Istotne wyłączenie
Należy również zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jeśli więc usługi realizowane na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło wykonywane są na podstawie umów zawartych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (umowa wprost wskazuje na taką kwalifikację), to tego rodzaju należności są wyłączone z przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Zgodnie z przywołaną regulacją podstawowe znaczenie dla kwalifikacji źródła przychodów ma więc okoliczność, czy umowy cywilnoprawne są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (w ramach umowy jest złożone oświadczenie strony w tym zakresie lub wskazana została osoba fizyczna jako przedsiębiorca), czy poza prowadzoną działalnością (brak oświadczenia w tym zakresie i brak wskazania osoby fizycznej jako przedsiębiorcy). Istotna w tym przypadku jest więc treść umowy, w której mogą znaleźć się postanowienia wskazujące wprost na wykonywanie zlecenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Kwalifikacja bywa trudna
Tak więc sam fakt, iż usługi świadczone na podstawie działalności gospodarczej pokrywają się częściowo bądź całkowicie z zakresem obowiązków wykonywanych na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, nie może automatycznie kwalifikować przychodów z takiej umowy jako przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Istotne w ustaleniu źródła przychodu są zatem postanowienia umów cywilnoprawnych zawieranych przez spółkę, a w tym zakresie ustalenie okoliczności, czy umowy zawarte zostały w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Sam fakt, że osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą, nie jest bowiem wystarczający, aby twierdzić, że przychód z tytułu zawartej umowy cywilnoprawnej powinien być zaliczany do przychodów z tej działalności.
Przykład
Spółka akcyjna zawarła z osobą fizyczną umowę o dzieło, której przedmiotem było przeprowadzenie gruntownego remontu pomieszczeń biurowych. Osoba fizyczna prowadziła działalność gospodarczą w tożsamym zakresie (usługi remontowo-budowlane). W zawartej umowie o dzieło jako strona umowy została wskazana firma prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej wraz z numerem NIP oraz REGON. Oznacza to, że wskazana umowa została zawarta w ramach prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej i wynagrodzenie na rzecz osoby fizycznej powinno zostać zakwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).
Jakie skutki po stronie zleceniobiorców...
Gdy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą świadczą jednocześnie na podstawie umów cywilnoprawnych usługi w zakresie zbieżnym z prowadzoną działalnością gospodarczą (jednak nie w ramach tej działalności gospodarczej), należy wskazać, że należności otrzymywane z tego tytułu powinny zostać zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). W konsekwencji podmiot wypłacający tego rodzaju należności wstąpi w rolę płatnika, który ma obowiązek obliczyć, pobrać i wpłacić do właściwego urzędu zaliczkę na podatek dochodowy. Zleceniobiorca otrzyma natomiast od płatnika imienną informację o dochodach (PIT-11), na podstawie której rozliczy ww. należność w składanym zeznaniu rocznym (PIT-36, PIT-37).