Kiedy przedsiębiorca może ustalać różnice kursowe według przepisów podatkowych

W indywidualnej działalności przedsiębiorca może ustalać różnice kursowe według przepisów podatkowych, nawet jeśli spółka komandytowa, z udziału w której rozlicza przychody i koszty, przyjęła za podstawę ich liczenia ustawę o rachunkowości.

Publikacja: 10.04.2019 06:30

Kiedy przedsiębiorca może ustalać różnice kursowe według przepisów podatkowych

Foto: 123RF

Osoba fizyczna zamierza przystąpić do spółki komandytowej w charakterze komandytariusza. Spółka będzie prowadzić księgi rachunkowe na podstawie ustawy o rachunkowości, a jej działalność może powodować powstawanie różnic kursowych. Spółka i przyszły wspólnik zawiadomią urząd skarbowy o wyborze metody ustalania różnic kursowych z działalności spółki na podstawie przepisów o rachunkowości. Oczywiście spółka zamierza spełnić dodatkowe wymogi wynikające ze stosowania tej metody – stosować ją przez okres nie krótszy niż trzy lata i w tym czasie poddawać sprawozdania finansowe badaniu przez uprawnione podmioty.

Czytaj także: Rezygnacja wspólnika z uczestnictwa w spółce osobowej - zamknięcie ksiąg rachunkowych

Przyszły wspólnik może prowadzić działalność gospodarczą, która nie dotyczy uzyskiwania przychodów z udziału w zysku spółki (działalność indywidualna). Czy wybór rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w działalności spółki oznacza, że przychody i koszty podatkowe rozpoznawane przez wspólnika w związku z udziałem w jej zysku powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone w ten sposób? Czy w działalności indywidualnej przyszły wspólnik ma prawo ustalania różnic kursowych na podstawie art. 24c ustawy o PIT (zrealizowane różnice kursowe)? – pyta czytelniczka.

Spółki komandytowe, których wspólnikami są podatnicy PIT, ewidencjonujące zdarzenia gospodarcze związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w księgach rachunkowych, mają możliwość wyboru jednej z dwóch metod ustalania różnic kursowych:

- tzw. metodę podatkową (zob. art. 24c ustawy o PIT), bądź

- tzw. metodę rachunkową (zob. art. 14b ust. 2 i nast. ustawy o PIT).

Ogólna zasada i odstępstwo

Stosownie do art. 14b ust. 1 ustawy o PIT, podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie art. 24c ustawy o PIT, tj. według podatkowej metody ustalania różnic kursowych.

Jednak na podstawie art. 14b ust. 2 ustawy o PIT, podatnicy prowadzący księgi rachunkowe mogą ustalać różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w tym okresie, wynoszącym min. trzy lata podatkowe, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez firmy audytorskie. Jest to tzw. rachunkowa metoda ustalania różnic kursowych.

Podatnicy, którzy wybrali metodę rachunkową, zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych. Wycena ta dla celów podatkowych powinna być przeprowadzana:

- na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub

- na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo

- tylko na ostatni dzień roku podatkowego,

– z tym że wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniony (zob. art. 14b ust. 3 ustawy o PIT). Podatnicy mają obowiązek stosować metodę rachunkową przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda. Podatnicy informują o wyborze tej metody w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L, składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęli jej stosowanie (zob. art. 14b ust. 4 ustawy o PIT).

Podatnicy stosujący metodę rachunkową na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana, zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego.

Pełna księgowość i pozostałe warunki

Ustalanie różnic kursowych na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości jest możliwe przy łącznym spełnieniu następujących warunków:

- prowadzenie ksiąg rachunkowych;

- badanie sprawozdań finansowych w okresie stosowania metody rachunkowej;

- stosowanie rachunkowej metody ustalania różnic kursowych nie krócej niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda;

- poinformowanie o wyborze tej metody w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L, składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęto jej stosowanie.

Z opisu w pytaniu wynika, że spółka komandytowa spełni wszystkie te warunki. Spółka komandytowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Są nimi poszczególni jej wspólnicy. Przychody oraz koszty uzyskania przychodów rozpoznawane przez przyszłego wspólnika spółki komandytowej dla celów podatkowych w związku z udziałem w zysku tej spółki powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości.

Odrębna ewidencja, niezależne rozliczenia

Czy dla wspólnika spółki komandytowej, stosującej rachunkową metodę rozliczania różnic kursowych, ten wybór ma wpływ na możliwość stosowania metody podatkowej w jego indywidualnej działalności gospodarczej, prowadzonej niezależnie od udziału w spółce? Zasady stosowania podatkowej metody ustalania różnic kursowych reguluje art. 24c ustawy o PIT. Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w art. 24c ust. 2 i 3 ustawy o PIT. Podatkowe różnice kursowe powstają zawsze w wyniku zapłaty za transakcje wyrażone w walucie obcej, a nie w wyniku wyceny, tak jak ma to miejsce przy metodzie rachunkowej.

Stosowanie rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę komandytową, której przedsiębiorca będzie wspólnikiem, nie wyklucza możliwości ustalania różnic kursowych w jego indywidualnie prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy o PIT (tj. według metody podatkowej). Spółka komandytowa prowadzi własne ewidencje dla celów podatkowych. Dla indywidualnej działalności przedsiębiorca zaprowadzi indywidualne ewidencje. Oznacza to, że również wybór metody ustalania różnic kursowych w ramach działalności prowadzonej w formie spółki komandytowej nie będzie miał wpływu na metodę ustalania różnic kursowych w ramach indywidualnie prowadzonej działalności gospodarczej. W działalności indywidualnej przedsiębiorca ma prawo ustalania różnic kursowych według metody podatkowej, nawet w przypadku stosowania przez spółkę, z tytułu udziału w której rozlicza przychody i koszty, metody rachunkowej dla ustalania różnic kursowych.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 5 lutego 2019 r., 0114-KDIP3-2.4011.16. 2019.1.AK1; z 4 lutego 2019 r., 0114-KDIP3-2.4011.8. 2019.1.MM; z 4 lutego 2019 r., 0114-KDIP3-2.4011.12.2019. 1.MZ).

Autor jest doradcą podatkowym

Jak dzielić wyniki spółki komandytowej

Spółka komandytowa nie posiada osobowości prawnej, posiada jednak podmiotowość prawną. Ma zatem własny majątek, który jest odrębny od majątków osobistych jej wspólników.

Dochody spółki niebędącej osobą prawną (m.in. spółki komandytowej) nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników takiej spółki.

Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce niebędącej osobą prawną uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu PIT.

Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe (zob. art. 8 ust. 1 ustawy o PIT). Zasady te, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o PIT, stosuje się odpowiednio do:

1) rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat;

2) ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

podstawa prawna:ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)

Osoba fizyczna zamierza przystąpić do spółki komandytowej w charakterze komandytariusza. Spółka będzie prowadzić księgi rachunkowe na podstawie ustawy o rachunkowości, a jej działalność może powodować powstawanie różnic kursowych. Spółka i przyszły wspólnik zawiadomią urząd skarbowy o wyborze metody ustalania różnic kursowych z działalności spółki na podstawie przepisów o rachunkowości. Oczywiście spółka zamierza spełnić dodatkowe wymogi wynikające ze stosowania tej metody – stosować ją przez okres nie krótszy niż trzy lata i w tym czasie poddawać sprawozdania finansowe badaniu przez uprawnione podmioty.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona