Spółka akcyjna wystąpiła o rozwianie wątpliwości związanych z odszkodowaniem otrzymanym za utracone mienie. We wniosku o interpretację wskazała, że w grudniu 1949 r. została pozbawiona swojego majątku na mocy zarządzenia, którym ustanowiono tzw. przymusowy zarząd państwowy nad jej przedsiębiorstwem. W momencie przejęcia zarządu nad przedsiębiorstwem spółki komisaryczny zarządca przymusowy sporządził protokół przejęcia. Po dwóch latach przymusowego zarządu przedsiębiorstwo zostało zlikwidowane. W kwietniu 2011 r. zarządzenie w sprawie przymusowego zarządu zostało uznane za wydane z naruszeniem prawa. Uznana została też odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa. Spór zakończył się wyrokiem sądu apelacyjnego z października 2015 r., którym spółce przyznano odszkodowanie za utracony majątek (który nie mógł być oddany w naturze). Spółka wskazała, że odszkodowanie było jedyną formą pozwalającą na naprawienie szkody. Dodała, że w osobnym postępowaniu udało jej się odzyskać też kilka nieruchomości.
Spółka zapytała czy odszkodowanie uzyskane za utracone mienie stanowi jej przychód podatkowy i czy ewentualnie ma prawo zaliczyć do kosztów podatkowych wartość roszczenia odszkodowawczego uznanego przez sąd za uzasadnione prawnie i zaspokojone przez Skarb Państwa odszkodowaniem.
Po analizie przepisów fiskus odpowiedział, że w spornym przypadku nie ma mowy o zwróceniu jakichkolwiek innych wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przejęcia przez państwo majątku spółki nie można traktować jako poniesienia przez nią wydatku. W ocenie urzędników, skoro odszkodowania nie zostały wyłączone z przychodów, to uzyskane przez spółkę odszkodowanie za utracone mienie jest dla niej przychodem na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT.
Fiskus dodał, że bezprawna nacjonalizacja majątku spółki nie stanowi normalnego następstwa prowadzonej działalności gospodarczej. Jest ona bowiem działaniem, na które spółka nie miała żadnego wpływu. W konsekwencji, jego zdaniem, nie ma ona też prawa do potrącenia kosztów podatkowych w wysokości wartości roszczenia odszkodowawczego, uznanego przez sąd za uzasadnione prawnie i zaspokojonego przez Skarb Państwa odszkodowaniem.
Spółka zaskarżyła interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał rację fiskusowi. W jego ocenie to, że ustawodawca uważa odszkodowanie za przychód, wynika nie tylko z jednoznacznego brzemienia art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Przemawia za tym także fakt, że w art. 17 ust. 1 pkt 54 ustawy o CIT znajduje się zwolnienie dla odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy z 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu. Gdyby odszkodowanie nie było przychodem, przepisy wprowadzające to zwolnienie byłyby w ustawie zbędne. Ponadto, jak zauważył WSA, w orzecznictwie wskazywano już, że uchylenie 1 stycznia 1999 r. zwolnienia przedmiotowego dla wszelkiego rodzaju odszkodowań z art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o CIT spowodowało, iż stały się one – niezależnie od przyczyny ich wypłaty – przychodem, który nie korzysta z jakiegokolwiek zwolnienia przedmiotowego.
