Wybór sposobu opłacania zaliczek na PIT do 22 lutego 2016 r.

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący m.in. pozarolniczą działalność gospodarczą mają obowiązek odprowadzać do urzędu skarbowego w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczki te mogą być co do zasady wpłacane za okresy miesięczne lub kwartalne. Podatnicy mogą także wpłacać tzw. zaliczki uproszczone.

Według skali albo liniowo

Najczęstszym sposobem płacenia zaliczek na podatek dochodowy przez osoby prowadzące działalność gospodarczą jest opłacanie zaliczek miesięcznych od uzyskanego dochodu. Zaliczki miesięczne na podatek dochodowy co do zasady ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie miesiące. Przy obliczaniu zaliczki, podatnicy opodatkowani według skali podatkowej stosują stawkę 18 proc. lub 32 proc., a dla podatników opodatkowanych podatkiem liniowym stawka wynosi 19 proc. U podatników opodatkowanych według skali podatkowej obowiązek wpłaty zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym ich dochód przekroczy kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku, tj. 3091 zł, natomiast w przypadku podatku liniowego – od miesiąca, w którym uzyskali oni po raz pierwszy dochód z działalności.

Raz na trzy miesiące

Kwestie związane z opłaceniem kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy zostały uregulowane w art. 44 ust. 3g–3i ustawy o PIT.

Jak wynika z tych przepisów, zaliczki kwartalne mogą być płacone przez przedsiębiorców posiadających status małych podatników oraz tych, którzy w danym roku rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej >patrz ramka.

Przedsiębiorcy, którzy posiadają status tzw. małego podatnika (co oznacza, że ich przychody uzyskane ze sprzedaży wraz z kwotą należnego VAT nie przekroczyły u nich w 2015 r. kwoty 5 092 000 zł), mogą skorzystać z tego sposobu opłacania zaliczek na podatek pod warunkiem, że zawiadomią na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze kwartalnego sposobu opłacania zaliczek w terminie do 22 lutego 2016 r. (ostatni dzień terminu ustalony na 20 lutego w 2016 r. przypada w sobotę).

W przypadku przedsiębiorców, którzy rozpoczną prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie 2016 r., warunkiem skorzystania z możliwości opłacania zaliczek kwartalnych jest obowiązek zawiadomienia o tym fakcie właściwego naczelnika urzędu skarbowego do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

U podatników opodatkowanych według skali podatkowej obowiązek zapłaty zaliczki powstaje za kwartał, w którym dochód przekroczy kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (w 2016 r. jest to 3091 zł). Zaliczką za ten kwartał jest podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b ustawy o PIT. Za następne kwartały zaliczka ustalana jest jako różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały.

Natomiast podatnicy, którzy wybrali liniową formę opodatkowania, czyli 19 proc., muszą wpłacać zaliczki począwszy od tego kwartału, w którym uzyskają po raz pierwszy dochód z działalności gospodarczej. Kwotę zaliczki obliczają w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c ustawy o PIT a sumą należnych zaliczek za poprzednie kwartały, z uwzględnieniem art. 27b tej ustawy.

Zaliczki kwartalne wpłaca się na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni kwartał należy wpłacić w terminie do 20. dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Uwaga! Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i zapłaci podatek na zasadach określonych w art. 45 ustawy o PIT.

Komu się opłaca rozliczenie kwartalne

Kwartalny system wpłacania zaliczek na podatek jest korzystny w szczególności dla tych podatników, którzy uzyskują co miesiąc wysoki dochód. W ich przypadku wydłuża się bowiem okres, w którym mogą swobodnie zarządzać kwotą, którą standardowo musieliby wpłacać co miesiąc do urzędu skarbowego. Sposób ten jest również korzystny dla tych podatników, którzy uzyskują nieregularne przychody.

Przykład

Styczeń: dochód = 5000 zł

Luty: dochód = 5000 zł

Marzec: strata = 10000 zł

Suma (styczeń – marzec) = 5000 + 5000 – 10000 = 0

Podatnik opłacając zaliczki miesięczne musiałby zapłacić zaliczkę na podatek za miesiąc styczeń oraz luty. Natomiast płacąc zaliczki kwartalne za pierwszy kwartał podatnik nie będzie miał obowiązku zapłaty żadnej zaliczki bo za okres styczeń–marzec dochód wynosi zero.

Zawiadomienia o wyborze opłacania kwartalnych zaliczek nie muszą w 2016 r. składać podatnicy, którzy zawiadomienie takie złożyli w 2015 r. lub w latach wcześniejszych i w 2016 r. zamierzają kontynuować ten sposób opłacania zaliczek.

W uproszczonej formie

Zaliczki uproszczone zostały szczegółowo uregulowane w art. 44 ust. 6b-6i ustawy o PIT.

Zgodnie z tymi przepisami, z opłacania miesięcznych zaliczek w uproszczonej formie w 2016 r. mogą skorzystać podatnicy, którzy działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach określonych w ustawie o PIT prowadzili przed 2015 r. oraz w zeznaniu podatkowym złożonym w 2015 r. za 2014 r. lub złożonym w 2014 r. za 2013 r. wykazali dochód z tej działalności, przy czym dochód ten był wyższy od kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku dochodowego (tj. wyższy od kwoty 3091 zł).

Podatnicy, którzy wybierają na 2016 r. ten sposób opłacania zaliczek na podatek, muszą tak samo jak w przypadku wyboru zaliczek kwartalnych w terminie do 22 lutego 2016 r. złożyć w urzędzie skarbowym pisemne zawiadomienie o wyborze opłacania zaliczek w uproszczonej formie.

Zawiadomienia o wyborze opłacania uproszczonych zaliczek nie muszą w 2016 r. składać podatnicy, którzy zawiadomienie takie złożyli w 2015 r. lub w latach wcześniejszych i w 2016 r. zamierzają kontynuować ten sposób opłacania zaliczek.

Na podstawie poprzednich zeznań

U podatników opodatkowanych według skali podatkowej i opłacających w 2016 r. miesięczne zaliczki na podatek w uproszczonej formie, zaliczką jest kwota ustalona jako 1/12 kwoty obliczonej przy zastosowaniu obowiązującej skali podatkowej, od dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu za 2014 r.

Natomiast, gdy w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali dochodu z działalności gospodarczej lub nie przekraczał on kwoty 3091 zł, wtedy za podstawę obliczenia zaliczki należy przyjąć dochód z działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu za 2013 r. Jeżeli również w zeznaniu za 2013 r. podatnicy nie wykazali dochodu lub wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3091 zł, to nie mają oni możliwości skorzystania w 2016 r. z wpłat zaliczek w uproszczonej formie.

Z kolei w przypadku podatników opodatkowanych podatkiem liniowym, miesięczną zaliczkę na podatek w uproszczonej formie w 2016 r. stanowić będzie kwota w wysokości 1/12 kwoty obliczonej według 19-proc. stawki od dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu za 2014 r. albo za 2013 r., jeżeli w zeznaniu za 2014 r. nie wykazano dochodu albo nie przekroczył on kwoty 3091 zł. Jeżeli również w zeznaniu za 2013 r. podatnicy nie wykazali dochodu lub wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3091 zł, to nie mają oni możliwości skorzystania w 2016 r. z wpłat zaliczek w uproszczonej formie.

Przykład

Podatnik opodatkowany podatkiem liniowym będzie w 2016 r. opłacał zaliczki uproszczone. W zeznaniu podatkowym za 2014 r. (złożonym w 2015 r.) wykazał dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 60 000 zł. Wartość miesięcznej zaliczki uproszczonej w 2016 r. wyniesie 950 zł [(60 000 zł x 19 proc.) / 12).

Przykład

Gdyby podatnik z poprzedniego przykładu opłacał podatek według zasad ogólnych, wartość miesięcznej uproszczonej zaliczki wyniosłaby:

(60 000 zł x 18 proc.) – 556,02= 10 243,98 zł

10 243,98 zł / 12 = 853,67 zł

W tym przypadku wysokość zaliczki uproszczonej jest zatem niższa niż przy podatku liniowym.

Miesięczne zaliczki w uproszczonej formie należne za okres od stycznia do listopada 2016 r. podatnicy muszą wpłacać na rachunek urzędu skarbowego bez wezwania, w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Natomiast zaliczkę na podatek za grudzień – co do zasady – należy uiścić do 20 stycznia następnego roku podatkowego.

Zyskowne przy niskich dochodach w 2014 r.

Płacenie uproszczonych zaliczek jest korzystne przede wszystkim dla tych podatników, którzy we wcześniejszych latach podatkowych mieli niższe dochody, w związku z czym w roku bieżącym będą płacić mniej, za to więcej dopłacą w zeznaniu rocznym. Gdyby natomiast zeznanie, na podstawie którego ustalana jest kwota 1/12, zawierała dochód wyższy niż w roku bieżącym, to zaliczki 1/12 byłyby wysokie, a z zeznania rocznego wyszłaby podatnikowi kwota do zwrotu.

Ten sposób opłacania zaliczek korzystny jest również dla tych, którzy w najbliższych dwóch latach spodziewają się znaczącej kwoty dochodu lub ograniczenia ponoszonych kosztów, bądź nie chcą w trakcie roku podatkowego obliczać co miesiąc lub kwartał należności na rzecz organu podatkowego.

Autor jest menedżerem w KPMG w Polsce