Fundusz innowacyjności
Centrum badawczo-rozwojowe może utworzyć fundusz innowacyjności – z comiesięcznego odpisu wynoszącego nie więcej niż 20 proc. przychodów uzyskanych przez centrum w danym miesiącu. Środki funduszu gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym, na który równowartość odpisów przekazywana jest w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zrobiony odpis.
Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy na fundusz innowacyjności. Uprawnienia tego nie kwestionują ani organy podatkowe, ani sądy administracyjne. Kwestią dyskusyjną może być moment zaliczenia kwoty takiego odpisu do kosztów podatkowych. Więcej argumentów przemawia za uznaniem, że odpisy na fundusz innowacyjności powinno zaliczyć się do kosztów podatkowych w momencie wpłaty środków pieniężnych na rachunek funduszu innowacyjności.
Zagadnienie komplikuje się, jeśli chodzi o wydatki ponoszone ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym takiego funduszu, tj. o prawo do zaliczenia ww. wydatków do kosztów dla celów podatku dochodowego. Organy podatkowe, w tym minister finansów, w wydawanych przez siebie interpretacjach konsekwentnie prezentują stanowisko odmawiające podatnikom kwalifikowania jako kosztów wydatków finansowanych ze środków funduszu innowacyjności. W ocenie fiskusa zasadniczym argumentem jest to, że podatnik już raz zaliczył do kosztów wartość środków przekazanych do funduszu w ramach odpisu. Organy powołują się tutaj na argument, że tego samego wydatku nie można ująć w kosztach dwa razy.
Można jednak przywołać argumenty, które przemawiają przeciw temu stanowisku. W efekcie, można uzasadnić, że dany podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – obok odpisu – również wydatki finansowane z funduszu.
Co przemawia przeciw stanowisku organów
Do kosztów zalicza się wydatki, które są celowe w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, oraz które nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów, tj. nie zostały ujęte w negatywnym katalogu kosztów. Artykuł 16 ust. 1 ustawy o CIT nie zawiera wyłączenia z kosztów, które dotyczyłyby wydatków sfinansowanych ze środków funduszu innowacyjności, podczas gdy wyłączenie takie dotyczy wydatków sfinansowanych z innych funduszy – np. Zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Gdyby wydatki z funduszu innowacyjności miały być wyłączone z kosztów, to racjonalny ustawodawca zapisałby to wprost w katalogu wyłączeń w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, tak jak zrobił to z wydatkami z innych funduszy (zfśs). Należy zatem podkreślić, że w ustawie brak jest wyraźnego zakazu wykluczającego zaliczenie wydatków na działalność innowacyjną z kosztów uzyskania przychodu. Na podstawie domniemania racjonalności ustawodawcy można założyć, że jest to zamierzone działanie ustawodawcy, ukierunkowane na przyznanie podmiotom o statusie CBR preferencji na innych zasadach niż preferencja dla zfśs.
Wykorzystanie funduszu innowacyjności i finansowanie z niego kosztów działalności badawczo-rozwojowej jest przecież instrumentem wsparcia działalności innowacyjnej przez państwo. W tym kontekście należy podkreślić, że państwo polskie, prosząc Komisję Europejską o zgodę na preferencję dla funduszy innowacyjności, wyraźnie wskazało, że nie chodzi o czynnik temporalny, ale o powtórne „ukosztowienie" wydatków. Geneza konstrukcji rozwiązań legislacyjnych wskazuje, że preferencja podatkowa przewidziana dla CBR-ów miała być realną zachętą dla prowadzenia tej działalności, która nie miała się ograniczać do rozwiązań wyłącznie o charakterze temporalnym, lecz miała dawać realną korzyść dla przedsiębiorcy.