Ulga na nowe technologie w razie utraty statusu podatnika przez grupę kapitałową - wyrok NSA

Do 31 grudnia 2015 r. w razie utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika należało zwrócić odliczoną przez nią kwotę ulgi na nowe technologie. Takie rozwiązanie wynikało wprost z przepisów prawa i nie stanowiło dyskryminacji tych podmiotów względem innych podatników CIT.

Publikacja: 23.01.2017 04:40

Ulga na nowe technologie w razie utraty statusu podatnika przez grupę kapitałową - wyrok NSA

Foto: 123RF

Tak orzekł NSA w wyroku z 6 października 2016 r. (II FSK 2559/14).

Skarżąca spółka jest spółką dominującą w podatkowej grupie kapitałowej (dalej: PGK, grupa). Grupa zamierzała skorzystać z ulgi podatkowej na nabycie nowych technologii. Istniała jednak możliwość, że grupa utraci status podatnika CIT przed upływem ustawowego okresu trzech lat funkcjonowania grupy.

Spółka zwróciła się do ministra finansów z pytaniem, czy w przypadku utraty przez grupę statusu podatnika spółka będzie zobowiązana do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę odliczeń z tytułu nabycia nowych technologii, a w razie poniesienia straty – do jej zmniejszenia o tę kwotę. Według spółki, nie będzie ona do tego zobowiązana. W swojej argumentacji spółka wskazała, że przeciwne rozumienie przepisów prowadziłoby do dyskryminacji grupy względem innych rodzajów podatników, co nie znajduje uzasadnienia.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Wskazał, że w art. 18b ust. 10 ustawy o CIT ustawodawca wprost przewidział możliwość utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika i wskazał, jakie obowiązki w tej sytuacji ciążą na spółce, która w ramach grupy rozliczyła ulgę. Powinna ona wówczas zwiększyć podstawę opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń w deklaracji za rok, w którym nastąpiła utrata statusu podatnika przez grupę.

Spółka nie zgodziła się z tą interpretacją, ale WSA oddalił jej skargę. W ocenie sądu, nie znajduje uzasadnienia stanowisko spółki, że przesłanki powodujące konieczność zwrotu uzyskanej ulgi z tytułu nabycia nowych technologii zawarte są wyłącznie w ustępie 8, natomiast ustęp 10 reguluje jedynie sposób zwrotu ulgi w sytuacji, gdy wystąpiły łącznie przesłanki do jej zwrotu oraz nastąpiła utrata statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową.

NSA także oddalił skargę spółki, przeprowadzając wykładnię językową, systemową i celowościową. Zdaniem sądu, nie można mówić o korzystaniu z ulgi przez podatnika, skoro podmiot nie ma statusu podatnika. Zdaniem NSA, nieuzasadniony jest zarzut dyskryminacji grupy, gdyż analogiczne skutki w postaci konieczności zwrotu uzyskanych korzyści przewidziano w sytuacji, gdyby status podatnika w drodze likwidacji utraciła jakakolwiek spółka kapitałowa.

—Jan Jakub Matak, współpracownik zespołu zarzadzania wiedzą podatkową Deloitte

Zdaniem eksperta

Mateusz Pach, doradca podatkowy, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Wykładnia art. 18b ust. 8–10 ustawy o CIT (w stanie prawnym na dzień wydawania interpretacji podatkowej będącej przedmiotem sporu) przedstawiona zarówno przez WSA, jak i przez NSA w komentowanym orzeczeniu nie pozostawia wątpliwości. Skład orzekający NSA skoncentrował się bowiem na literalnej wykładni ustawy o CIT, która zawsze powinna mieć pierwszeństwo w drodze interpretacji reguł zawartych w ustawach podatkowych.

Regulacja prawna zawarta w nieobowiązującym od 1 stycznia 2016 r. art. 18b ust. 9 ustawy o CIT jest przepisem szczególnym, stanowiącym wprost, że w przypadku zaistnienia którejkolwiek z okoliczności wymienionych w art. 18b ust. 8 tej ustawy, podatnik jest zobowiązany w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym ona wystąpiła, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, do których utracił prawo, a w razie poniesienia straty do zmniejszenia jej o tę kwotę.

W przypadku specjalnej kategorii podatnika, jakim niewątpliwie jest PGK, ustawodawca wprowadził w art. 18b ust. 10 ustawy o CIT regulację szczególną, której celem – jak można się domyślać – było rozwianie wszelkich wątpliwości interpretacyjnych. Przepis ten stanowił bowiem, że obowiązek skorygowania rozliczeń z tytułu skorzystania z ulgi na nabycie nowych technologii, stosuje się odpowiednio (tj. z uwzględnieniem specyfiki funkcjonowania i zasad rozliczeń) w razie utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

Z regulacji ustawy o CIT wprost zatem wynikało, że w przypadku utraty przez PGK statusu podatnika CIT (niezależnie od przyczyny), po stronie PGK powstanie obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych uprzednio odliczeń z tytułu ulgi na nabycie nowych technologii, do których PGK utraciła prawo, a w razie poniesienia straty – do zmniejszenia jej o tę kwotę. Dodatkowo ustawodawca sprecyzował, że tego rodzaju korekta będzie musiała zostać przeprowadzona na poziomie rozliczeń spółki będącej członkiem rozwiązanej PGK, która wprowadziła nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Warto jednak zwrócić uwagę na to, że opisane zasady wydają się dotyczyć jedynie podmiotów, które – w związku z rozwiązaniem PGK przed upływem ustawowego okresu trzech lat trwania takiej formy rozliczeń w CIT – utraciły status podatnika do 31 grudnia 2015 r. Wprowadzając do porządku prawnego ulgę na badania i rozwój, która zastąpiła ulgę na nowe technologie, ustawodawca usunął od 31 grudnia 2015 r. z ustawy o CIT w całości art. 18b, który regulował dotychczas ulgę na nowe technologie, a co za tym idzie, usunął także regulacje sankcyjne, zawarte w art. 18b ust. 8, 9 i 10 ustawy o CIT. Tym samym można sobie wyobrazić sytuację, gdzie np. PGK utworzona w 2015 r., która rozliczyła w tym samym roku ulgę na nowe technologie, mogłaby bez żadnych konsekwencji dla odliczenia ulgi zostać rozwiązana przed upływem 3-letniego okresu funkcjonowania PGK już 1 stycznia 2016 r.

Tak orzekł NSA w wyroku z 6 października 2016 r. (II FSK 2559/14).

Skarżąca spółka jest spółką dominującą w podatkowej grupie kapitałowej (dalej: PGK, grupa). Grupa zamierzała skorzystać z ulgi podatkowej na nabycie nowych technologii. Istniała jednak możliwość, że grupa utraci status podatnika CIT przed upływem ustawowego okresu trzech lat funkcjonowania grupy.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona