Jak amortyzować samochód pozostający we wspólności majątkowej małżonków

Gdy nabyty pojazd nie stanowi wspólności majątkowej małżonków, jego wartość początkową ustala się w takiej proporcji, w jakiej pozostaje udział każdego z nich we własności tego auta.

Publikacja: 13.02.2017 05:10

Jak amortyzować samochód pozostający we wspólności majątkowej małżonków

Foto: 123RF

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Właśnie kupiłem samochód osobowy, który będę wykorzystywać na firmowe cele. Samochód wszedł do majątku wspólnego mojego i mojej żony. Jak mam ustalić wartość początkową kupionego samochodu – środka trwałego i jak mam go amortyzować? – pyta czytelnik.

Amortyzacji podlegają środki trwałe. Są to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania m.in. środki transportu - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (art. 22a ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).

Podatnik może zaliczyć do środków trwałych te składniki majątku, których jest właścicielem lub współwłaścicielem, także gdy wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. Jeżeli natomiast samochód byłby wyłączną własnością małżonka podatnika (a więc należałby do jego majątku odrębnego), to takiego pojazdu podatnik nie mógłby zaliczyć do środków trwałych, ponieważ nie byłby jego współwłaścicielem. Może tu chodzić np. o przypadki, gdy składnik majątku został nabyty przed zawarciem związku małżeńskiego (por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 maja 2010 r., ILPB1/415-133/10-4/KŁ) albo gdy między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa.

Jeśli natomiast dany pojazd wchodziłby do majątku odrębnego podatnika, to podatnik byłby jego wyłącznym właścicielem. W tym przypadku także mógłby go traktować jak środek trwały w prowadzonej przez siebie działalności.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez czytelnika wynika, że nabyty przez niego samochód wszedł do majątku wspólnego jego i żony. Podatnik może zatem zaliczyć pojazd do środków trwałych.

Trzeba określić cenę nabycia

W razie odpłatnego nabycia, za wartość początkową środków trwałych uważa się cenę ich nabycia (art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Cena nabycia to kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego (lub wartości niematerialnej i prawnej) do używania. Do wartości początkowej środka trwałego dolicza się przykładowo koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek oraz prowizji. Nie uwzględnia się w niej natomiast podatku od towarów i usług, chyba, że zgodnie z odrębnymi przepisami podatek ten nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje prawo do jego odliczenia w rozumieniu ustawy o VAT. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku (art. 22g ust. 3 ustawy o PIT). Cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego (zob. art. 22g ust. 5 ustawy o PIT).

Jest to zasada ustalania wartości początkowej nabytych środków trwałych. Jeżeli jednak podatnik jest współwłaścicielem, a nie właścicielem danego środka trwałego, to przepisy wartość początkową należy ustalić według nieco odmiennych zasad.

Czasem rozliczenia się komplikują

Gdy składnik majątku jest współwłasnością podatnika, to wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma jednak zastosowania do składników majątku, które zaliczają się do wspólności majątkowej małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie (art. 22g ust. 11 ustawy o PIT).

Czytelnik prowadzi działalność gospodarczą, co wynika z przedstawionego przez niego stanu faktycznego. Nie wiemy natomiast, czy jego żona też taką działalność prowadzi, a jeżeli tak, to czy wykorzystuje nabyty samochód do firmowych celów. Należy zatem rozważyć trzy możliwości.

1. Żona czytelnika w ogóle nie prowadzi działalności gospodarczej

W takim przypadku czytelnik może przyjąć wartość początkową kupionego auta jako całą cenę nabycia ustaloną zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1, ust. 3 i 5 ustawy o PIT.

Przykład

Wartość początkowa nabytego samochodu osobowego wynosi 60 000 zł. Kwotę tę czytelnik powinien przyjąć jako podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych od tego pojazdu (por. interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 30 stycznia 2015 r., IPTPB1/415-623/14-2/MR).

2. Żona czytelnika prowadzi działalność gospodarczą, ale nie wykorzystuje w niej nabytego samochodu

W takiej sytuacji czytelnik rozlicza odpisy amortyzacyjne od całej ceny nabycia, tj. od kwoty 60 000 zł.

3. Żona czytelnika prowadzi działalność gospodarczą i wykorzystuje w niej samochód osobowy, który nabyła razem z mężem

Jako podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych podatnik powinien przyjąć połowę ceny nabycia, tj. 30 000 zł i od tej wartości rozliczać odpisy amortyzacyjne. W takim przypadku również żona może zaliczyć ten samochód do środków trwałych prowadzonej przez siebie firmy i amortyzować go od kwoty 30 000 zł.

Gdy jest rozdzielność

W rozważanym przypadku nabyty samochód jest przedmiot współwłasności czytelnika i jego żony,. Gdyby jednak, z uwagi na rozdzielność majątkową, nie wchodził do majątku wspólnego, wtedy czytelnik mógłby amortyzować go jedynie od części ceny nabycia proporcjonalnie do udziału w prawie jego własności. Byłoby tak niezależnie od tego czy żona prowadziłaby firmę, w której wykorzystuje ten samochód.

Przykład

Przedsiębiorca i jego żona mają rozdzielność majątkową, ale razem kupili samochód (po połowie). W tym przypadku podatnik mógłby rozliczać odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej samochodu ustalonej w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje jego udział we własności tego składnika majątku. Przy wartości samochodu wynoszącej 60 000 zł podatnik mógłby rozliczać odpisy od kwoty 30 000 zł (60 000 zł x 50 proc.). (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 czerwca 2014 r., ITPB1/415-256/14/MP).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: art. 22a ust. 1 pkt 2 oraz art. 22g ust. 1 pkt 1 i ust. 3, 5 i 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Właśnie kupiłem samochód osobowy, który będę wykorzystywać na firmowe cele. Samochód wszedł do majątku wspólnego mojego i mojej żony. Jak mam ustalić wartość początkową kupionego samochodu – środka trwałego i jak mam go amortyzować? – pyta czytelnik.

Amortyzacji podlegają środki trwałe. Są to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania m.in. środki transportu - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (art. 22a ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów