Ceny transferowe: automatyczna wymiana informacji w ramach CbC reporting

W styczniu 2016 r. przedstawiciele Polski i 30 innych państw podpisali umowę MCAA (ang. Multilateral Competent Authority Agreement) dotyczącą automatycznej wymiany informacji zawartych w formularzach Country-by-Country Reporting. Obowiązek złożenia raportu CbC dotyczy podatników osiągających przychody lub koszty powyżej 750 mln euro. Podpisanie wskazanego porozumienia będzie najprawdopodobniej skutkować zwiększonym zaangażowaniem organów podatkowych w badanie działalności wszystkich podatników funkcjonujących w dużych międzynarodowych grupach kapitałowych.

Dotyczy dużej grupy podatników

Wśród nowych obowiązków w zakresie cen transferowych, wynikających z wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w ramach projektu BEPS (z ang. Base Erosion and Profit Shifting), które implementowano do polskiego systemu podatkowego w ramach nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych, znalazł się również obowiązek sporządzania raportu na kraje (ang. Country-by-Country Reporting, CbCR). Obowiązek przekazania do urzędu skarbowego CbCR, tj. sprawozdania o wysokości dochodów i zapłaconego podatku oraz miejscach prowadzenia działalności, jednostek zależnych i zagranicznych zakładów należących do grupy kapitałowej, dotyczy wprawdzie wąskiej grupy największych polskich podatników (osiągających przychody lub koszty powyżej 750 mln euro i spełniających dodatkowe kryteria określone w ustawie o CIT), jednak ma istotne znaczenie dla wszystkich podatników działających w ramach dużych międzynarodowych grup kapitałowych.

Porozumienie państw OECD

Regulacje w sprawie CbCR są przedmiotem raportu BEPS, który identyfikuje celowe działania podatników ukierunkowane na pomniejszenie podstawy opodatkowania i przesuwania dochodów między krajami w celu optymalizacji podatkowej. Raport BEPS został opublikowany przez OECD w lipcu 2013 roku. Efektem raportu BEPS jest umowa MCAA dotycząca automatycznej wymiany informacji między państwami, która została podpisana przez 31 państw, w tym Polskę, w styczniu 2016 roku. W związku z tym organy podatkowe na całym świecie dostosowują dotychczas obowiązujące lokalnie przepisy do standardów rekomendowanych przez OECD, które mają na celu usprawnienie współpracy między organami podatkowymi na poziomie międzynarodowym, w tym wymianę informacji, pozwalającą na uzyskanie kompleksowego obrazu sytuacji grupy kapitałowej i podziału dochodu między poszczególne spółki. Organy podatkowe będą bowiem mogły w sposób automatyczny weryfikować skalę działalności grupy w poszczególnych krajach i wysokość zapłaconych podatków na tle innych elementów raportu.

Dane liczbowe zawarte w CbCR mogą być pomocne we wskazaniu roli poszczególnych podmiotów w łańcuchu wartości dodanej w grupie i tym samym identyfikacji podmiotów, które zostaną poddane dalszej weryfikacji na poziomie krajowym poprzez sprawozdanie CIT-TP (w ramach którego podatnik będzie musiał określić m.in. swój profil funkcjonalny) oraz dokumentację cen transferowych. Dokumentacja cen transferowych w przypadku dużych podatników (których przychody lub koszty przekroczą 20 mln euro) będzie obejmowała również dokumentację grupową (Master File), którą należy postrzegać jako odzwierciedlenie, rozwinięcie i uzupełnienie danych udostępnianych w CbCR.

Polskie przepisy

W Polsce przepisy w zakresie CbCR obowiązują od 1 stycznia 2016 roku, nakładając na największych podatników obowiązek złożenia informacji o grupie za rok 2016 w ciągu 12 miesięcy od zakończenia roku sprawozdawczego grupy. Zgodnie z art. 27 ust. 6 ustawy o CIT, obecnie do sporządzania raportu CbC zobowiązane są podmioty krajowe, które:

- są jednostką dominującą w grupie,

- są jednostką konsolidującą sprawozdanie finansowe,

- posiadają poza terytorium Polski zagraniczny zakład lub jednostki zależne,

- których skonsolidowane przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, na terytorium Polski oraz poza jej terytorium, przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartość 750 mln euro.

Przepisy dotyczące CbCR obowiązują już od 1 stycznia 2016 r., jednak dotychczas nie było jasnych wytycznych co do treści i formy dokumentu. 29 listopada 2016 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych przekazywanych w informacji o grupie podmiotów, jakie będą przekazywane w raporcie CbC. Projekt jest spójny z formularzem opublikowanym przez OECD w raporcie BEPS.

Rozporządzenie jest rozporządzeniem wykonawczym do ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, której projekt również został skierowany do Sejmu 29 listopada. Ustawa ma na celu rozszerzenie obowiązku składania CbCR oraz wprowadzenie nowych obowiązków informacyjnych. Publikacja projektu wraz z rozporządzeniem wskazuje, że polskie spółki będące częścią międzynarodowych grup kapitałowych muszą liczyć się z możliwością powstania w przyszłości nowych obowiązków w zakresie raportowania według krajów.

Projekt ustawy rozszerza obowiązek składania raportu CbC o jednostki niebędące jednostkami dominującymi. Obowiązek taki powstanie, jeśli nie wyznaczono innego podmiotu z grupy do złożenia CbCR i jednocześnie spełniono jeden z poniższych warunków:

- jednostka dominująca nie ma obowiązku przekazania informacji o grupie podmiotów za dany rok sprawozdawczy w państwie lub terytorium, w którym ma siedzibę lub zarząd,

- państwo lub terytorium, w którym jednostka dominująca tej grupy podmiotów posiada siedzibę lub zarząd, jest stroną ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej stanowiącej podstawę wymiany informacji podatkowych, lecz właściwe organy danej jurysdykcji nie zawarły w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego, kwalifikującej umowy między właściwymi organami, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, - jurysdykcja podatkowa jednostki dominującej zawiesiła automatyczną wymianę informacji o grupach podmiotów lub stale nie wywiązywała się z automatycznego przekazywania posiadanych przez nie informacji o grupach podmiotów.

Należy zauważyć, że gdy jednostka wchodząca w skład grupy podmiotów nie otrzyma od jednostki dominującej wszystkich danych wymaganych w CbCR, informacje te przekazuje z uwzględnieniem danych, jakie znajdują się w jej posiadaniu lub zebranych w tym celu oraz powiadamia o tym fakcie w informacji o grupie podmiotów. Ustawodawca przewidział więc sytuację, która mogłaby w praktyce być znaczącym utrudnieniem dla podatników zobowiązanych do wypełnienia CbCR, w której jednostka krajowa nie posiada wszystkich informacji niezbędnych do rzetelnego uzupełnienia raportu o krajach i nie jest w stanie ich uzyskać.

Treść formularza

Zgodnie z projektem rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych przekazywanych w informacji o grupie podmiotów, CbCR będzie zawierał między innymi:

- dane identyfikacyjne jednostek wchodzących w skład grupy podmiotów,

- wielkości osiągniętych przychodów, zrealizowanego zysku (straty) przed opodatkowaniem, zapłaconego podatku dochodowego, należnego podatku dochodowego, kapitału podstawowego, niepodzielonego zysku z lat ubiegłych, liczby pracowników, aktywów rzeczowych (trwałych i obrotowych), innych niż środki pieniężne i ich odpowiedniki, z podziałem na państwa lub terytoria,

- wskazanie przedmiotu działalności gospodarczej jednostek wchodzących w skład grupy podmiotów,

- dodatkowe informacje lub wyjaśnienia dotyczące danych przedstawionych w CbCR.

Źródło cennych informacji dla fiskusa

Wprowadzenie obowiązku przedłożenia raportu o krajach organom podatkowym wpisuje się w tendencję do uszczelniania systemu podatkowego oraz zwiększenia przejrzystości podmiotów działających w grupach kapitałowych. Ujednolicenie standardu sprawozdawczości w formie CbCR da organom podatkowym z różnych krajów pełen ogląd na sytuację podatkową wewnątrz grup kapitałowych, w tym w zakresie wysokości osiągniętych dochodów i zapłaconego podatku w poszczególnych krajach.

Celem wprowadzenia CbCR jest analiza ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania oraz wymiana informacji między państwami, dzięki czemu ma nastąpić zwiększenie przejrzystości działań podejmowanych przez grupy kapitałowe. Sprawozdanie CbCR może służyć administracjom podatkowym w różnych krajach m.in. jako narzędzie do typowania podmiotów do kontroli poprzez ocenę ryzyka związanego z transferem dochodów pomiędzy krajami.

Dagmara Cisowska jest starszym konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP

Zdaniem autorki

Magdalena Marciniak, doradca podatkowy, szef Zespołu Cen Transferowych w MDDP

Podatnicy będą pod lupą organów na poziomie międzynarodowym

Obowiązek raportowania według krajów jest niewątpliwie dodatkowym ciężarem dla podatników, który poza kosztami związanymi z rozszerzeniem wymogów dokumentacyjnych, stanowi obciążenie administracyjne. Chociaż sam obowiązek złożenia CbCR nie dotyczy wielu polskich spółek, to jego wprowadzenie nie pozostaje bez konsekwencji dla spółek, działają w ramach międzynarodowych grup kapitałowych, nawet jeżeli nie mają obowiązku przedłożenia raportu.

Wskutek podpisania przez Polskę MCAA i implementacji rozwiązań rekomendowanych przez OECD w ramach wymiany informacji między krajami, polskie organy skarbowe uzyskają narzędzie ułatwiające typowanie do kontroli spółek działających w ramach grup kapitałowych.