Fundusz socjalny: wykorzystanie środków nie tylko na pomoc

Wsparcie finansowe potrzebujących to tylko jeden z wielu aspektów rozporządzenia środkami socjalnymi. Można je przeznaczyć m.in. na opłacenie świadczeń atrakcyjnych dla potencjalnych pracowników.

Publikacja: 23.11.2017 01:00

Środki z zfśs można przeznaczyć wyłącznie na działalność socjalną, tj. wypoczynek pracowników, działalność kulturalno-oświatową, sportowo-rekreacyjną, opiekę nad dziećmi, pomoc na cele mieszkaniowe, czy też pomoc materialno-rzeczową lub finansową.

Ustawodawca nie dookreślił, na czym mają polegać konkretne formy ww. aspektów działalności socjalnej, pozostawiając to decyzji pracodawcy. Czy można zatem te środki przeznaczyć na świadczenia najbardziej pożądane na rynku pracy?

Opieka lekarska

Za przykład może nam posłużyć dodatkowe ubezpieczenie medyczne. Obecnie zdaje się przeważać pogląd, że nie jest dopuszczalne jego finansowanie z zfśs, bowiem taka forma wspomagania pracowników nie mieści się rzekomo właśnie w pojęciu działalności socjalnej.

Czy taki pogląd należy przyjąć bezkrytycznie? Zdecydowanie nie.

Sądy powszechne coraz częściej dopuszczają finansowanie niektórych świadczeń medycznych z zfśs, np. szczepionek (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 12 listopada 2015 r., III AUa 242/15). Swoje stanowisko uzasadniają głównie tym, że tego rodzaju świadczenie rzeczowe przynosi pracownikom skutek socjalny w postaci utrzymania określonego poziomu finansowego w okresie wzmożonych zachorowań i chroni ich przed negatywnymi skutkami finansowymi choroby. A zatem zdecydowaną korzyść z tego rodzaju działań pracodawcy odnoszą osoby o mniejszych dochodach, które bardziej odczuwają otrzymywanie zmniejszonego wynagrodzenia chorobowego (ewentualnie zasiłku chorobowego).

Analogiczną argumentację można niewątpliwie zastosować do dodatkowych ubezpieczeń medycznych.

Kluczowe kryterium

Istotny w tym kontekście jest wymóg stosowania przez pracodawcę, jako dyspozytora zfśs, kryterium socjalnego.

Ustawodawca nie dookreślił, na czym mają polegać konkretne formy ww. aspektów działalności socjalnej. Sformułował jedynie wymóg uwzględniania kryterium socjalnego, tj. sytuacji życiowej, rodzinnej oraz materialnej osoby uprawnionej do otrzymania świadczenia.

Co więcej, w orzecznictwie można spotkać stanowisko, że kryterium socjalne określone w art. 8 ustawy nie odnosi się do całości działalności socjalnej, a jedynie do ulgowych świadczeń i usług. Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. (II PK 74/08) uznał, że regulamin może przewidywać wydatkowanie środków funduszu na inne jeszcze cele mieszczące się w ramach działalności socjalnej oraz ustalać inne zasady korzystania z tych świadczeń.

Jakkolwiek stanowisko to jest krytykowane, to można je coraz częściej spotkać w orzeczeniach sądów powszechnych (np. wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 30 października 2015 r., IV U 654/14, czy wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 22 lutego 2016 r., VII U 3275/15).

Warto pamiętać, że w przypadku wykorzystania środków funduszu w sposób sprzeczny z ustawą, tak wypłacone świadczenia mogą zostać „oskładkowane" oraz powstanie obowiązek odprowadzenia od nich podatku.

Ponadto, jeżeli u pracodawcy działają związki zawodowe, to mają one prawo żądać zwrotu nieprawidłowo (w sposób sprzeczny z ustawą) wydatkowanych środków, przy czym ryzyko to ulega znacznemu zmniejszeniu, jeżeli związki wyrażą uprzednią zgodę na określony sposób wydatkowania środków funduszu. ?

Środki z zfśs można przeznaczyć wyłącznie na działalność socjalną, tj. wypoczynek pracowników, działalność kulturalno-oświatową, sportowo-rekreacyjną, opiekę nad dziećmi, pomoc na cele mieszkaniowe, czy też pomoc materialno-rzeczową lub finansową.

Ustawodawca nie dookreślił, na czym mają polegać konkretne formy ww. aspektów działalności socjalnej, pozostawiając to decyzji pracodawcy. Czy można zatem te środki przeznaczyć na świadczenia najbardziej pożądane na rynku pracy?

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe