Koronawirus: jakiego wsparcia naprawdę potrzebują przedsiębiorcy

Możliwość wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT, zaniechanie poboru opłaty prolongacyjnej, czy przesunięcie w czasie wprowadzenia nowej matrycy stawek VAT to część rozwiązań mających pomóc przedsiębiorcom przeciwdziałać skutkom pandemii.

Aktualizacja: 04.04.2020 08:51 Publikacja: 04.04.2020 00:01

Koronawirus: jakiego wsparcia naprawdę potrzebują przedsiębiorcy

Foto: Adobe Stock

Obowiązujące ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej w dużym stopniu odbiją się na kondycji firm. Udzielanie wsparcia firmom ma ułatwić przyjęta przez sejm ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Jednak zakres zmian wprowadzonych w ustawie jest znacznie mniejszy niż ten, o który postulowali przestawiciele biznesu.

Sprawozdania finansowe

Minister Finansów w drodze rozporządzenia będzie mógł określić inne terminy wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji, o których mowa w ustawie o rachunkowości, w ustawie o finansach publicznych oraz w aktach wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Czytaj też:

Pomoc będzie, ale głównie dla małych przedsiębiorców

CIT-8: Roczne rozliczenie podatku dochodowego odłożone

Wstrzymanie poboru podatków i obniżka VAT ocali gospodarkę

W przypadku, gdy nowy termin wypełniania obowiązków w zakresie zatwierdzenia sprawozdań finansowych przypadnie później niż 6 miesięcy po upływie roku obrotowego, to do dnia wskazanego przez Ministra Finansów w rozporządzeniu będą musiały odbyć się posiedzenia organów zatwierdzających, tj. zwyczajne zgromadzenie wspólników w spółkach z o.o., zwyczajne walne zgromadzenie w spółkach akcyjnych i walne zgromadzenie w spółdzielniach.

Natomiast w przypadku jednostek samorządu terytorialnego jej organ stanowiący musiał podjąć uchwałę, o której mowa w art. 271 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Komisja rewizyjna przedstawi organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wniosek w sprawie absolutorium dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarządu powiatu lub zarządu województwa, w terminie 15 dni przed dniem wskazanym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu.

Zmiana audytora

Ustawa uchyla art. 134 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, który mówi, że maksymalny czas nieprzerwanego trwania zleceń badań ustawowych w jednostkach zainteresowania publicznego, przeprowadzanych przez tę samą firmę audytorską lub powiązaną z nią firmę audytorską (lub jakiegokolwiek członka sieci działającej w państwach UE, do której należą te firmy audytorskie), nie może przekraczać pięć lat.

Cała strata do uwzględnienia

Spadek dochodów, a pewnie w kolejnym kroku również notowanie strat to dla osób prowadzących działalność gospodarczą główny problem związany ze skutkami koronawirusa. Nie dziwi więc fakt, że specustawa przewiduje zmiany w rozliczaniu właśnie strat w zakresie PIT i CIT.

Przedsiębiorcy, którzy poniosą stratę w związku z koronawirusem, będą mogli o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż do kwoty 5 mln zł, obniżyć dochód uzyskany w 2019 roku, składając w tym celu korektę zeznania za ten rok. Aby z tej możliwości skorzystać, konieczne będzie spełnienie pewnych warunków. A mianowicie, nowe zasady odliczania strat obejmą podatników, którzy w roku 2020 osiągną przychody z działalności niższe o co najmniej 50 proc. od przychodów uzyskanych z tej działalności w 2019 r. Nieodliczoną kwotę straty podatnicy będą rozliczać na dotychczas obowiązujących zasadach.

Darowizny na walkę z COVID-19

Wśród wprowadzonych rozwiązań walki ze skutkami koronawirusa jest możliwość uwzględniania w rozliczeniach z fiskusem darowizn przekazywanych na walkę z COVID-19. Będą mieli do niej prawo podatnicy PIT i CIT.

Odliczyć będzie można darowizny (pieniężne lub rzeczowe) przekazane podmiotom wykonującym działalność leczniczą polegającą na świadczeniu opieki zdrowotnej, w tym transportu sanitarnego, a także dla Agencji Rezerw Materiałowych oraz Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych.

Wysokość odliczenia będzie zależeć od tego, kiedy darowizna zostanie przekazana. W przypadku darowizny przekazanej:

1) do 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlegać będzie kwota odpowiadająca 200 proc. wartości darowizny;

2) w maju 2020 r. – odliczeniu podlegać będzie kwota odpowiadająca 150 proc. wartości darowizny;

3) od 1 czerwca 2020 r. do 30  rześnia 2020 r. – odliczeniu podlegać będzie kwota odpowiadająca wartości darowizny.

Trzeba będzie jednak udokumentować ją dowodem wpłaty na rachunek płatniczy lub rachunek bankowy obdarowanego, że dana kwota została przekazana, a przy darowiznach rzeczowych niezbędne będzie oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Przedsiębiorca będzie też musiał wykazać się dowodem, z którego wynikać będzie wartość oraz dane identyfikujące darczyńcę.

Jeśli kwotę darowizn przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów lub zostanie mu ona zwrócona, to nie będzie on mógł skorzystać z jej odliczenia w deklaracji rocznej.

Podatnicy będą mogli też dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, takich jak w szczególności: maseczki ochronne, respiratory, środki odkażające, medyczną odzież ochronną, ochraniacze na obuwie, rękawiczki, okulary, gogle, środki do dezynfekcji i higieny rąk.

Przesunięte terminy

Specustawa przewiduje przesunięcie kilku terminów. Niestety, nie są to wszystkie przesunięcia, których oczekiwali przedsiębiorcy.

Jedna ze zmian dotyczy zaliczek. Zapłata zaliczki, zamiast do 20 kwietnia i 20 maja, może być dokonana do 1 czerwca 2020 r. W przypadku zaliczek PIT, specustawa przewiduje, że przedsiębiorcy opłacający w 2020 roku zaliczki miesięczne w formie uproszczonej mogą z niej zrezygnować do zaliczek należnych za okres marzec–maj 2020 r. Zaliczki za te miesiące, można obliczyć i wpłacać na zasadach ogólnych, uwzględniając zaliczki należne za poprzednie miesiące, które obliczone były w formie uproszczonej. Jednak rozwiązanie to nie obejmie wszystkich, a jedynie „małych podatników".

Przesunięte zostały także terminy wejścia w życie nowej matrycy stawek VAT z 1 kwietnia na 1 lipca. Podobnie nowy JPK_VAT – też ruszy z początkiem lipca, zamiast z początkiem kwietnia. Utrzymane do końca czerwca będą również obniżone stawki VAT, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów.

Przedłużony został również termin przy stosowaniu białej listy podatników VAT. Przedsiębiorcy będą mieli 14 dni na zawiadomienie organu podatkowego, że dokonali wpłaty za fakturę na rachunek spoza białej listy podatników VAT. Wcześniej takie zawiadomienie trzeba wysłać w ciągu trzech dni.

Przesunięcie terminu obejmie też Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Firmy powinny zgłosić beneficjentów rzeczywistych do 13 kwietnia, ale rząd przesuwa termin na dopełnienie tego obowiązku o kolejne 3 miesiące, a więc ostatnim dniem na takie zgłoszenie będzie 13 lipca.

Do lipca zostają zawieszone również obowiązki związane z raportowaniem krajowych schematów podatkowych (MDR).

Ponadto do końca września zostaje także wydłużony termin na przedłożenie dokumentacji cen transferowych, w przypadku podmiotów, których rok podatkowy rozpoczął się po 31 grudnia 2018 r. a zakończył przed 31 grudnia 2019 r.

Specustawa przewiduje również przesunięcie terminu do zapłaty podatku od przychodów z budynków za miesiące marzec-maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r. Będzie to jednak rozwiązanie dobrowolne. Ponadto, również i tu konieczne będzie spełnienie pewnych warunków: podatnicy będą musieli wykazać, że z powodu epidemii ponieśli negatywne konsekwencje, w danym miesiącu osiągnięte przez nich przychody w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego były niższe o co najmniej 50 proc. Podatnicy, którzy rozpoczęli w trakcie 2019 r. prowadzenie firmy, będą mogli skorzystać z przesunięcia terminu zapłaty podatku od przychodów z budynków, jeżeli w danym miesiącu osiągnięte przychody będą niższe o co najmniej 50 proc. w stosunku do średnich przychodów w 2019 r. przypadających na miesiące. Z tej opcji będą mogli skorzystać także podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności w ostatnim kwartale 2019 r. i nie osiągnęli w tym okresie przychodów albo rozpoczęli działalność w trakcie 2020 r. albo w 2019 r. stosowali opodatkowanie w formie, w której nie ustala się przychodów, np. w formie karty podatkowej.

Dodatkowo z zapowiedzi resortu finansów wynika, że przedłużony zostaje termin na roczne rozliczenie PIT i CIT do 31 maja 2020 r. Dzięki temu podatnicy CIT zyskaliby dodatkowe 2 miesiące, a PIT 1 miesiąc więcej na dopełnienie tych obowiązków.

Przedłużony będzie także termin uiszczenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego – do 30 czerwca 2020 r.

Podatki lokalne z preferencjami

Lista zobowiązań podatkowych, które muszą regulować przedsiębiorcy jest długa. To nie tylko konieczność opłacenia podatku dochodowego czy VAT. W grę wchodzą też podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego, jak np. podatek od nieruchomości. Dla przedsiębiorstw posiadających liczne budynki i budowle to znaczące kwoty. Przyjęta ustawa zawiera rozwiązania również w tym obszarze. Gminy zyskały możliwość wprowadzenia za część roku 2020, zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.

Dodatkowo gminy mogą przedłużyć terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatne w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r. – nie dłużej niż do 30 września tego r. W przypadku osób fizycznych rozwiązanie to dotyczyć będzie raty podatku płatnej do 15 maja, natomiast w przypadku osób prawnych, rat podatku płatnych do: 15 kwietnia, 15 maja i 15 czerwca 2020 r.

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Wśród rozwiązań, które znalazły się w specustawie jest również zniesienie opłaty prolongacyjnej pobieranej przy udzielaniu ulg w zapłacie podatków: odroczenia terminu płatności czy rozłożeniu na raty.

To istotna zmiana bowiem wprost dotyczy tego co może być najbardziej realnym wsparciem dla podatników w praktyce, tj. ulg w spłacie zobowiązań podatkowych polegających na odroczeniu terminów płatności podatków, rat i zaliczek na podatek oraz rozłożenia na raty tych płatności. Niezależnie od wspomnianych wcześniej przesunięć terminów niektórych płatności o 1-3 miesiące, odroczenie pozostałych płatności (np. VAT, zaliczek na CIT) będzie można uzyskać nadal jedynie na odpowiednio uzasadniony wniosek, na podstawie przepisów ogólnych Ordynacji podatkowej.

Bez ulgi na złe długi

Przedsiębiorcy PIT i CIT, którzy zobowiązani są do zwiększania dochodu będącego podstawą obliczenia należnych w 2020 r. zaliczek miesięcznych (kwartalnych) z działalności gospodarczej o niezapłacone w terminie zobowiązania, nie będą musieli stosować przepisów dotyczących tzw. złych długów. Z tego zwolnienia będą mogli skorzystać podatnicy, których przychody osiągnięte w okresach rozliczeniowych (miesięcznych albo kwartalnych) w stosunku do analogicznych okresów w 2019 roku zmniejszą się o co najmniej 50 proc. Jednak zobowiązania, które nie zostaną uregulowane w trakcie roku i przed złożeniem zeznania rocznego za 2020 rok, podatnicy będą musieli ująć w zeznaniu.

Podatnicy, którzy rozpoczęli działalność w trakcie 2019 r., wcelu ustalenia poziomu spadku przychodów w 2020 r., obliczą średnie przychody przypadające na miesiące albo kwartały 2019 r. Zwolnieni z tego warunku będą ci, którzy rozpoczęli działalność w ostatnim kwartale 2019 r. i nie osiągnęli przychodów albo rozpoczęli działalność w 2020 r., albo też w 2019 r. stosowali opodatkowanie w formie, w której nie ustala się przychodów, np. w formie karty podatkowej.

Czas na zawieszenie biegu terminów procesowych i sądowych

Ze względu na ograniczenia wprowadzone w związku z epidemią praktycznie niemożliwe jest prowadzenie czynności kontrolnych przez urzędników organów skarbowych. Chodzi o postępowania i kontrole podatkowe. Dlatego też w przyjęta ustawa przewiduje zawieszenie biegu terminów procesowych i sądowych w postępowaniach i kontrolach, w tym podatkowych, prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej, kontrolach celno-skarbowych, postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, egzekucyjnych, karnych skarbowych oraz niektórych innych.

Będą też pewne zmiany przy kontrolach produktach akcyzowych.

Ponadto minister finansów w drodze rozporządzenia będzie mógł określić listę osób, które będą mogły wykonywać zadania KAS, jeśli nie będą mogli tego robić funkcjonariusze skarbowi ze względu na stan zagrożenia.

Oczekiwanie na interpretacje się wydłuży

Okazuje się też, że przy ograniczeniach obowiązujących w związku z koronawirusem urzędnicy administracji skarbowej mogą mieć problem z terminowym wydawaniem interpretacji podatkowych. Stąd przyjęte w specustawie rozwiązanie pozwalające na jego wydłużenie. Na uzyskanie odpowiedzi trzeba będzie więc czekać o trzy miesiące dłużej (w sumie może to być zatem 6 miesięcy). Jednocześnie, Minister Finansów będzie mógł przedłużyć ten termin o kolejne 3 miesiące.

Pozostałe zmiany

Wśród innych propozycji podatkowych znalazły się nowe zwolnienia z podatku dochodowego. W 2020 r. z PIT zostaną zwolnione otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika świadczenia postojowe.

Utrzymane zostaje także zawieszenie wejścia w życie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Przedsiębiorcy nie będą musieli płacić podatku za okresy rozliczeniowe lipiec-grudzień 2020.

Lesław Mazur doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners

Michał Nielepkowicz doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners

Obowiązujące ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej w dużym stopniu odbiją się na kondycji firm. Udzielanie wsparcia firmom ma ułatwić przyjęta przez sejm ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Jednak zakres zmian wprowadzonych w ustawie jest znacznie mniejszy niż ten, o który postulowali przestawiciele biznesu.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe