotem towarowym, transakcje usługowe, transakcje finansowe, transakcje dotyczące aktywów, udostępnienie czy korzystanie z wartości niematerialnych. Transakcje prezentowane w tej części powinny być pogrupowane zgodnie z kryterium jednorodności, co oznacza że można zaprezentować kilka razy ten sam rodzaj transakcji, jeśli podatnik uzna, że nie są one jednorodne. Stosując kryterium jednorodności podatnicy mogą pogrupować transakcje i zaprezentować je łącznie w formularzu. Określając jednorodność transakcji należy kierować się wytycznymi zawartymi w ustawie o CIT w tym zakresie. Podejście powinno być spójne z tym przyjętym dla potrzeb sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Ponadto, dla transakcji udostępnienia lub korzystania z wartości niematerialnych należy dodatkowo wskazać rodzaj wartości niematerialnych. Zaproponowano tu osiem kodów.

Przykład

Podmiot powiązany otrzymał od spółki matki w danym roku podatkowym dwie pożyczki:

- pożyczka nr 1: kapitał 5 000 000 euro, oprocentowanie stałe 4 proc. płatne co miesiąc.

- pożyczka nr 2: kapitał 5 000 000 euro, oprocentowanie zmienne: marża 3 proc. + Euribor 3M.

Podatnik uznał, że transakcje otrzymania tych dwóch pożyczek nie stanowią jednorodnej transakcji ze względu na ich odmienne warunki. W związku z tym pożyczka nr 1 oraz pożyczka nr 2 zostaną zaprezentowane jako dwie odrębne transakcje. Podatnik przygotuje dwie odrębne dokumentacje cen transferowych, natomiast zostanie im przypisany ten sam kod – 2201 Transakcja związana z uzyskaniem finansowania (kredyt, pożyczka, nabycie obligacji lub inna forma).

Przykład

Podatnik świadczy na rzecz podmiotu powiązanego usługi:

- usługi logistyczne, metoda kalkulacji wynagrodzenia: koszt + 5 proc.,

- usługi obsługi biurowej, metoda kalkulacji wynagrodzenia: koszt + 5 proc.

W obu przypadkach podatnik świadczy usługi, dla których sposób kalkulowania wynagrodzenia jest analogiczny, tj. koszt poniesiony w związku z transakcją powiększany jest o narzut zysku w wysokości 5 proc. Jednakże, biorąc pod uwagę odmienny charakter transakcji oraz inną bazę kosztową, transakcje również nie powinny zostać zakwalifikowane jako jednorodne.

... oraz ich wartości

W kolejnej części należy wskazać wartość transakcji kontrolowanych. Rozporządzenie dość szczegółowo opisuje jakie wartości powinny zostać zaprezentowane w tej części. Przede wszystkim wartość należy podać w kwocie netto w złotych na ostatni dzień roku, za który składana jest informacja o cenach transferowych. Ponadto, ustawodawca, czerpiąc z doświadczeń minionych lat, bardzo dokładnie opisał w nowych przepisach co stanowi wartość danej transakcji, w szczególności czy podać wartość netto czy brutto, w walucie transakcji czy w złotych, wartość z umowy czy z faktur lub na podstawie dokonanych płatności.

Kod kontrahenta

Aby informacje na temat transakcji były kompletne, należy w kolejnym kroku wskazać kod państwa lub terytorium siedziby kontrahenta. Jeśli dana transakcja jest zawierana z więcej niż jednym kontrahentem, to należy wskazać odpowiednie informacje dla każdego z nich.

Metoda weryfikacji

Kolejną przekazywaną informacją jest wskazanie cen oraz metod ich weryfikacji dla transakcji wskazanych w poprzednich krokach (z wyjątkiem tych korzystających ze zwolnienia, o czym więcej w dalszej części artykułu).

Podatnicy najpierw wskazują zastosowaną metodę weryfikacji rynkowego charakteru ceny transferowej oraz informacje na temat wysokości ceny transferowej zrealizowanej w raportowanym okresie. W zależności od wybranej metody podatnicy wskazują:

- cenę – dla metody porównywalnej ceny niekontrolowanej oraz innych metod (np. wycena niezależnego specjalisty),

- zrealizowany zysk – dla metody podziału zysku lub

- poziom wskaźnika rentowności dla metody ceny odprzedaży, koszt plus i metody marży transakcyjnej netto.

Czy ceny są rynkowe

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r. jednym z elementów dokumentacji cen transferowych jest analiza porównawcza, w związku z tym również te dane należy zaprezentować w formularzu TP-R. Po raz pierwszy podatnicy w tak przejrzystej formie będą musieli pokazać czy zawierane przez nich transakcje są rynkowe. Wobec tego ta część formularza będzie kluczowa zarówno dla raportującego, jak i dla organów. Formularz TP-R dostarczy urzędnikom wielu informacji w łatwej do analizy elektronicznej formie, gdyż dla transakcji kontrolowanych, oprócz rzeczywiście zastosowanej wysokości ceny transferowej, należy podać wyniki przeprowadzonej analizy porównawczej, tj. wartość minimalną oraz maksymalną porównywalnej ceny lub dolną i górną granicę przedziału wskaźnika rentowności. W efekcie kontrolujący będą mogli szybko zweryfikować ceny zastosowane w danej transakcji w analizowanym roku i porównać je z wynikami przeprowadzonej analizy porównywalności.

Tak zaprezentowane informacje na temat cen transferowych sprawią, że organy w prosty sposób będą mogły zidentyfikować transakcje, dla których cena nie będzie mieściła się w przedziale rynkowym. W związku z tym podatnik powinien zadbać o szczegółowe opisanie metody kalkulacji ceny transferowej w dokumentacji i uwzględnienie tam informacji, które pomogą uzasadnić wysokość cen w przypadku pytań organów w trakcie kontroli.

Dodatkowo, oprócz wyników przeprowadzonej analizy finansowej, w formularzu TP-R należy podać także informacje na temat przyjętej strategii, w tym rodzaj porównania (wewnętrzne lub zewnętrzne), która strona transakcji została wybrana jako strona badana, jakie wybrano kryterium geograficzne, jaki wskaźnik rentowności został zastosowany na potrzeby weryfikacji cen oraz czy dokonano korekty porównywalności wyników.

Szczegółowe informacje na temat liczbowych aspektów przeprowadzanych transakcji przedstawia się także w zakresie transakcji finansowych oraz transakcji udostępnienia lub korzystania z wartości niematerialnych, które zawsze były przedmiotem dużego zainteresowania organów podatkowych. W przypadku transakcji finansowych podatnicy będą wskazywać informacje na temat warunków transakcji, w tym odnośnie do sposobu kalkulacji oprocentowania, stopy bazowej użytej do kalkulacji oprocentowania, wysokości marży oraz informacje o wynikach przeprowadzonej analizy porównawczej wraz ze wskazaniem źródła, z którego zostały pozyskane dane porównawcze. Analogicznie, w przypadku transakcji udostępnienia lub korzystania z wartości niematerialnych – podatnik wskaże sposób kalkulacji oraz poziom opłaty, zastosowane w transakcji oraz wyniki przeprowadzonej analizy porównawczej wraz ze źródłem wykorzystanych danych.

Informacja o korekcie

Nowe przepisy sankcjonują po raz pierwszy korekty cen transferowych, co do których do tej pory nie było jasnych wytycznych. Po raz pierwszy w ustawach podatkowych określono warunki przeprowadzania takich korekt. W związku z tym, podmiot powiązany powinien ujawnić informacje o korektach cen transferowych także w formularzu TP-R. Informacje o korekcie uwzględnia się podając wartość transakcji kontrolowanej, a także w ostatniej części formularza, gdzie wpisuje się kwotę dokonanej korekty dotyczącej roku, za który składana jest informacja o cenach transferowych, wpisując odpowiedni znak: „+" w przypadku korekty zwiększającej rentowność albo „-" w przypadku korekty zmniejszającej.

Podstawa prawna: art. 11t ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.)

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU z 2018 r. poz. 2487)

art. 23zf ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU z 2018 r. poz. 2515)

Anna Szymik jest starszym konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP