Jak księgować zapłacone za wspólników zaliczki

Spółka jawna czy partnerska nie są podatnikami podatku dochodowego, ale mogą regulować ze swojego rachunku należne daniny swoich wspólników. W księgach ujmuje się je jako rozrachunki z nimi, w korespondencji z kontem „Rozliczenie wyniku finansowego".

Publikacja: 27.02.2019 06:00

Jak księgować zapłacone za wspólników zaliczki

Foto: 123RF

Zobowiązania podatkowe mają charakter osobisty – obowiązek regulowania podatków (w tym zaliczek na podatek dochodowy) ciąży więc na podatnikach. Powinni oni opłacać obciążające ich podatki z własnych środków pieniężnych. Zgodnie jednak z art. 62b § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, spółka osobowa prawa handlowego (niebędąca podatnikiem podatku dochodowego, a więc spółka jawna, partnerska i komandytowa) może regulować ze swojego rachunku bankowego należne podatki swoich wspólników-podatników, ale tylko do wysokości 1 tys. zł (w takich przypadkach, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika-wspólnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków tego podatnika-wspólnika). To wspólnicy ww. spółek są podatnikami podatku dochodowego, a nie same te spółki. Przychody z udziału w spółce oraz koszty ich uzyskania, a w konsekwencji dochód podlegający opodatkowaniu u każdego wspólnika, określane są proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku spółki. Wyjątkiem jest spółka komandytowo-akcyjna, będąca wprawdzie spółką osobową, ale mająca równocześnie status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (art. 4 § 1 pkt 1 k.s.h. w zw. z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT). W przypadku natomiast spółki cywilnej, jako nieposiadającej zdolności prawnej, a w konsekwencji niemogącej założyć własnego, firmowego rachunku bankowego, wspólnicy tej spółki (podatnicy, będący osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą) mogą – zgodnie z art. 51 prawa bankowego – założyć wspólny rachunek bankowy i z niego opłacać podatki, bez ograniczeń kwotowych.

Czytaj także: Koszty podatkowe: jak księgować zaliczkę na środek trwały

Ponadto, ww. spółki osobowe jako zakłady pracy występują w roli płatników, zobowiązanych – na podstawie art. 8 ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 i art. 41 ust. 1 ustawy o PIT – do rozliczenia (tj. obliczenia, pobrania i wpłacenia do urzędu skarbowego) zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od świadczeń wypłacanych swoim pracownikom i zleceniobiorcom. Ciąży wówczas na nich obowiązek wyznaczenia osób, do których obowiązków będzie należało obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie ich organowi podatkowemu, a także zgłoszenia właściwemu miejscowo organowi podatkowemu imion, nazwisk i adresów tych osób. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczonej – w terminie 14 dni od daty, w której wyznaczono inną osobę (art. 31 ordynacji podatkowej).

W formie przelewu

Wpłata podatków pobranych przez płatników (pod warunkiem, że prowadzą oni działalność gospodarczą oraz służące do jej rozliczania księgi rachunkowe lub podatkową księgę przychodów i rozchodów) powinna nastąpić w formie polecenia przelewu (art. 61 § 1, § 2 i § 3 pkt 3 ordynacji podatkowej).

Uwaga! Formy tej nie stosuje się do poboru podatków przez płatników.

Za termin dokonania wpłaty podatku w obrocie bezgotówkowym uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego lub płatniczego płatnika, na podstawie polecenia przelewu. Zlecenia płatnicze na rzecz organów podatkowych mogą być składane również w formie dokumentu elektronicznego przy użyciu oprogramowania udostępnionego przez banki lub w inny sposób uzgodniony z bankiem przyjmującym zlecenie. Zlecenie powinno zawierać dane identyfikujące wpłacającego, w tym jego identyfikator podatkowy oraz wskazywać tytuł wpłaty. Niepodanie lub błędne podanie tych informacji jest podstawą do odmowy realizacji polecenia przelewu.

Bilansowa klasyfikacja...

Na podstawie prawa bilansowego, uregulowane w imieniu wspólników zaliczki na podatek dochodowy kwalifikowane są jako rozrachunki ze wspólnikami (konto „Pozostałe rozrachunki") o charakterze trwałym (bezzwrotnym), mające wpływ na poziom kapitału własnego osobowej spółki handlowej. Uważane są one za pobrane zaliczkowo sumy, które jako niepodlegające zwrotowi spółce przez wspólników (stanowią należności spółki od wspólników) – rozliczane są w korespondencji z kontem „Rozliczenie wyniku finansowego". Kwota rozrachunków z tytułu opłacenia z firmowego rachunku bankowego zaliczek na podatek dochodowy wspólników spółki ujmowana jest – do wysokości wygenerowanego przez spółkę za dany rok zysku – w pasywach jej bilansu jako „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)". Pobrane w trakcie roku obrotowego przez wspólników sumy na podatek dochodowy w części, w jakiej przewyższają zysk lub zwiększają stratę spółki, prezentowane są natomiast w jej aktywach bilansu, pod pozycją „Należne wpłaty na kapitał podstawowy".

... i ewidencja

Operacje gospodarcze związane z pełnieniem przez spółkę osobową (inną, niż spółka komandytowo-akcyjna) funkcji płatnika podatku dochodowego wymagają następującego ujęcia w jej księgach rachunkowych:

1. Naliczenie i uregulowanie na rzecz urzędu skarbowego – w imieniu wspólników, za ich zgodą – z firmowego rachunku bankowego zaliczek na podatek dochodowy, obciążający tych wspólników (w związku z uzyskiwanymi przez nich w spółce dochodami)

Wn „Pozostałe rozrachunki"

Ma „Rozrachunki publicznoprawne"

oraz

Wn „Rozrachunki publicznoprawne"

Ma „Rachunki bankowe"

2. Przekazanie wspólnikom z firmowego rachunku bankowego środków pieniężnych na opłacenie przez nich własnych zobowiązań z tytułu podatku dochodowego

Wn „Pozostałe rozrachunki"

Ma „Rachunki bankowe"

3. Zmniejszenie zysku do podziału/zwiększenie straty do pokrycia o kwotę zapłaconego w imieniu wspólników podatku dochodowego (na dzień bilansowy)

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego"

Ma „Pozostałe rozrachunki"

4. Potrącenie i wpłata do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od świadczeń wypłacanych pracownikom i zleceniobiorcom

Wn „Rozrachunki z pracownikami" (rozrachunki z tytułu wynagrodzeń)

Ma „Rozrachunki publicznoprawne"

oraz

Wn „Rozrachunki publicznoprawne"

Ma „Rachunki bankowe".

Zgodnie z art. 28 § 1 ordynacji podatkowej w zw. z § 1 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa – z tytułu terminowego wpłacania pobranych podatków, płatnikom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie, potrącane z kwoty tych podatków. Rozliczenie ww. wynagrodzenia wymaga dokonania zapisu:

Wn „Rozrachunki publicznoprawne"

Ma „Pozostałe przychody operacyjne".

Zobowiązania podatkowe mają charakter osobisty – obowiązek regulowania podatków (w tym zaliczek na podatek dochodowy) ciąży więc na podatnikach. Powinni oni opłacać obciążające ich podatki z własnych środków pieniężnych. Zgodnie jednak z art. 62b § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, spółka osobowa prawa handlowego (niebędąca podatnikiem podatku dochodowego, a więc spółka jawna, partnerska i komandytowa) może regulować ze swojego rachunku bankowego należne podatki swoich wspólników-podatników, ale tylko do wysokości 1 tys. zł (w takich przypadkach, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika-wspólnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków tego podatnika-wspólnika). To wspólnicy ww. spółek są podatnikami podatku dochodowego, a nie same te spółki. Przychody z udziału w spółce oraz koszty ich uzyskania, a w konsekwencji dochód podlegający opodatkowaniu u każdego wspólnika, określane są proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku spółki. Wyjątkiem jest spółka komandytowo-akcyjna, będąca wprawdzie spółką osobową, ale mająca równocześnie status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (art. 4 § 1 pkt 1 k.s.h. w zw. z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT). W przypadku natomiast spółki cywilnej, jako nieposiadającej zdolności prawnej, a w konsekwencji niemogącej założyć własnego, firmowego rachunku bankowego, wspólnicy tej spółki (podatnicy, będący osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą) mogą – zgodnie z art. 51 prawa bankowego – założyć wspólny rachunek bankowy i z niego opłacać podatki, bez ograniczeń kwotowych.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe