Podatek liniowy nie jest opłacalny dla podatników, których łączna podstawa obliczenia podatku (zarówno z działalności gospodarczej, jak i z pozostałych źródeł podlegających kumulacji w ramach skali podatkowej, w szczególności ze stosunku pracy, emerytury, działalności wykonywanej osobiście, praw autorskich, przychodów z najmu prywatnego, jeśli nie jest on objęty ryczałtem ewidencjonowanym, czy innych źródeł) mieści się w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. do kwoty 85 528 zł. Wynika to z faktu, że przy wyborze podatku liniowego podatnik musi płacić podatek według 19-proc. stawki od dochodów z działalności gospodarczej (pozostałe dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej objęte byłyby stawką w wysokości 18 proc.), a nie według 18-proc. stawki wynikającej z zastosowania zasad ogólnych.
Przykład 1.
Łączna podstawa obliczenia podatku (dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne) wyniosła za 2017 rok 85 000 zł.
Wariant I: Przedsiębiorca uzyskuje przychody wyłącznie z działalności gospodarczej.
W przypadku wyboru podatku liniowego należny PIT (przed potrąceniem składek na ubezpieczenie zdrowotne) wyniesie 16 150 zł (85 000 zł x 19 proc.), natomiast w przypadku wyboru zasad ogólnych – 14 743,98 zł (85 000 zł x 18 proc. – 556,02 zł). Należny PIT (przed potrąceniem składek na ubezpieczenie zdrowotne) w przypadku wyboru podatku liniowego będzie wyższy o 1406,02 zł (16 150 zł – 14 743,98 zł), niż gdyby podatnik wybrał zasady ogólne. Opłacalność wyboru podatku liniowego zamiast zasad ogólnych pogorszyłaby się jeszcze w sytuacji, gdyby podatnik mógł skorzystać z odliczeń od dochodu, innych niż składki na ubezpieczenie społeczne, czy wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, np. odliczeń z tytułu ulgi rehabilitacyjnej, czy darowizn na cele pożytku publicznego lub odliczeń od podatku innych niż potrącane składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Wariant II: Na łączną podstawę obliczenia podatku przedsiębiorcy złożyły się dochody z działalności gospodarczej (40 000 zł) i z pozostałych źródeł podlegających kumulacji w ramach skali podatkowej, np. stosunku pracy, praw autorskich, czy działalności wykonywanej osobiście (45 000 zł). Dochody z tych pozostałych źródeł będą zawsze opodatkowane na zasadach ogólnych, a więc należny PIT (przed potrąceniem składek na ubezpieczenie zdrowotne) wyniesie od tych dochodów 7543,98 zł (45 000 zł x 18 proc. – 556,02 zł). Natomiast należy PIT (przed potrąceniem składki na ubezpieczenie zdrowotne) w przypadku wyboru podatku liniowego wyniesie 7600 zł (40 000 zł x 19 proc.), a w przypadku zasad ogólnych 7200 (40 000 zł x 18 proc.) (założyłem, że w ramach rozliczenia rocznego kwota wolna od podatku została rozliczona z pozostałymi przychodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych). Należny PIT (przed potrąceniem składek na ubezpieczenie zdrowotne) w przypadku wyboru podatku liniowego będzie wyższy o 400 zł (7 600 zł – 7 200 zł), niż gdyby podatnik wybrał zasady ogólne.