Kiedy ewidencja sprzedaży jest podstawą zapisów w księdze przychodów i rozchodów

Przedsiębiorca, który nie stosuje kasy fiskalnej, ale świadczy usługi dla osób fizycznych, musi prowadzić odrębne zestawienie przychodów. Wynikającą z niego łączną sumę za miesiąc biuro rachunkowe ujmie w pkpir w jednej pozycji.

Publikacja: 31.03.2016 06:00

Kiedy ewidencja sprzedaży jest podstawą zapisów w księdze przychodów i rozchodów

Foto: Fotolia.com

Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług nauczania języków obcych – szkołę języków obcych. Usługi te świadczę osobiście oraz zatrudniam osoby na podstawie umów-zleceń. Usługi te są świadczone głównie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w formie zajęć grupowych oraz indywidualnych. Kurs rozpoczyna się w październiku i kończy w maju następnego roku, a za każdy miesiąc uczestnictwa kursant wnosi opłatę miesięczną. Ustalona jest cena za cały kurs uzależniona od liczby godzin nauki i poziomu zaawansowania. Opłata miesięczna jest ustalana indywidualnie dla każdego uczestnika po uwzględnieniu takich czynników, jak np. kolejny kurs, w którym bierze udział, lub w przypadku dzieci fakt, że rodzeństwo uczestniczy również w kursie. Po przeprowadzeniu rozmowy z kandydatem oraz wypełnieniu formularza sprawdzającego poziom wiedzy jest on kierowany do odpowiedniej grupy zaawansowania językowego. Nie podpisuję umów z uczestnikami kursu, każda osoba w dowolnej chwili może zrezygnować z dalszego uczestnictwa po uprzednim poinformowaniu o tym. W przypadku rezygnacji uczestnik nie ma obowiązku uiszczać opłaty za kolejne miesiące – opłaty są wnoszone wyłącznie za miesiące, w których dany uczestnik rzeczywiście brał udział w zajęciach. Uczestnik kursu, który wcześniej zrezygnował z nauki, może powrócić na zajęcia, a osoba, która wcześniej nie uczestniczyła w kursie, może do niego dołączyć w trakcie jego trwania. W takich sytuacjach opłaty są pobierane, począwszy od okresu, w którym takie osoby dołączają do grupy. Uczestnicy powinni wnosić opłaty w okresach miesięcznych do końca danego miesiąca. Jednak często zdarzają się sytuacje, że uczestnicy zalegają w płatnościach i regulują je w okresach późniejszych na rachunek bankowy szkoły lub gotówką. Występują również sytuacje, że kursanci płacą z góry za cały kurs.

Prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów, której faktyczne prowadzenie powierzyłam biuru rachunkowemu. Nie prowadzę ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Na żądanie uczestników kursu wystawiane są faktury za świadczoną usługę. Przychody nieudokumentowane fakturami z tytułu świadczonych usług są wprowadzane do podatkowej księgi przychodów i rozchodów w łącznej kwocie należnej za każdy miesiąc. Przychody te są ewidencjonowane w taki sposób, że tworzona jest ewidencja, która zawiera liczbę porządkową, datę, imię i nazwisko uczestnika kursu oraz kwotę. Data uzyskania przychodu jest taka sama dla każdego uczestnika – jest to ostatni dzień miesiąca. Na podstawie takiej listy przychód jest przenoszony do ewidencji sprzedaży, która zawiera liczbę porządkową, datę uzyskania przychodu (zawsze taka sama dla wszystkich – ostatni dzień miesiąca), imię i nazwisko uczestników kursu, kwotę dla każdej osoby oraz łączne podsumowanie. Na podstawie łącznego podsumowania przychód jest księgowany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w łącznej kwocie za cały miesiąc. Ze względu na dużą liczbę uczestników oraz częste rezygnacje i dołączanie do kursu w trakcie jego trwania wystawienie dowodu wewnętrznego z podaniem imienia i nazwiska każdego uczestnika jest bardzo kłopotliwe i czasochłonne. Czy przychody mogą być wpisane do podatkowej księgi przychodów i rozchodów jedną kwotą na koniec miesiąca bez podawania danych personalnych uczestników kursu języka obcego? – pyta czytelniczka.

Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1037; dalej: rozporządzenie).

Stosownie do § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, to podatnik jest obowiązany prowadzić w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży.

Uwaga! Obowiązek ten nie dotyczy podatników, którzy ewidencjonują obrót przy zastosowaniu kas rejestrujących w rozumieniu przepisów ustawy o VAT (zob. § 8 ust. 3 rozporządzenia).

W formie broszury

Podatnik jest obowiązany zbroszurować ewidencję sprzedaży i kolejno ponumerować jej karty. Ewidencja powinna zawierać co najmniej następujące dane: numer kolejny wpisu, datę uzyskania przychodu nieudokumentowanego fakturami, rachunkami oraz kwotę tego przychodu (zob. § 8 ust. 2 rozporządzenia).

Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, do których należą m.in.:

- faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne zwane dalej „fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub

- inne dowody wymienione w § 13 i 14 rozporządzenia, stwierdzające przeprowadzenie operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dotyczy dowód,

b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data przeprowadzenia operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, to wystarcza podanie jednej daty,

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych

– oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie (zob. § 12 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

Na koniec dnia

Podatnik jest obowiązany wpisywać dane w ewidencji sprzedaży jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym (zob. § 18 ust. 1 rozporządzenia).

Z przepisów § 19 rozporządzenia wynika, że:

- zapisy w księdze dotyczące przychodów ze sprzedaży wyrobów, towarów handlowych i usług są robione na podstawie wystawionych faktur, a w przypadku sprzedaży nieudokumentowanej fakturami na podstawie wystawionego na koniec dnia dowodu wewnętrznego, w którym w jednej kwocie wykazana jest wartość tych przychodów za dany dzień, jeżeli nie jest prowadzona ewidencja sprzedaży lub ewidencja przy zastosowaniu kas rejestrujących;

- zapisy te wprowadza się jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym, z zastrzeżeniem § 20 ust. 2 i 3 rozporządzenia (dotyczy podatników ewidencjonujących obrót za pomocą kas fiskalnych) oraz § 30 rozporządzenia (dotyczy podatników, którzy powierzyli prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów biuru rachunkowemu);

- jeżeli w danym dniu podatnik wystawia wiele faktur, to w księdze może ująć jednym zapisem sumę wynikającą z dziennego zestawienia tych faktur zwanego dalej „zestawieniem sprzedaży";

- zestawienie sprzedaży powinno zawierać co najmniej następujące dane: datę i kolejny numer zestawienia, numery od–do faktur objętych zestawieniem, sumę zbiorczą tych faktur oraz podpis podatnika lub osoby, która sporządziła zestawienie;

- podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży mogą ujmować zapisy dotyczące przychodu wykazane w tej ewidencji w jednej pozycji na koniec każdego miesiąca.

Z dokumentami do księgowej

W razie prowadzenia księgi przez biuro rachunkowe zapisy są ujmowane w porządku chronologicznym na podstawie dowodów, o których mowa w § 12–16 rozporządzenia, oraz sum miesięcznych przychodów wynikających z ewidencji sprzedaży lub danych wynikających z raportów miesięcznych z kasy fiskalnej, przekazywanych przez podatnika zgodnie z postanowieniami umowy w czasie zapewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenia z budżetem, lecz nie później niż do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (§ 30 ust. 1 rozporządzenia). Podatnicy mogą wpisywać dane do księgi na tych zasadach pod warunkiem prowadzenia równocześnie ewidencji sprzedaży.

Uwaga! Warunek ten nie dotyczy podatników dokumentujących sprzedaż wyłącznie fakturami (zob. § 30 ust. 3 rozporządzenia).

Minimum informacji

Przepisy rozporządzenia dotyczące zasad ewidencjonowania przychodów w przypadku prowadzenia ewidencji sprzedaży nie regulują formy tego zestawienia. Wskazują jedynie minimum informacji, jakie ewidencja ta powinna zawierać.

Gdy podatnik powierzył prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów biuru rachunkowemu i jednocześnie nie ewidencjonuje przychodu za pomocą kasy fiskalnej, musi prowadzić ewidencję sprzedaży i przekazywać informacje o sumie miesięcznych przychodów do biura rachunkowego nie później niż do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Prawidłowo prowadzona ewidencja (tj. zgodnie z zasadami określonymi w § 8 i 18 rozporządzenia) jest podstawą do ujęcia przez biuro rachunkowe przychodu uzyskanego ze sprzedaży towarów i usług w księdze podatkowej.

Obowiązkowe elementy

Skoro uzyskiwane przez czytelniczkę przychody nie są ewidencjonowane za pomocą kas rejestrujących, a prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów zostało powierzone biuru rachunkowemu, to musi ona prowadzić ewidencję sprzedaży. Zapisy z tej ewidencji powinny być przeniesione do podatkowej księgi przychodów i rozchodów w porządku chronologicznym na podstawie sum miesięcznych przychodów.

Przepisy rozporządzenia nie wymagają, aby w ewidencji podawane były dane osobowe każdego uczestnika. Ewidencja sprzedaży powinna zawierać co najmniej następujące dane:

- numer kolejny wpisu,

- datę uzyskania przychodu nieudokumentowanego fakturami lub rachunkami oraz

- kwotę tego przychodu.

Jeżeli zatem prowadzona przez czytelniczkę ewidencja zawiera te pozycje, jest trwale zbroszurowana, posiada numerowane strony i jest prowadzona zgodnie z zasadami określonymi w § 18 rozporządzenia, to jest podstawą do ujęcia przez biuro rachunkowe przychodu uzyskanego ze sprzedaży towarów i usług w księdze podatkowej.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe, m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 1 października 2015 r. (ITPB1/4511-755/15/PSZ).

WNIOSEK

Przepisy nie nakładają na podatnika obowiązku podawania danych personalnych kontrahenta (klienta) przy ewidencjonowaniu przychodów na podstawie ewidencji sprzedaży w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Autor jest doradcą podatkowym

Nie tylko faktury

Inne dowody księgowe, które mogą być podstawą zapisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, to:

1) dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;

2) noty księgowe sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;

3) dowody przesunięć;

4) dowody opłat pocztowych i bankowych;

5) inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia (§ 13 rozporządzenia).

W księdze są kolumny z danymi kontrahentów

Kolumny 4 i 5 podatkowej księgi przychodów i rozchodów są przeznaczone do wpisywania imion i nazwisk (nazw firm) oraz adresów kontrahentów (dostawców lub odbiorców), z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu surowców, materiałów, towarów itp. lub sprzedaży wyrobów gotowych (towarów), gdy transakcje te udokumentowane są fakturami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w przypadku zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży oraz dowodów wewnętrznych.

Gdy podatnik prowadzi ewidencję sprzedaży, w pkpir są ujmowane dane z ewidencji sprzedaży. Nie ma zatem potrzeby, aby w kolumnach 4 i 5 pkpir były wskazywane dane poszczególnych nabywców, dla których sprzedaż została ujęta w tej ewidencji. W praktyce przyjmuje się, że w celu wprowadzenia tych danych do podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnik powinien sporządzić dowód wewnętrzny.

Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług nauczania języków obcych – szkołę języków obcych. Usługi te świadczę osobiście oraz zatrudniam osoby na podstawie umów-zleceń. Usługi te są świadczone głównie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w formie zajęć grupowych oraz indywidualnych. Kurs rozpoczyna się w październiku i kończy w maju następnego roku, a za każdy miesiąc uczestnictwa kursant wnosi opłatę miesięczną. Ustalona jest cena za cały kurs uzależniona od liczby godzin nauki i poziomu zaawansowania. Opłata miesięczna jest ustalana indywidualnie dla każdego uczestnika po uwzględnieniu takich czynników, jak np. kolejny kurs, w którym bierze udział, lub w przypadku dzieci fakt, że rodzeństwo uczestniczy również w kursie. Po przeprowadzeniu rozmowy z kandydatem oraz wypełnieniu formularza sprawdzającego poziom wiedzy jest on kierowany do odpowiedniej grupy zaawansowania językowego. Nie podpisuję umów z uczestnikami kursu, każda osoba w dowolnej chwili może zrezygnować z dalszego uczestnictwa po uprzednim poinformowaniu o tym. W przypadku rezygnacji uczestnik nie ma obowiązku uiszczać opłaty za kolejne miesiące – opłaty są wnoszone wyłącznie za miesiące, w których dany uczestnik rzeczywiście brał udział w zajęciach. Uczestnik kursu, który wcześniej zrezygnował z nauki, może powrócić na zajęcia, a osoba, która wcześniej nie uczestniczyła w kursie, może do niego dołączyć w trakcie jego trwania. W takich sytuacjach opłaty są pobierane, począwszy od okresu, w którym takie osoby dołączają do grupy. Uczestnicy powinni wnosić opłaty w okresach miesięcznych do końca danego miesiąca. Jednak często zdarzają się sytuacje, że uczestnicy zalegają w płatnościach i regulują je w okresach późniejszych na rachunek bankowy szkoły lub gotówką. Występują również sytuacje, że kursanci płacą z góry za cały kurs.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona