Alternatywne spółki inwestycyjne zwolnione z CIT

ASI nie uiszczą podatku dochodowego od zysków uzyskanych po 1 stycznia 2019 r. ze zbycia akcji lub udziałów. Daninę zapłacą jedynie inwestorzy.

Publikacja: 28.01.2019 06:00

Alternatywne spółki inwestycyjne zwolnione z CIT

Foto: 123RF

W pakiecie dla małych i średnich przedsiębiorstw mającym ułatwić życie przedsiębiorcom, dodano od 1 stycznia br. w ustawie o CIT nowe zwolnienie przedmiotowe dla alternatywnych spółek inwestycyjnych (tzw. ASI).

Czytaj także: Obniżona stawka CIT: niekorzystne interpretacje skarbówki ograniczają ulgę dla małych i nowych firm

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego ASI nastąpiło w 2016 r. i stanowiło implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/61/UE. Status ASI mogą uzyskać spółki kapitałowe oraz spółka komandytowa i komandytowo akcyjna. ASI jest spółką, której funkcjonowanie jest ściśle regulowane przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Elementy umowy i zarządzanie

Umowa / statut ASI, oprócz spełnienia wymogów właściwych dla danej spółki prawa handlowego, powinna zawierać dodatkowo:

- określenie przedmiotu działalności właściwego dla ASI,

- cel inwestycyjny spółki oraz

- opis polityki inwestycyjnej i opis strategii inwestycyjnej ASI.

Zarządzanie ASI (zarówno przez zewnętrznie zarządzającego, jak i wewnętrznie zarządzającego ASI) jest uregulowane przez ustawę o funduszach inwestycyjnych. W zależności od wartości aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych ASI, którymi dany zarządzający ASI zamierza zarządzać lub zarządza, zarządzanie wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) na wpis do rejestru zarządzających ASI, prowadzonego przez KNF.

Działalność alternatywnej spółki inwestycyjnej została określona w art. 8a ust. 3 w zw. z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych i polega na zbieraniu aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Ustawowe wymogi

Zwolnienie ASI jest ograniczone tylko do jednej kategorii dochodów (przychodów), a ponadto spółka musi spełnić określone wymogi dotyczące liczby udziałów i czasu ich posiadania. I tak, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 58a ustawy o CIT, zwolnieniu podlegają dochody (przychody) ASI pochodzące w danym roku podatkowym ze zbycia udziałów lub akcji, pod warunkiem że alternatywna spółka inwestycyjna, która zbywa udziały (akcje):

- posiadała przed dniem zbycia bezpośrednio nie mniej niż 10 proc. udziałów (akcji) w kapitale spółki, której udziały (akcje) są zbywane,

- posiadała te udziały nieprzerwanie przez okres dwóch lat.

Pod pojęciem zbycia udziałów należy przy tym rozumieć nie tylko ich sprzedaż, ale również objęcie udziałów w zamian za aport (wkład niepieniężny).

Kto skorzysta

Zmianę tę należy ocenić pozytywnie, zwłaszcza że fundusze inwestycyjne korzystały ze zwolnienia w CIT, które jest nadal szersze niż zwolnienie dla ASI (pomimo wprowadzonych w ostatnich latach ograniczeń). W tym kontekście pożądane byłoby rozszerzenie zwolnienia dla ASI o inne kategorie przychodów, przykładowo o dywidendy.

Wprowadzenie nowego zwolnienia to także dobra wiadomość dla branży start-upów oraz spółek venture capital, gdyż sprawiono, że finansowanie tego typu działalności stanie się bardziej opłacalne. Wyeliminuje bowiem podwójne opodatkowanie zysków ze sprzedaży udziałów /akcji w ASI będących spółkami kapitałowymi (i spółkami komandytowo-akcyjnymi – z uwagi na objęcie ich ustawą o CIT), gdzie najpierw opodatkowana jest spółka, a następnie wspólnicy, gdy zostanie im wypłacony zysk ze zbycia udziałów.

Zachowanie wymogów warunkujących zwolnienie nie powinno być problemem dla przedsiębiorców. Przykładowo, obecność funduszy venture capital (inwestujących w młode spółki z potencjałem, w celu osiągnięcia zysków z przyrostu wartości ich kapitału) jako udziałowca spółki trwa zazwyczaj trzy do pięciu lat.

Obecnie ASI wpisane do rejestru prowadzonego przez KNF to w przeważającej mierze spółki komandytowe, z uwagi na opisany powyżej problem podwójnego opodatkowania. Można wnioskować, że w związku z brakiem występowania w spółkach osobowych podwójnego opodatkowania (zysk przypada od razu wspólnikom), nie wprowadzono analogicznego zwolnienia do ustawy o PIT.

W nowym stanie prawnym ASI nie uiszczą CIT od zysków ze sprzedaży akcji lub udziałów. Podatek będzie płacony jedynie przez inwestorów (rozliczany w PIT lub CIT).

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy zmieniającej, wprowadzone ograniczenie stosowania zwolnienia do sytuacji, gdzie alternatywna spółka inwestycyjna, która zbywa udziały (akcje), posiadała przed dniem zbycia bezpośrednio nie mniej niż 10 proc. udziałów (akcji) w kapitale spółki, której udziały (akcje) są zbywane, nieprzerwanie przez okres dwóch lat, służy wyłączeniu ze zwolnienia tzw. inwestycji portfelowych, np. w akcje notowane na GPW. Analogiczne ograniczenie stosowane jest obecnie w zakresie zwolnienia dywidend i innych dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 22 ust. 4 ustawy o CIT). Dzięki temu przepisy w zakresie zwolnień dochodów ze sprzedaży udziałów (akcji) i dochodów z udziału w zyskach będą spójne i nie dadzą możliwości nadużyć.

Nowe zwolnienie może również stanowić zachętę dla zagranicznych inwestorów, aby zakładali spółki inwestycyjne w Polsce, na czym zyska budżet państwa.

Pierwsze rozliczenie dopiero za rok

Zwolnienie stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2019 r. W konsekwencji, zwolnienie będzie można zastosować przy rozliczeniu CIT w 2020 r. (za 2019 r.).

Przykład:

Spółka venture capital mająca status ASI staje się udziałowcem start-upu w 2018 r. Nabywa 15 proc. udziałów za cenę 20 tys. zł. Następnie dokapitalizowuje spółkę, udostępnia know-how i udziela wsparcia w zakresie usług doradczych. Po trzech latach, w 2021 roku, spółka zbywa swoje udziały za cenę 1 mln zł. Dochód z ich sprzedaży, po uwzględnieniu kosztów wynosi 800 tys. zł i będzie zwolniony z opodatkowania. W poprzednim stanie prawnym spółka zapłaciłaby 152 tys. zł CIT (800 tys. zł x 19 proc.).

Autor jest adwokatem, senior associate w Kancelarii Taylor Wessing w Warszawie

Podstawa prawna: ustawa z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1355 ze zm.)

ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.)

W pakiecie dla małych i średnich przedsiębiorstw mającym ułatwić życie przedsiębiorcom, dodano od 1 stycznia br. w ustawie o CIT nowe zwolnienie przedmiotowe dla alternatywnych spółek inwestycyjnych (tzw. ASI).

Czytaj także: Obniżona stawka CIT: niekorzystne interpretacje skarbówki ograniczają ulgę dla małych i nowych firm

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego