Do 20 lutego można zmienić sposób opłacania zaliczek na PIT

Regulacje ustawy o PIT przewidują, obok podstawowej, miesięcznej zasady opłacania zaliczek na podatek dochodowy z tytułu osiąganych w ciągu roku dochodów z działalności gospodarczej, także możliwość kwartalnego opłacania zaliczek bądź opłacania ich w sposób uproszczony, co może być dla wielu przedsiębiorców korzystnym rozwiązaniem.

Raz na trzy miesiące

Jedną z dostępnych metod opłacania przez przedsiębiorców zaliczek na PIT jest możliwość płacenia ich w sposób kwartalny. Metoda ta dostępna jest jednak wyłącznie dla małych podatników w rozumieniu ustawy o PIT, a także tych, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej w roku podatkowym (z uwzględnieniem przewidzianych wyłączeń). W roku 2018 za małego podatnika uważa się takiego, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym (2017) kwoty 5 176 000 zł (tj. ustalonej równowartości 1 200 000 euro).

Trzeba zawiadomić urząd

Opłacanie zaliczek kwartalnie wymaga zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu rozliczania się z fiskusem. Z kolei podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, składają zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Tak złożone zawiadomienie dotyczy również lat następnych, jeżeli podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatkowego nie zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek. Metoda ta może być szczególnie korzystna dla tych podatników, u których – z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności – występują znaczne wahania w osiąganych dochodach w poszczególnych miesiącach. O ile bowiem sama formuła opłacania zaliczek na podatek dochodowy nie wpłynie finalnie na wartość podlegającego zapłacie podatku dochodowego, o tyle niewątpliwie przyjęcie wybranego rozwiązania wpłynie w ciągu roku na zmniejszenie bieżącego zaangażowania środków na poczet podatku dochodowego, co może mieć istotne znaczenie dla zachowania płynności finansowej przedsiębiorcy.

Przykład

Adam Kowalski prowadzący działalność gospodarczą (opodatkowaną podatkiem liniowym – 19 proc.) w styczniu 2018 r. osiągnął z tej działalności dochód w wysokości 10 000 zł, w lutym dochód w wysokości 12 000 zł, a w marcu 2018 r. - z uwagi na znaczne zakupy towarów i materiałów i formułę księgowości (podatkowa księga przychodów i rozchodów) – poniósł stratę w wysokości 16 000 zł.

W takiej sytuacji, w przypadku miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy ustalanych w sposób uproszczony (bez uwzględnienia możliwych odliczeń składek ZUS) pan Adam byłby zobligowany do zapłaty zaliczek na podatek dochodowy w wysokości:

1. za styczeń 2018 r. – 1900 zł (10 000 x 19 proc.),

2. za luty 2018 r. - 2280 zł, co wynika z wyliczenia 22 000 zł (narastający dochód od początku roku) x 19 proc. – 1900 zł (zaliczka zapłacona za styczeń 2018 r.),

3. za marzec 2018 r. – 0,00 zł (narastający dochód od początku roku wyniósł 6000 zł, a zapłacona za poprzednie miesiące zaliczka na podatek dochodowy 4180 zł).

Z kolei w przypadku opłacania zaliczek w sposób kwartalny – zaliczka za I kwartał 2018 r. wyniosłaby jedynie 1140 zł (dochód narastający od początku roku 6000 x 19 proc.). Wybierając formułę kwartalnych zaliczek pan Adam może czasowo zaoszczędzić cześć środków finansowych, które musiałby wpłacić tytułem zaliczek na podatek dochodowy stosując miesięczny sposób rozliczania się z fiskusem.

W konsekwencji, chociaż kwartalna metoda opłacania zaliczek na podatek dochodowy nie prowadzi do zmiany wartości rocznego podatku dochodowego, to jednak poprzez wydłużenie okresu rozliczeniowego, za który opłacana jest zaliczka, prowadzi do przesunięcia terminu jej zapłaty, a często pozwala na urealnienie płaconych zaliczek i zmniejszenie nadpłaty podatku wykazywanego w zeznaniu rocznym.

1/12 podatku od dochodu z poprzedniego zeznania

Drugą metodą, na którą warto zwrócić uwagę, są zaliczki uproszczone. Zgodnie z art. 44 ust. 6b ustawy o PIT podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej mogą wpłacać zaliczki miesięcznie na podatek dochodowy w danym roku podatkowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty). Formuła ta jest także dostępna dla podatników opłacających podatek liniowy w wysokości 19 proc.

W każdym przypadku ustaloną kwotę zaliczki zmniejsza się o kwotę podlegającej odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej w danym miesiącu przez podatnika. Istota rozwiązania polegającego na uproszczonym opłacaniu zaliczek na PIT polega na tym, że wartość miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy ustalana jest na podstawie dochodu osiągniętego z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu rocznym składanym w roku poprzednim, a w niektórych przypadkach (wskazanych w art. 44 ust. 6b pkt 2 ustawy o PIT) składanym w roku poprzedzającym rok podatkowy o dwa lata.

Podstawą ustalania uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy jest dochód wykazany w zeznaniu rocznym składanym w roku poprzedzającym rok podatkowy o dwa lata, jeżeli w zeznaniu składanym w poprzednim roku podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PIT oraz najniższej stawki podatkowej określonej w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 tej ustawy.

Przykład

Jan Nowak w zeznaniu rocznym za rok 2016 (złożonym w 2017 roku) nie wykazał dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Z kolei w zeznaniu za rok 2015 (złożonym w 2016 roku) pan Jan Nowak wykazał dochód z działalności gospodarczej w wysokości 48 000 zł. Podstawą dla ustalania uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy w roku 2018 będzie w tym przypadku dochód z działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu za rok 2015.

Uwaga! Przepisy nie pozwalają podatnikowi na wybranie roku, z którego dochody z działalności gospodarczej będą stanowiły podstawę dla ustalania wartości uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy. Podatnik decydujący się na takie rozwiązanie w zakresie opłacania zaliczek nie ma w tym zakresie żadnej swobody.

Rozwiązanie nie dla wszystkich

Rozwiązanie polegające na opłacaniu uproszczonych zaliczek na PIT nie jest jednak dostępne dla wszystkich podatników osiągających dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Z formuły tej nie skorzystają podatnicy, którzy:

- nie wykazali dochodu z działalności gospodarczej w zeznaniu rocznym składanym w roku poprzedzającym rok podatkowy, a także nie wykazali takiego dochodu w zeznaniu rocznym składanym w roku podatkowym poprzedzającym rok podatkowy o dwa lata albo wykazali w tym zaznaniu dochód z tego źródła w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o PIT oraz najniższej stawki podatkowej określonej w skali podatkowej,

- po raz pierwszy podjęli działalność w roku podatkowym albo w roku poprzedzającym rok podatkowy.

Warunkiem złożenie zawiadomienia

Opłacanie zaliczek na podatek dochodowy w formule uproszczonej wymaga zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego o dokonanym wyborze. Jak bowiem stanowi art. 44 ust. 6c pkt 1 ustawy o PIT podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę opłacania zaliczek na podatek dochodowy, są obowiązani do 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy. Wybór tej formuły dotyczy także lat następnych, chyba że podatnik w terminie do 20 lutego roku podatkowego zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek. Przepisy nie przewidują możliwości rezygnacji z formuły uproszczonych zaliczek w ciągu roku.

Komu się to opłaci

Opłacanie w ciągu roku podatkowego uproszczonych zaliczek nie w każdym przypadku może się okazać atrakcyjne finansowo. Formuła ta będzie interesującą dla tych podatników, u których dochód z działalności gospodarczej w roku „bazowym" osiągał niższą wartość niż zakładany dochód z tej działalności w roku, w którym zaliczki będą opłacane. W takiej sytuacji podatnik rozliczy bowiem finalnie podatek dochodowy dopiero w zeznaniu rocznym. Z kolei w sytuacji przeciwnej, podatnik będzie zobligowany do opłacania zaliczek w wysokości wyższej niż te, które byłyby płacone wg reguł ogólnych.

Przykład

W roku 2016 pan Adam Wiśniewski osiągnął dochód z działalności gospodarczej w wysokości 150 000 zł (podatek opłaca wg stawki liniowej). Podatnik w roku 2018 zdecydował się na opłacanie zaliczek w sposób uproszczony W roku 2018 pan Adam osiągał w poszczególnych miesiącach dochody z działalności w wysokości ok. 2000 zł, co doprowadziło do konieczności płacenia przez niego niewspółmiernie wysokich zaliczek. Miesięczna zaliczka podatnika będzie bowiem wynosiła aż 2375 zł (150 000 x 19 proc. : /12), którą podatnik oczywiście może zmniejszyć o podlegającą odliczeniu składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W sytuacji gdy zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie, możliwym rozwiązaniem byłoby wystąpienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o ograniczenie ich wysokości (art. 22 ust. 2a ordynacji podatkowej). Pogląd taki potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 3 czerwca 2013 r. (ILPB1/415-257/13-2/IM).

Decyzja musi być przemyślana

Decyzja o przyjęciu uproszczonej formuły opłacania zaliczek na podatek dochodowy, jak i decyzja o rezygnacji z tego sposobu, wymaga gruntownej analizy i prognozy spodziewanych w roku podatkowym dochodów z działalności gospodarczej. Nadto, poczynając od roku 2018 zarówno do regulacji ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT wprowadzone zostało rozwiązanie pozwalające podatnikom na niewpłacanie zaliczek na podatek dochodowy, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1000 zł. Rozwiązanie to w sposób naturalny nie ma jednak zastosowania w odniesieniu do podatników opłacający zaliczki na podatek dochodowy w sposób uproszczony.

Podatnicy CIT też mają wybór

Podobnie jak w przypadku podatników PIT, także w regulacjach o CIT przewidziana została formuła opłacania zaliczek na podatek dochodowy za okresy kwartalne i w sposób uproszczony. Możliwość opłacania zaliczek na podatek dochodowy za okresy kwartalne jest dostępna dla podatników rozpoczynających w roku podatkowym działalność gospodarczą oraz tych, którzy mają status małych podatników. Także w przypadku podatników CIT stosowanie kwartalnej formuły opłacania zaliczek wymaga złożenia stosownego zawiadomienia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Z uwagi na specyfikę ustalania roku podatkowego, podatnicy CIT wybierający kwartalne rozliczenia zaliczek mają obowiązek w terminie do 20. dnia drugiego miesiąca roku podatkowego zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody (art. 25 ust. 1e ustawy o CIT). Raz złożone zawiadomienie dotyczy także lat następnych, chyba że podatnik w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnych wpłat zaliczek (art. 25 ust. 2 ustawy o CIT).Dla podatników CIT dostępna jest również możliwość opłacania uproszczonych miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy CIT, który wybiorą taką metodę, ustalają w ciągu roku wartość miesięcznej zaliczki w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. Jeżeli jednak w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, to mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata.

Rok podatkowy nie musi trwać 12 miesięcy

U podatników CIT rok podatkowy może trwać dłużej bądź krócej niż 12 miesięcy. Dlatego, zgodnie z art. 25 ust. 6a ustawy o CIT, jeżeli roczne zeznanie podatkowe złożone w roku poprzedzającym dany rok podatkowy dotyczy roku podatkowego, który trwał krócej lub dłużej niż 12 kolejnych miesięcy, podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne za dany rok podatkowy w uproszczonej formie w wysokości podatku należnego, wykazanego w tym zeznaniu, przypadającego proporcjonalnie na każdy miesiąc tego roku podatkowego, którego zeznanie dotyczy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, to mogą wpłacać zaliczki miesięczne w sposób wskazany powyżej, z tym że wysokość podatku należnego musi wynikać z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata.

Przykład

Rok podatkowy spółki ABC sp. z o.o. trwał od 1 października 2015 r. do 31 grudnia 2016 r. W zeznaniu rocznym za ten rok podatkowy (CIT-8) spółka wykazała podatek dochodowy w wysokości 15 000 zł. Spółka zamierza w roku podatkowym trwającym od 1 stycznia 2018 r. opłacać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy w formule uproszczonej. Ponieważ bazowy rok podatkowy trwał 15 miesięcy, trzeba zastosować rozwiązanie wskazane w art. 25 ust. 6a ustawy o CIT. W konsekwencji, wartość podatku przypadającego proporcjonalnie na każdy miesiąc poprzedniego roku podatkowego wyniesie 1000 zł (15 000 zł : 15 miesięcy), co oznacza, że miesięczna uproszczona zaliczka na podatek dochodowy w roku podatkowym rozpoczynającym się od 1 stycznia 2018 r. wyniesie 1000 zł.

Warunkiem opłacania uproszczonych zaliczek jest zawiadomienie o podjętej decyzji w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przy czym w tym przypadku termin na zawiadomienie upływa w terminie wpłaty pierwszej zaliczki w roku podatkowym, w którym po raz pierwszy podatnik wpłaca uproszczoną zaliczkę. Raz złożone zawiadomienie dotyczy także lat kolejnych, chyba że podatnik w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej formy. Uproszczonej formy opłacania zaliczek na CIT nie mogą stosować podatnicy, którzy:

- w zeznaniu rocznym składanym w poprzednim roku podatkowym oraz w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy o dwa lata nie wykazali podatku należnego,