Rzecznik MŚP: poszerzony skład NSA rozstrzygnie kiedy najem jest firmowy, a kiedy prywatny

Spory o opodatkowanie najmu coraz częściej trafiają na wokandy. Podstawowym problemem jest to, kiedy najem przestaje być elementem zwykłego zarządu majątkiem i staje się firmą.

Orzecznictwo nie daje jasnej odpowiedzi na to pytanie. Rozbieżności są na tyle duże, że rzecznik małych i średnich przedsiębiorców 8 stycznia 2021 r. wystąpił do prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o podjęcie uchwały.

Czytaj także:

Wynajmowanie kilkudziesięciu mieszkań przekreśla prawo do ryczałtu - wyrok NSA

Brak jasnych kryteriów

Siedmioosobowy skład NSA miałby odpowiedzieć, czy w świetle art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT o zakwalifikowaniu do tego firmowego źródła przychodów zysków z najmu składników, które nie są związane z działalnością, decydują kryteria przedmiotowe czy zamiar, decyzja samego podatnika. Inaczej mówiąc – kiedy fiskus ma prawo uznać, że wynajem majątku prywatnego należy kwalifikować do przychów z działalności.

Miało to kolosalne znaczenie, zwłaszcza do końca 2020 r. Uznanie, że aktywność podatnika w najmie to już firma, przekreślało prawo do korzystnego opodatkowania go ryczałtem. Stawka w tym przypadku przy zysku do 100 tys. zł to zaledwie 8,5 proc. przychodu, a potem 12,5 proc. od nadwyżki.

– Rozstrzygnięcie wątpliwości uchwałą NSA będzie miało ogromne znaczenie dla rzeszy podatników. Z danych resortu finansów wynika, że problem może dotyczyć ok. 700 tys. osób, które czerpią zyski z najmu prywatnego – mówi Mariusz Korzeb, doradca podatkowy, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Również w ocenie Konrada Piłata, doradcy podatkowego z kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy, problem jest realny, bo przepisy dotyczące opodatkowania najmu są niejasne i wywołują wiele sporów.

– Przed 2021 r. fiskus bardzo chętnie uznawał za firmy podatników, którzy wynajmowali prywatne mieszkania, a nie mieli zarejestrowanej działalności, i pozbawiał ich prawa do ryczałtu. Główne kryterium, jakie stosowali urzędnicy, to liczba wynajmowanych nieruchomości. To profiskalne podejście, bo przecież nawet prowadzący firmę może mieć prywatne mieszkanie, które wynajmuje nie w ramach działalności, ale zwykłego zarządu majątkiem osobistym – zauważa Konrad Piłat.

Mariusz Korzeb uważa, że uchwała będzie miała znaczenie nie tylko dla przepisów obowiązujących do końca 2020 r.

– Od 1 stycznia ustawodawca dopuścił możliwość stosowania ryczałtu także przy działalności, ale to nie załatwia sprawy braku jasnych kryteriów, kiedy najem jest prywatny, a kiedy firmowy.