Biuro w mieszkaniu. Co wolno zaksięgować w koszty

Fiskus przestaje uzależniać odliczenie wydatków na lokal mieszkalny, wykorzystywany także w działalności gospodarczej, od fizycznego wyodrębnienia w nim pomieszczenia wyłącznie do celów firmowych.

Aktualizacja: 10.03.2019 11:36 Publikacja: 10.03.2019 11:00

Biuro w mieszkaniu. Co wolno zaksięgować w koszty

Foto: Adobe Stock

- Od 1 stycznia 2019 r. prowadzę działalność gospodarczą. Miejsce prowadzenia działalności to moje mieszkanie. Na potrzeby firmy wykorzystuję ok. 20 proc. powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego. Pomieszczenie to służy głównie prowadzeniu działalności, ale także zaspokojeniu potrzeb osobistych.

Czy wydatki związane z utrzymaniem mieszkania (czynsz, energia elektryczna, woda, ogrzewanie), mogą być kosztem uzyskania przychodów proporcjonalnie do powierzchni zajętej na firmę, jeżeli zostaną racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane?

– pyta czytelnik.

Zacznijmy od ogólnej definicji kosztów podatkowych. Są nimi koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).

Aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien łącznie spełniać następujące warunki:

- pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,

- być właściwie udokumentowany.

Pomiędzy wydatkami związanymi z używaniem i eksploatacją nieruchomości, a prowadzoną w niej działalnością i przychodami z firmy istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Wydatki te mogą zatem, co do zasady, stanowić koszt uzyskania przychodów działalności gospodarczej. Jednak tylko w takim zakresie, w jakim nieruchomość będzie wykorzystywana na potrzeby tej działalności.

Osobiste cele wykluczają odliczenie

W starszym orzecznictwie organy podatkowe przyjmowały, że istnieje grupa wydatków, które nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej, gdyż są to wydatki, które osoby fizyczne ponoszą niezależnie od tego czy prowadzą działalność gospodarczą, czy nie. Są to typowe wydatki osobiste, konsumpcyjne, np. wydatki dotyczące zapewnienia sobie, na własne potrzeby odpowiednich warunków mieszkaniowych. Wydatki o charakterze osobistym w szczególności mogą dotyczyć pozyskania, funkcjonowania, eksploatacji i utrzymania własnego mieszkania (lub jednego z jego pomieszczeń) na cele prywatne. Prywatnego charakteru tego rodzaju wydatków nie zmienia również fakt, że podatnik może korzystać z pomieszczenia (lub znajdujących się w nim rzeczy) przeznaczonego na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, prowadząc w nim równocześnie działalność gospodarczą. Z tego względu organy podatkowe przyjmowały, że do kosztów uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej nie można zaliczyć wydatków, które dotyczą pomieszczeń w lokalu wykorzystywanym głównie na własne cele mieszkaniowe. Są to typowe wydatki o charakterze osobistym, ponoszone przede wszystkim w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, a nie wyłącznie w celu osiągnięcia przychodów czy też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Nie występuje tu ścisłe i nie budzące wątpliwości powiązanie kosztów ponoszonych przez podatnika z celem osiągnięcia przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów z działalności gospodarczej.

Tylko na potrzeby firmy

Organy podatkowe uznawały, że jedynie w przypadku, gdy posiadany przez podatnika lokal lub wyodrębnione w tym lokalu pomieszczenie służy wyłącznie działalności gospodarczej (jednocześnie nie służy celom osobistym), to nie ma przeszkód do zaliczenia wydatków związanych z jego utrzymaniem i eksploatacją do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast gdy lokal był wykorzystywane przede wszystkim na cele prywatne podatnika, a jedynie sporadycznie (w razie istnienia takiej potrzeby) w prowadzonej działalności gospodarczej, to wydatki związane z pozyskaniem i posiadaniem takiego lokalu były traktowane jako wydatki o charakterze osobistym. W rezultacie nie mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Podsumowując, zgodnie z utrwalonym poglądem organów podatkowych, gdy mieszkanie (lokal) lub jego część służy działalności gospodarczej, co do zasady, nie ma przeszkód do zaliczenia wydatków z nim związanych do kosztów uzyskania przychodów, w części wykorzystywanej na firmowe potrzeby, pod warunkiem, że część ta jest wyodrębniona (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 3 kwietnia 2015 r., IBPBI/1/415- 1512/14/ŚS). Zgodnie z tym stanowiskiem przedsiębiorca nie mógłby w ogóle zaliczyć wydatków związanych z utrzymaniem lokalu mieszkalnego (czynsz, energia elektryczna, woda, ogrzewanie) do kosztów uzyskania przychodów, gdyż zajmowane na tę działalność pomieszczenie nie służy tylko jej prowadzeniu, ale także celom osobistym podatnika.

Wystarczy proporcja, ale racjonalna

Jednak w ostatnim czasie fiskus zmienia zdanie w tym temacie. Aktualnie organy podatkowe przyjmują, że przepisy ustawy o PIT nie uzależniają możliwości zaliczenia omawianych wydatków do kosztów uzyskania przychodów od wyodrębnienia – w dosłownym (fizycznym) sensie – pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Podatnik powinien określić, jaka część nieruchomości faktycznie służy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, i wówczas może w odpowiedniej proporcji zaliczyć poniesione wydatki do kosztów podatkowych.

Można zatem przyjąć, że wydatki związane z utrzymaniem lokalu mieszkalnego (tj. na czynsz, energię elektryczną, wodę, ogrzewanie) w części proporcjonalnie przypadającej na powierzchnię lokalu mieszkalnego zajętą na prowadzenie firmy, mogą być kosztem uzyskania przychodów, jeżeli zostaną racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane (por. interpretację Szefa Krajowej Informacji Skarbowej z 13 listopada 2018 r., DPP7.8220.20.2018.CRS).

Uwaga! Jeżeli powierzchnia pomieszczenia wykorzystywanego m.in. na prowadzenie działalności gospodarczej, a nie faktycznie zajmowana wyłącznie na cele firmowe to ok. 20 proc. powierzchni całego mieszkania, to zaliczanie w koszty uzyskania przychodów 20 proc. wydatków na czynsz, energię elektryczną, wodę, ogrzewanie będzie nieuzasadnione (zawyżone). Podatnik powinien określić faktycznie zajmowaną cześć pomieszczenia na potrzeby prowadzenia działalności. Jeżeli się to nie uda, to zaliczanie wydatków do kosztów w takiej proporcji jest ryzykowne. ?

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)

- Od 1 stycznia 2019 r. prowadzę działalność gospodarczą. Miejsce prowadzenia działalności to moje mieszkanie. Na potrzeby firmy wykorzystuję ok. 20 proc. powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego. Pomieszczenie to służy głównie prowadzeniu działalności, ale także zaspokojeniu potrzeb osobistych.

Czy wydatki związane z utrzymaniem mieszkania (czynsz, energia elektryczna, woda, ogrzewanie), mogą być kosztem uzyskania przychodów proporcjonalnie do powierzchni zajętej na firmę, jeżeli zostaną racjonalnie i gospodarczo uzasadnione oraz właściwie udokumentowane?

Pozostało 92% artykułu
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe