Raportowanie schematów podatkowych: konieczna samokontrola donosów

Firmy w grupach kapitałowych muszą wdrożyć wewnętrzną procedurę w związku z obowiązkiem raportowania.

Aktualizacja: 13.01.2019 15:10 Publikacja: 13.01.2019 14:50

Raportowanie schematów podatkowych: konieczna samokontrola donosów

Foto: Adobe Stock

Obowiązujące od 1 stycznia reguły ujawniania schematów podatkowych przewidują dla przedsiębiorców wiele zadań związanych nie tylko z samymi korzyściami fiskalnymi. W wielu przypadkach tzw. promotorzy takich schematów muszą wprowadzić u siebie w firmach zmiany organizacyjne. Dotyczy to firm o obrotach powyżej 8 mln zł rocznie.

Nie tylko doradcy

Wprowadzana procedura ma regulować sprawy m.in. obiegu informacji i dokumentów, przeciwdziałania unikaniu wywiązywania się z obowiązku ujawniania schematów oraz kontroli wewnętrznej w tym zakresie. Niewprowadzenie procedury jest zagrożone administracyjną karą do 2 mln zł. Gdy okaże się, że tych reguł nie wdrożono, a w dodatku promotor nie zgłasza fiskusowi schematów – kara może sięgnąć nawet 10 mln zł.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że te przepisy dotyczą głównie dużych firm doradczych. W nowym art. 86l ordynacji podatkowej wspomniano bowiem, że muszą ją wdrożyć „podmioty będące promotorami lub zatrudniające promotorów (w dowolnej formie) przychodach lub kosztach ponad 8 mln zł". W rankingu doradców podatkowych „Rzeczpospolitej" takie przychody w 2017 r. osiągnęło tylko 19 największych firm.

Czytaj też:

Obowiązek ujawniania schematów podatkowych - skutki jego niewypełnienia

Raportowanie schematów podatkowych - sposób implementacji dyrektywy budzi wątpliwości

Jednak projekt wyjaśnień Ministerstwa Finansów przewiduje, że chodzi nie tylko o firmy doradcze. Wynika z nich, że specjalna wewnętrzna procedura dotyczy także grup kapitałowych, nawet niekoniecznie zatrudniających doradców podatkowych. Promotorem może być bowiem np. dyrektor finansowy jednej spółki, który udostępnia szefowi siostrzanej spółki z tej grupy scenariusz korzystania z udogodnień podatkowych.

Ministerstwo napisało w projekcie wyjaśnień, że „obowiązek posiadania procedury znajdzie zastosowanie, gdy podmiot zatrudnia osobę fizyczną (np. dyrektora finansowego) i wypłaca jej wynagrodzenie, a osoba ta działa jako promotor w stosunku do innych podmiotów z grupy kapitałowej (tzn. udostępnia im schematy podatkowe)".

Wdrożenie takiej procedury to nie tylko sporządzenie odpowiedniego dokumentu. Ordynacja podatkowa wymaga, by procedura została zaakceptowana przez członków kadry kierowniczej wyższego szczebla danego podmiotu. W przepisie art. 86l § 3 zastrzeżono, że chodzi szczególnie o „członków zarządu lub dyrektorów posiadających wiedzę z zakresu prawa podatkowego oraz podejmujących decyzje mające wpływ na ryzyko jego nieprzestrzegania przez kontrahentów będących korzystającymi".

Było za mało czasu

Obowiązek wdrożenia takiej procedury powstał już 1 stycznia 2019 r. Jak jest z tym w praktyce? Bardzo różnie. „Rzeczpospolita" zapytała o to szefów pionów finansów i podatków z kilku firm działających w grupach kapitałowych w różnych branżach. Wszyscy zastrzegli anonimowość.

– Owszem, w sylwestra rozesłaliśmy naszym pracownikom kilkunastostronicowy dokument z procedurami wymaganymi przez ordynację i powołaliśmy osobę odpowiedzialną za jej realizację – mówi dyrektor ds. podatkowych dużego koncernu z branży spożywczej. Przyznaje on jednak, że jego firmowa procedura jest dość ogólna. – Trudno nam było ustalać wszystkie detale, skoro jeszcze Ministerstwo Finansów nie wyjaśniło nowych przepisów o raportowaniu. A są one dość zawiłe – ocenia dyrektor.

– Nie mamy jeszcze procedury, dopiero nad nią pracujemy – usłyszeliśmy w innym koncernie, tym razem państwowym. Jednak szef pionu rachunkowości tej firmy wskazuje, że takie zmiany organizacyjne w dużych firmach, a zwłaszcza w grupach, muszą zabrać nieco czasu. – A przecież te przepisy ukazały się późno, dopiero 23 listopada. W dużych strukturach kilka tygodni na wprowadzenie poważnych zmian organizacyjnych to stanowczo za krótko – dodaje nasz rozmówca.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Anna Turska, doradca podatkowy, partner w kancelarii Ożóg Tomczykowski

Sytuacja, w której schemat podatkowy jest opracowywany przez wewnętrznego doradcę i wykorzystywany przez spółkę, która go zatrudnia, nie powoduje konieczności jego raportowania. Jednak gdy zostanie on przekazany innym podmiotom z grupy, to już obowiązek takiego raportowania powstaje. Brak wypełnienia obowiązku lub niewypełnianie go w sposób prawidłowy stanowi przestępstwo skarbowe. W przyszłości taki czyn będzie też podlegał ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Podobnie jest w odniesieniu do konieczności posiadania wewnętrznej procedury – obowiązek jej posiadania znajdzie zastosowanie, gdy podmiot zatrudnia osobę fizyczną (np. dyrektora finansowego) i wypłaca jej wynagrodzenie, a osoba ta działa jako promotor w stosunku do innych podmiotów z grupy kapitałowej (tzn. udostępnia im schematy podatkowe).

Obowiązujące od 1 stycznia reguły ujawniania schematów podatkowych przewidują dla przedsiębiorców wiele zadań związanych nie tylko z samymi korzyściami fiskalnymi. W wielu przypadkach tzw. promotorzy takich schematów muszą wprowadzić u siebie w firmach zmiany organizacyjne. Dotyczy to firm o obrotach powyżej 8 mln zł rocznie.

Nie tylko doradcy

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe