Z postanowienia musi jednoznacznie wynikać, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być wyegzekwowana wierzytelność (tak m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 27 czerwca 2016 r., IBPB-1-3/4510-330/16/AW). Hipotetycznie z każdego postanowienia komornika może wynikać taki wniosek. W praktyce organy za takie postanowienie uznają postanowienie o umorzeniu postępowania wydawane przez komornika na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Komornik wydaje je wtedy, jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.
Inne rodzaje postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 k.p.c. (dot. uchybień formalnoprawnych) nie są uznawane za postanowienie o nieściągalności, ponieważ z ich treści nie da się wyinterpretować stanu majątku dłużnika (tak m.in. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 kwietnia 2016 r., IPPB1/4511-190/16-2/ES).
Jeżeli wierzytelność została zarachowana jako przychód należny oraz odpisana jako nieściągalna, to może być zaliczona do kosztów podatkowych po uprawomocnieniu się postanowienia o nieściągalności (tak m.in. organ w ww. interpretacji). Co ciekawe, gdy podatnik posiada kilka wierzytelności wobec jednego dłużnika i tylko w stosunku do jednej wierzytelności postanowienie o nieściągalności, to nie może zakwalifikować pozostałych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ każda z nich, aby mogła być uznana za nieściągalną, powinna być udokumentowana osobnym postanowieniem (tak m. in. NSA w wyroku z 8 maja 2013 r., II FSK 1904/11; Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 9 marca 2016 r., IBPB-1-3/4510-772/15/AB).
Kilka rodzajów
W art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a-c ustawy o CIT wymieniono następujące rodzaje postanowień sądowych, które dokumentują nieściągalną wierzytelność:
a) postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów;
b) postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a;