Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową Deloitte
Adriana Brzostowska konsultantka w dziale doradztwa podatkowego Deloitte
W niniejszej sprawie WSA w Bydgoszczy zajął się wykładnią pojęcia „podróż służbowa" dokonaną przez Dyrektora KIS w celu określenia czy wydatki poniesione przez członków zarządu będących w podróży służbowej mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust 1 pkt 16 ustawy o PIT i mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dyrektor KIS nie podzielił stanowiska spółki. Stwierdził, że ustawodawca posłużył się w ustawie terminem „podróż", bez określenia „służbowa". Oznacza to, że zakres zwolnienia z PIT nie ogranicza się jedynie do podróży służbowych określonych w kodeksie pracy, ale do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami, a przy definiowaniu pojęcia „podróż" należy mieć głównie na uwadze pojęcie „podróż służbowa" określone w kodeksie pracy. Jednakże, według Dyrektora KIS, aby koszty związane z podróżą osoby niebędącej pracownikiem mogły skorzystać ze zwolnienia z PIT, podróż osoby niebędącej pracownikiem musi spełniać przesłankę „incydentalności" w stosunku do zwykle wykonywanej pracy. W ocenie Dyrektora KIS, podróże członków zarządu w ramach wykonywanych obowiązków nie spełniają tego warunku, przez co świadczenia związane z podróżami nie mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, a w konsekwencji powinna zostać naliczona od tych świadczeń zaliczka na podatek dochodowy.
Stanowiska tego nie podzielił WSA w Bydgoszczy, w którego ocenie przedstawiona w interpretacji definicja podróży jest niewłaściwa. Uznał tym samym stanowisko organu za nieprawidłowe i uchylił interpretację, orzekając na korzyść spółki. Według sądu, organ podatkowy powinien dokonać wykładni językowej pojęcia „podróż", a przesłanka incydentalności nie powinna być brana pod rozwagę przy analizowaniu warunków kwalifikujących dane zdarzenie jako podróż służbowa. W ocenie sądu, należy również odróżnić pojęcia "podróż" i "podróż służbowa" i ich ze sobą nie utożsamiać.
W art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT ustawodawca wyraźnie rozróżnił (w lit. a) podróż służbową pracownika i (w lit. b) podróż, nie używając przymiotnika „służbowa", osoby niebędącej pracownikiem. Sformułowanie w ten sposób przepisów odnoszących się do podróży służbowej oznacza, że nie odnoszą się one tylko do podróży pracowników. Osoby niebędące pracownikami również mieszczą się w dyspozycji niniejszego zwolnienia, jeśli należności poniesione przez nich w związku z odbyciem podróży służbowej nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.
Ustawodawca nie określił definicji legalnej pojęcia „podróż". Dlatego przy wykładni tego pojęcia należy posiłkować się definicją słownikową. Tym samym podróż nie powinna być utożsamiana z podróżą służbową – pojęciem zdefiniowanym w kodeksie pracy, gdyż dotyczy ono osób pozostających w stosunku pracy. Przepisy kodeksu pracy nie mają bezpośredniego odniesienia do przepisów PIT przy wykładni pojęcia „podróż" osób niebędących pracownikami. Dlatego, mówiąc o podróży, można przyjąć, że chodzi tu zarówno o podróż odbytą w związku z załatwianiem cudzych spraw, jak również o dojazd na miejsce wykonywania określonych czynności. Brak definicji legalnej podróży nie powinien prowadzić do zawężonej wykładni tego pojęcia i tym samym uniemożliwiać skorzystania z tego zwolnienia osobom niebędącymi pracownikami. Podróż nie powinna się jednoznacznie kojarzyć z podróżą służbową, gdyż w podróży mogą pozostawać osoby, które pełnią swoje obowiązki nie tylko na podstawie stosunku prawnego jakim jest umowa o pracę. Wyodrębnienie przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT podróży służbowej pracownika oraz podróży osoby niebędącej pracownikiem miało swój cel. Należy również wskazać, że pojęcie „incydentalność" nie znajduje się w katalogu przesłanek umożliwiających zwolnienie z PIT świadczeń związanych z podróżą. Jednak w przypadku osób niebędących pracownikami, ze zwolnienia korzystają jedynie świadczenia otrzymane wyłącznie w związku z szeroko rozumianą podróżą, jeśli są spełnione warunki wymienione w art. 13 ustawy o PIT. Zgodnie zatem z tym co orzekł sąd, świadczenia związane z podróżą członków zarządu mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT i mogą korzystać ze zwolnienia z PIT, a po stronie spółki nie istnieje obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy.
