Cykl edukacyjny CIMA: Jak nie dać się konkurencji

- Firma Batton Bicycles została założona przez Samuela Battona w Kraju Y na początku XX wieku. Firma koncentrowała się na wykorzystywaniu sprawdzonej zdolności wytwarzania znakomitych rowerów o wysokiej technicznej jakości wykonania. Z biegiem czasu nazwa „Batton" stała się synonimem dobrej klasy rowerów i zyskała renomę. Od momentu powstania, firma jest własnością rodziny założycieli. Jack Batton (wnuk Samuela) niedawno przeszedł na emeryturę, przekazując zarząd firmy w ręce swojego syna Jima. Jim pracował w firmie przez 25 lat jako kierownik ds. sprzedaży odpowiedzialny za sprzedaż i kontakty z klientami.

Publikacja: 29.03.2017 05:40

Cykl edukacyjny CIMA: Jak nie dać się konkurencji

Foto: 123RF

Siedziba Batton Bicycles znajduje się na terenie historycznego warsztatu, w którym ponad 100 lat temu firma rozpoczęła swoją działalność. Z biegiem lat zakład był wielokrotnie rozbudowywany zgodnie z bieżącymi potrzebami, co sprawiło, że poszczególne procesy produkcyjne realizowane są tam, gdzie została wystarczająca ilość miejsca, a nie tam, gdzie ich umiejscowienie byłoby najbardziej logiczne czy efektywne. W efekcie, obecnie fabryka Batton Bicycles osiągnęła kres możliwości swojej rozbudowy.

Dotychczasowa strategia

Jim nigdy nie wyrażał otwarcie swojego przekonania, że firma jest w zbyt dużym stopniu uzależniona od swojej reputacji technicznej. Utwierdził się jednak w przekonaniu, że pogoń za doskonałością technologiczną nie wystarczy do utrzymania pozycji rynkowej we współczesnym otoczeniu konkurencyjnym. Jim Batton twierdzi, że w nowoczesnym środowisku globalnym należy wybrać podejście w większym stopniu ukierunkowane na sprzedaż i odpowiednio planuje dalszy rozwój firmy. Zdaje sobie sprawę z istnienia potrzeby poszerzenia oferty produktowej oraz konieczności większego dostosowania rowerów do indywidualnych preferencji rosnącej liczby użytkowników dwóch kółek na całym świecie. Firma przetrwała w konkurencyjnym środowisku koncentrując się na produkcji zaledwie dwóch modeli rowerów, które sprzedaje jako wysokiej jakości sprzęt w 100 proc. wyprodukowany w kraju. Ten „patriotyczny" wizerunek wykorzystywany jest na potrzeby promowania oferty firmy. Ze względu na to firma może wyżej wycenić swoje produkty – co do zasady, rowery Batton kosztują dwa razy tyle, co podobne modele z importu.

Rachunek kosztów

Przez wiele lat Batton Bicycles stosowała bardzo uproszczoną postać rachunku kosztów w celu prezentowania kosztów w sprawozdaniach finansowych. Informacje na temat kosztów poniesionych w roku kończącym się 31 grudnia 2015 r. znajdują się >w materiale referencyjnym nr 5. Jack Batton zawsze twierdził, że jeżeli tylko marża brutto na koniec roku jest odpowiednia, to nie ma potrzeby zbytniego zwracania uwagi na koszty.

Obecnie zatrudnionych jest 84 pracowników bezpośrednio zaangażowanych w produkcję (poza kierownictwem). Są również pracownicy pośrednio zajmujący się produkcją. Wymiana pracowników działu produkcji następuje bardzo powoli, a wiele z osób obecnie zatrudnionych w Batton Bicycles pracuje w firmie od wielu lat.

Dział finansowy kierowany jest przez dyrektora finansowego Davida Stone'a. Zajmujesz stanowisko asystenta ds. finansów, a w dziale finansów pracujesz od kilku lat.

Batton Bicycles osiągała dobre wyniki i z powodzeniem wykorzystała niszę rynkową na ręcznie wykonane rowery o tradycyjnej stylistyce, która istnieje zarówno na rynku krajowym, jak i za granicą. Jima jednak niepokoi to, że relatywnie niewielki rozmiar firmy i jej nacisk na tradycyjne umiejętności techniczne sprawia, że jest ona podatna na siły rynkowe i przyszłe trendy w branży.

Nie ulega dla niego wątpliwości, że wizerunek firmy należy zachować za wszelką cenę. Jednocześnie zdaje sobie sprawę, że od dłuższego czasu metody produkcyjne firmy nie były weryfikowane.

Na ostatnim posiedzeniu zarządu, podczas którego David Stone stwierdził, że zgodnie z najbardziej aktualnym sprawozdaniem finansowym przychody ze sprzedaży co prawda wzrastały, ale ogólna rentowność firmy spadła. Jest to niewątpliwie niepokojąca sytuacja, której nie można dłużej tolerować.

Dziś mamy 22 października 2015 r. Batton Bicycles wygrała przetarg na dostarczenie rowerów miejskich do drugiego co do wielkości miasta w Państwie Y i wkrótce ukończy produkcję 3000 sztuk. David Stone pojawia się przy Twoim biurku i mówi:

„Właśnie skończyłem rozmowę z naszym dystrybutorem zagranicznym. Jego zdaniem, będziemy mogli sprzedawać rowery miejskie w wielu miastach na całym świecie ze względu na rosnącą popularność systemów wypożyczania takich rowerów. Myślę, że jest to naprawdę ciekawy pomysł i niewątpliwie powinniśmy poświęcić mu uwagę.

Biorąc pod uwagę obecny sposób zarządzania naszą działalnością, nie mamy zbyt dużych wolnych mocy produkcyjnych, szczególnie że sprzedaż modeli Roadster i Traditional nieco wzrosła. Myślę jednak, że jesteśmy zdolni do usprawnienia i zwiększenia efektywności naszego procesu produkcyjnego, co powinno zwiększyć zdolność produkcyjną bez konieczności poniesienia znaczących nakładów kapitałowych.

Martwi mnie szczególnie efektywność naszych pracowników produkcji, która ma duże znaczenie ze względu na to, jak teraz wygląda nasz proces produkcyjny. Wiem, że przez ostatnie 40 lat proces produkcyjny niewiele się zmienił, a ogólne nastawienie pracowników produkcji można określić zdaniem »skoro tak było zawsze, to po co coś zmieniać?« Kiedy jestem w zakładzie dość często widzę pracowników, którzy nic nie robią. Gdy pytam, dlaczego tak się dzieje, mówią, że czekają na elementy, nad którymi pracuje poprzedni oddział produkcyjny. Nie zachęca się ich do przenoszenia się między oddziałami. Zauważyłem też, że wzrasta poziom naszych zapasów, magazyn jest cały czas pełny – mamy co najmniej 50 proc. zapasów więcej, niż to wynika z konieczności realizacji zamówień.

Patrząc na raporty kosztów czasu pracy widzę, że odchylenie kosztów robocizny jest zawsze korzystne. To dziwna sytuacja, biorąc pod uwagę siedzących bezczynnie pracowników. Poza tym, chyba zaczynamy popadać w samozadowolenie, bo nie zauważyłem, żeby kierownicy produkcji przejawiali większą aktywność i inicjatywę. Bez względu na to, wydaje mi się, że standardowe koszty zaplanowane w budżecie nie są właściwie określone, szczególnie że to kierownicy produkcji ustanawiają normy i odpowiadają za wszelkie odchylenia.

Zdaję sobie sprawę, że niektóre rodzaje pracy klasyfikujemy jako »pracę bezpośrednią« i że istnieją inne koszty pracy zaliczane do pozostałych kosztów pośrednich produkcji. Może to tych właśnie innych pracowników widzę, ale myślę, że powinniśmy w większym stopniu uwidocznić te koszty w naszym systemie kalkulacji kosztów. Jeżeli dowiemy się, co generuje takie koszty, to może będziemy mogli lepiej nimi zarządzać. A może powinniśmy wdrożyć rachunek kosztów działań ABC?

Z drugiej strony wiem, że dzięki naszemu obecnemu modelowi procesu produkcyjnego jakość naszych produktów jest bardzo wysoka i mamy niewiele zwrotów. Za wysoką jakość płacimy jednak bardzo wysoką cenę w postaci kosztów pracy, a biorąc pod uwagę coraz bardziej konkurencyjne otoczenie, w którym funkcjonujemy, może już czas przyjąć odmienną filozofię jakości?

Brałem niedawno udział w warsztatach zarządzania, na których mówiliśmy o stosowaniu modelu zarządzania przez jakość (a w szczególności koncepcji Lean Manufacturing) w celu zapobieżenia marnowaniu zasobów. Pracujesz w tej branży dłużej niż ja, więc chciałbym usłyszeć Twoją opinię na temat marnowania czasu pracy w dziale produkcji i sposobów poprawy efektywności naszego procesu produkcji przy pomocy koncepcji Lean Manufacturing.

Wyślij mi proszę raport uwzględniający następujące kwestie:

1. Poprawność normy, na podstawie której obliczamy odchylenie kosztów robocizny.

2. Jak moglibyśmy skorzystać z wprowadzenia systemu planowania kosztów opartego na rachunku kosztów działań ABC?

3. W jaki sposób można usprawnić nasz proces produkcji przy użyciu procesu Lean Manufacturing takiego jak Kaizen?" ?

Poprzez zmiany w rachunku kosztów i metodach zarządzania do poprawy efektywności firmy

Michał Swół, ACMA, CGMA, członek CIMA

Zaprezentowany opis to wyciąg z materiałów, jakie student CIMA otrzymuje przed oraz w trakcie egzaminu o charakterze studium przypadku (case study). Ich analizowanie to okazja sprawdzenia umiejętności łączenia wiedzy i kompetencji o charakterze specjalistycznym, biznesowym i zarządczym, potrzebnych do mierzenia się z zadaniami, przed jakimi stają dzisiaj osoby zajmujące się finansami, wspieraniem procesu podejmowania decyzji i zarządzaniem w firmach.

Wyzwania firmy Batton Bicycles są zbliżone do tych, z którymi mierzy się dziś wiele przedsiębiorstw produkcyjnych: konieczność poszukiwania nowych rynków zbytu i kanałów dystrybucji, poszerzania oferty produktowej przy jednoczesnym dążeniu do utrzymania jakości swoich produktów i optymalizacji metod produkcyjnych, tak aby znaleźć oszczędności w kosztach niezbędne do utrzymania konkurencyjności cenowej swoich produktów. W analizowanym studium przypadku, Batton Bicycles stara się usprawnić zarówno dotychczasowe metody analizy kosztów, takie jak kalkulacja kosztów czasu pracy, jak i rozważa wprowadzenie nowych rozwiązań w postaci tzw. rachunku kosztów działań ABC (ang. Activity Based Costing) oraz koncepcji Lean Manufacturing. Raport na ten temat, o który zwrócił się dyrektor finansowy Batton Bicycles do swojego pracownika, powinien zawierać analizę obecnych uwarunkowań analityki kosztów pracy, np. ustalanie norm w zakresie godzin pracy przez departament produkcyjny bez konsultacji z innymi departamentami firmy, co może prowadzić do wprowadzania do tych norm niepotrzebnych rezerw czasowych, zaobserwowane „wąskie gardła" w procesie produkcyjnym, słabości organizacji pracy – brak elastycznego dostosowywania ilości pracowników do bieżących potrzeb na poszczególnych etapach procesu produkcyjnego. Raport powinien również wskazać na wysoki udział kosztów pośrednich produkcji w kosztach ogółem – pomocą w prawidłowej alokacji tych kosztów może być wprowadzenie ww. metody ABC, umożliwiającej lepszą identyfikację źródeł powstawania kosztów, co powinno pozytywnie wpłynąć na procesy planowania i kontroli kosztów. Poprawie efektywności działania służy również zastosowanie podejścia Lean Manufacturing typu Kaizen, którego filozofia zakłada, iż konieczne jest ciągłe szukanie ulepszeń w procesach produkcyjnych, takich jak: planowanie produkcji, szkolenia pracowników, aby zwiększyć elastyczność ich działania, reorganizacja miejsca pracy, odpowiednie delegowanie odpowiedzialności za bud- żety kosztowe itp. Wdrożenie metodologii ABC czy też koncepcji Lean Manufacturing wymaga wielu zmian w organizacji, w przekroju wielu jej działów. Dlatego decyzje w tym zakresie powinny być poprzedzone przygotowaniem dokładnego planu wdrożenia, uzgodnionego na poziomie kadry kierowniczej firmy. ?

Siedziba Batton Bicycles znajduje się na terenie historycznego warsztatu, w którym ponad 100 lat temu firma rozpoczęła swoją działalność. Z biegiem lat zakład był wielokrotnie rozbudowywany zgodnie z bieżącymi potrzebami, co sprawiło, że poszczególne procesy produkcyjne realizowane są tam, gdzie została wystarczająca ilość miejsca, a nie tam, gdzie ich umiejscowienie byłoby najbardziej logiczne czy efektywne. W efekcie, obecnie fabryka Batton Bicycles osiągnęła kres możliwości swojej rozbudowy.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona