PIT: nocleg dla pracownika nie jest jego przychodem ze stosunku pracy

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 23 listopada 2018 r. (I SA/Po 530/18).

Czytaj także: PIT: nocleg opłacany przez pracodawcę jest przychodem pracownika

Podatnik – spółka z o.o. świadczy usługi zarówno na terenie Polski, jak i za granicą. W związku z tym wykonywanie przez pracowników, na stałe zamieszkujących w Polsce, pracy za granicą odbywa się na zasadzie oddelegowania do konkretnego państwa. Spółka zapewnia swoim pracownikom wykonującym pracę poza stałym miejscem zamieszkania bezpłatne zakwaterowanie tylko w okresie wykonywania pracy, na warunkach wskazanych przez spółkę. Podatnik pokrywa również koszty przejazdu pracowników do miejsca wykonywania pracy.

Spółka zwróciła się do organu z pytaniem czy w związku z nieodpłatnym korzystaniem z zakwaterowania przez pracowników, powstaje po ich stronie przychód ze stosunku pracy z nieodpłatnych świadczeń, od którego należy odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem spółki, wartość noclegów, które są zapewniane pracownikom, nie stanowi dla nich przychodu. Zagwarantowanie pracownikowi noclegu w celu wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę nie jest korzyścią pracownika, tylko wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy tak, aby była ona wydajna, efektywna oraz odpowiadała zasadom przewidzianym w kodeksie pracy.

Organ nie podzielił stanowiska spółki. Wskazał, że wnioskodawca, jako płatnik, będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku, gdyż zapewnienie zakwaterowania pracownikom oddelegowanym za granicę jest dla tych pracowników przychodem z nieodpłatnych świadczeń. Spółka wniosła na tę interpretację skargę do WSA w Poznaniu.

Sąd przychylił się do stanowiska spółki i wskazał, że według przepisów kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy. Sąd powołał się także na wyrok TK z 8 lipca 2014 r. (K 7/13), w którym wskazano, że „mimo bardzo szerokiego uje?cia przychodo?w ze stosunku pracy nie każde s?wiadczenie spełnione przez pracodawce? na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest s?wiadczeniem podlegaja?cym podatkowi dochodowemu.". Wobec tego zasadny jest pogląd, że ponoszenie przez pracodawcę wydatków w celu zapewnienia noclegów pracownikowi jest świadczeniem poniesionym w interesie pracodawcy. ?

—Jolanta Fortuniak, współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

komentarz eksperta

Katarzyna Miernik, doradca podatkowy, starsza konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Zaistniały spór dotyczy oceny skutków w PIT poniesienia przez spółkę kosztów zakwaterowania zapewnionego bezpłatnie pracownikom w trakcie ich oddelegowania do pracy za granicą. W celu rozstrzygnięcia tego problemu, kluczowe jest zidentyfikowanie czy świadczenie to jest dla pracowników przychodem ze stosunku pracy.

Zgodnie z przepisami ustawy o PIT, za przychód podlegający opodatkowaniu należy uznać każdą formę przysporzenia w majątku osoby fizycznej – mającą zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną. Niemniej jednak, nie każde świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zgodnie z wyrokiem TK, za taki przychód można uznać jedynie takie świadczenia, które łącznie spełniają następujące przesłanki:

- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku,

- korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.

W analizowanej sprawie pracownicy korzystają z zapewnionych im noclegów dobrowolnie, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, zatem dwa ze wymienionych powyżej warunków można byłoby uznać za spełnione. Niemniej jednak, jak słusznie zauważył WSA w Poznaniu (co znajduje potwierdzenie także w innych wyrokach zarówno WSA, jak i NSA), skorzystanie przez pracownika ze świadczenia w postaci noclegu i transportu do miejsca pracy, nie jest świadczeniem spełnionym w jego interesie, tylko w interesie pracodawcy, a co więcej, nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść (gdyby nie łącząca pracownika i spółkę umowa o pracę, pracownik nie potrzebowałby noclegu w miejscu oddelegowania).

Konieczność zapewnienia pracownikom zakwaterowania w miejscu realizowania kontraktu wynika ze specyfiki działalności spółki. Spółka, zapewniając pracownikom noclegi w miejscu oddelegowania, przede wszystkim zabezpiecza swoje interesy, w szczególności terminowość i rzetelność realizacji zawartych z klientami umów oraz wypełnienie obowiązków pracodawcy wynikających z kodeksu pracy. W przypadku realizacji kontraktu za granicą, codzienny dojazd pracowników do miejsca pracy z ich stałego miejsca zamieszkania (Polska) nie byłby fizycznie możliwy. Tymczasem, zgodnie z art. 84 pkt 2 kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy.

W konsekwencji, zapewnianie pracownikom noclegu jest świadczeniem poniesionym w interesie spółki, ponieważ to jej przynosi konkretną i wymierną korzyść w postaci prawidłowo i efektywnie wykonanej przez pracownika pracy. Co więcej, to spółka zyskuje na atrakcyjności jako pracodawca (staje się bardziej konkurencyjna na rynku pracy), dba o optymalną organizację pracy (nie zatrudnia każdorazowo nowych pracowników w miejscu realizacji kontraktu i nie zwalnia ich po wykonanym zleceniu, tym samym jest w stanie szybciej i skutecznej realizować zamówienia) oraz minimalizuje koszty związane z obsługą projektów (zapewnienie noclegu to koszt niższy niż np. codziennie dowożenie pracowników do pracy nawet, jeśli byłoby to fizycznie możliwe).