- Spółka planuje zakup maszyny produkcyjnej, która zostanie w 60 proc. sfinansowana ze źródeł zewnętrznych, tj. dotacji rządowej. W jaki sposób rozliczać dotowany środek trwały? Czy otrzymaną dotację można jednorazowo zaliczyć do przychodów? Jak dotacja wpłynie na wysokość podatku dochodowego? – pyta czytelnik.
Oprócz zakupu środków trwałych z własnych środków lub kapitału obcego (np. kredytu, pożyczki) spółki mogą również pozyskać dotację na sfinansowanie nabycia lub wytworzenie środka trwałego. Przez dotację należy rozumieć pomoc polegającą na przekazaniu spółce zarówno środków pieniężnych, jak i niepieniężnych w zamian za spełnienie przez nią określonych warunków związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Otrzymana dotacja w świetle polskiego prawa bilansowego nie ma wpływu na wartość początkową środka trwałego. Wartość początkową środka trwałego sfinansowanego – w całości lub w części - dotacją, należy ustalić według zasad ogólnych, tj. według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia.
Co wynika z ustawy
Dotacje, subwencje i dopłaty oraz inne nieodpłatne świadczenia otrzymane przez spółkę na pokrycie wydatków związanych z zakupem bądź też kosztów wytworzenia środków trwałych, zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości (dalej: uor), jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów lub funduszy własnych, należy zaliczyć do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Kwota otrzymanej dotacji będzie stopniowo zwiększać pozostałe przychody operacyjne, równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł. Zastosowanie ma tutaj jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości – zasada współmierności przychodów i kosztów, która uniemożliwia zaliczenie kwoty otrzymanej dotacji bezpośrednio do przychodów.
Uwaga! W przeciwieństwie do MSR, ustawa o rachunkowości dopuszcza ujęcie otrzymanej dotacji bezpośrednio jako zwiększenie kapitałów lub funduszy własnych, pod warunkiem, że tak stanowią stosowne przepisy. Zatem m.in. uczelnie wyższe, instytucje kultury oraz samodzielne zakłady opieki zdrowotnej mają obowiązek ujęcia otrzymanej dotacji jako zwiększenie kapitałów własnych.
Rozliczoną dotację do dnia bilansowego spółka powinna wykazać w rachunku zysków i strat w pozycji „Dotacje" (D.II – wariant porównawczy albo G.II – wariant kalkulacyjny), natomiast część dotacji podlegającą rozliczeniu w następnych okresach w pozycji B.IV.2. pasywów – „Inne rozliczenia międzyokresowe" z podziałem na część długoterminową i krótkoterminową, jeśli zachodzi taka konieczność.