Płatnicy mają obowiązek uwzględnić przy poborze zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższone 50-proc. koszty podatkowe w razie uzyskiwania przez pracownika przychodów z tytułu wykonania czynności będących przedmiotem prawa autorskiego. Ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z praw autorskich należy ocenić w świetle przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, co jednak nierzadko prowadzi do wielu pomyłek przy obliczaniu należnego podatku przez płatników.
Jak zatem powinien zachować się płatnik, który w ciągu roku błędnie zastosował przy obliczaniu zaliczki 50-proc. koszty uzyskania przychodów? Czy wystarczy w takiej sytuacji poinformować pracownika o konieczności uwzględnienia w zeznaniu rocznym kosztów w niższej wysokości?
Powstaje zaległość
Przede wszystkim należy wyjaśnić, że w takiej sytuacji, tzn. gdy płatnik w ciągu roku nie był uprawniony do stosowania autorskich kosztów uzyskania przychodów, ale je pobierał, to w odniesieniu do tych pracowników, wobec których nie powinny mieć zastosowania 50-proc. koszty, doszło do zaniżenia podstawy opodatkowania. W rezultacie doszło do zaniżenia kwoty samego podatku i powstania zaległości podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 51 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (dalej: o.p.) zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności, przy czym za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności (w całości lub części) zaliczkę na podatek.
Odpowiedzialność całym majątkiem
Z uwagi na to, że płatnik jest podmiotem wypłacającym należności z tytułu stosunku pracy, ciąży na nim obowiązek pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych i przekazania odpowiedniej kwoty do właściwego urzędu skarbowego. Przy tym, zgodnie z art. 30 § 1 o.p., płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany, ale niewpłacony. Jednocześnie § 3 tego samego artykułu stanowi, że płatnik lub inkasent odpowiada za należności wymienione w § 1 lub § 2 całym swoim majątkiem.
Jeżeli więc płatnik nie wpłacił zaliczki na podatek (w całości lub w części) w ustawowym terminie, to powstanie u niego zaległość podatkowa z tytułu niewywiązania się z obowiązków płatnika podatku. Za zaległość tę odpowiada płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż zgodnie z art. 26a § 1 o.p. podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12, 13 oraz 18 ustawy o PIT – do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.
