Jak rozliczyć dotację na zakup środka trwałego

Sfinansowanie nabycia składnika majątku z programów pomocowych wymaga zaliczenia wsparcia do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Odnosi się je w pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych.

Publikacja: 04.01.2017 05:40

Jak rozliczyć dotację na zakup środka trwałego

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

- Spółka planuje zakup maszyny produkcyjnej, która zostanie w 60 proc. sfinansowana ze źródeł zewnętrznych, tj. dotacji rządowej. W jaki sposób rozliczać dotowany środek trwały? Czy otrzymaną dotację można jednorazowo zaliczyć do przychodów? Jak dotacja wpłynie na wysokość podatku dochodowego? – pyta czytelnik.

Oprócz zakupu środków trwałych z własnych środków lub kapitału obcego (np. kredytu, pożyczki) spółki mogą również pozyskać dotację na sfinansowanie nabycia lub wytworzenie środka trwałego. Przez dotację należy rozumieć pomoc polegającą na przekazaniu spółce zarówno środków pieniężnych, jak i niepieniężnych w zamian za spełnienie przez nią określonych warunków związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Otrzymana dotacja w świetle polskiego prawa bilansowego nie ma wpływu na wartość początkową środka trwałego. Wartość początkową środka trwałego sfinansowanego – w całości lub w części - dotacją, należy ustalić według zasad ogólnych, tj. według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia.

Co wynika z ustawy

Dotacje, subwencje i dopłaty oraz inne nieodpłatne świadczenia otrzymane przez spółkę na pokrycie wydatków związanych z zakupem bądź też kosztów wytworzenia środków trwałych, zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości (dalej: uor), jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów lub funduszy własnych, należy zaliczyć do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Kwota otrzymanej dotacji będzie stopniowo zwiększać pozostałe przychody operacyjne, równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł. Zastosowanie ma tutaj jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości – zasada współmierności przychodów i kosztów, która uniemożliwia zaliczenie kwoty otrzymanej dotacji bezpośrednio do przychodów.

Uwaga! W przeciwieństwie do MSR, ustawa o rachunkowości dopuszcza ujęcie otrzymanej dotacji bezpośrednio jako zwiększenie kapitałów lub funduszy własnych, pod warunkiem, że tak stanowią stosowne przepisy. Zatem m.in. uczelnie wyższe, instytucje kultury oraz samodzielne zakłady opieki zdrowotnej mają obowiązek ujęcia otrzymanej dotacji jako zwiększenie kapitałów własnych.

Rozliczoną dotację do dnia bilansowego spółka powinna wykazać w rachunku zysków i strat w pozycji „Dotacje" (D.II – wariant porównawczy albo G.II – wariant kalkulacyjny), natomiast część dotacji podlegającą rozliczeniu w następnych okresach w pozycji B.IV.2. pasywów – „Inne rozliczenia międzyokresowe" z podziałem na część długoterminową i krótkoterminową, jeśli zachodzi taka konieczność.

Gdy należy zwrócić

Pozyskanie środków pieniężnych z dotacji oraz udokumentowanie jej prawidłowego wykorzystania jest procesem długotrwałym i bardzo trudnym, dlatego spółka powinna podejść do tego w sposób rozważny i zachować należytą staranność przy wypełnianiu warunków umowy. Gdy spółka nie dopełni wszystkich wymogów uprawniających do korzystania z dotacji, będzie miała obowiązek zwrotu otrzymanych środków pieniężnych. Zwrot dotacji należy ująć w księgach rachunkowych odwrotnie do jej przyjęcia. Jeśli rozpoczęto rozliczanie dotacji, to do pozostałych kosztów operacyjnych należy zaliczyć równowartość dotacji ujętej uprzednio jako pozostałe przychody operacyjne.

Co z dofinansowaniem zakupu gruntu

Rozliczenie przyznanej dotacji przeznaczonej na nabycie lub wytworzenie środków trwałych podlegających amortyzacji nie powinna nikomu sprawić dużego kłopotu. Problematyczna może okazać się próba rozliczenia dotacji na sfinansowanie zakupu środków trwałych, które zgodnie z uor nie podlegają amortyzacji. Zakup działki przeznaczonej pod zabudowę może być sfinansowany środkami unijnymi pod warunkiem, że kwota przeznaczona na ten cel nie przekroczy 10 proc. kosztów kwalifikowanych. W jaki sposób zatem rozliczyć dotację na zakup gruntu pod inwestycję? Logicznym rozwiązaniem wydaje się uwzględnienie celu zakupu gruntu. Jeśli na zakupionym gruncie zostanie wybudowana nieruchomość, to za uzasadnione można uznać rozliczenie dotacji z  zastosowaniem stawki amortyzacyjnej dla budynku. Przyjęta metoda rozliczania otrzymanych dotacji powinna zostać opisana przez spółkę w polityce rachunkowości. -

Regulacje międzynarodowe

MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej" dopuszcza dwie metody rozliczania otrzymanych dotacji:

- jako przychody przyszłych okresów – przychód należy ujmować systematycznie, równolegle do kosztów, tj. odpisów amortyzacyjnych w przypadków składników aktywów podlegających amortyzacji. Rozliczanie dotacji jest w tym przypadku zbliżone do metody, która obowiązuje w polskim prawie bilansowym;

- jako korektę wartości aktywów – otrzymana dotacja ujmowana jest jako przychód w trakcie użytkowania środka trwałego sfinansowanego częściowo pomocą rządową na skutek zredukowanego odpisu amortyzacyjnego. Wartość początkową środka trwałego należy skorygować o kwotę przyznanej dotacji i od tak „nowo powstałej" wartości należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

Skutki podatkowe

Otrzymane dotacje, subwencje oraz inne dopłaty – zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – są przychodem podatkowym. Jednak art. 17 ust. 1 ustawy o CIT przedstawia szeroki katalog zwolnień przedmiotowych, wśród których jest wymieniona m.in. kwota dotacji przeznaczonej na zakupu środków trwałych, od których spółka będzie dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a–16m ustawy o CIT. Równocześnie, prawo podatkowe wyklucza możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od tej części wartości środka trwałego, która została sfinansowana z dotacji.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT, dokonując odpisów amortyzacyjnych spółka może zaliczyć do kosztów podatkowych tylko 40 proc. wartości odpisów amortyzacyjnych od zakupionej maszyny produkcyjnej (ze względu na dofinansowanie w wysokości 60 proc. wartości środka trwałego).

Uwaga! Jeśli spółka stosuje róże stawki amortyzacyjne do celów bilansowych i podatkowych, to tworząc aktywa lub rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego musi pamiętać, że różnica pomiędzy wartością amortyzacji księgowej a podatkowej spowodowana częściowym finansowaniem zakupu (wytworzenia) środka trwałego dotacją będzie stanowić trwałą różnicę.

Autorka jest starszym konsultantem w UHY ECA

- Spółka planuje zakup maszyny produkcyjnej, która zostanie w 60 proc. sfinansowana ze źródeł zewnętrznych, tj. dotacji rządowej. W jaki sposób rozliczać dotowany środek trwały? Czy otrzymaną dotację można jednorazowo zaliczyć do przychodów? Jak dotacja wpłynie na wysokość podatku dochodowego? – pyta czytelnik.

Oprócz zakupu środków trwałych z własnych środków lub kapitału obcego (np. kredytu, pożyczki) spółki mogą również pozyskać dotację na sfinansowanie nabycia lub wytworzenie środka trwałego. Przez dotację należy rozumieć pomoc polegającą na przekazaniu spółce zarówno środków pieniężnych, jak i niepieniężnych w zamian za spełnienie przez nią określonych warunków związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Otrzymana dotacja w świetle polskiego prawa bilansowego nie ma wpływu na wartość początkową środka trwałego. Wartość początkową środka trwałego sfinansowanego – w całości lub w części - dotacją, należy ustalić według zasad ogólnych, tj. według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe