Wypowiedzenie za słabe wyniki

Jeżeli pracodawca wskazuje w wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony przyczyny dotyczące nieosiągnięcia zakładanych efektów pracy pracownika, to jego zasadność musi być zawsze oceniana poprzez kryterium sposobu wywiązywania się pracownika z jego obowiązków.

Publikacja: 01.10.2017 12:00

Wypowiedzenie za słabe wyniki

Foto: 123RF

Tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 4 kwietnia 2017 r., III PK 93/16.

Powód był zatrudniony u ozwanej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku regionalnego kierownika sprzedaży w okresie 1 stycznia do 31 sierpnia2013 r. Uprzednio przez rok powód był zatrudniony na tym samym stanowisku w spółce-matce pozwanej. Zarówno podczas zatrudnienia u pozwanej, jak i w spółce-matce pozwanej powód miał tego samego przełożonego. Podczas zatrudnia w spółce-matce pozwanej powód otrzymał nagrodę w postaci wycieczki do Maroka za wysoki wynik sprzedaży (207 proc.).

Do zakresu obowiązków powoda u pozwanej należała m. in. realizacja celów obrotowych sprzedaży produktów spółki-matki pozwanej oraz pozyskiwanie nowych i utrzymywanie kontaktu z obecnymi klientami handlowymi.

Cel sprzedaży za pierwszy kwartał 2013 r. powód zrealizował w 109 proc., za drugi – w 78 proc. Regionalny kierownik sprzedaży A natomiast w pierwszym kwartale 2013 r. zrealizował plan w 105 proc., w drugim – w 44,14 proc., a regionalny kierownik sprzedaży B z kolei w pierwszym kwartale zrealizował plan w 133,46 proc., w drugim – 68,84 proc. W drugim kwartale 2013 r. w branży odnotowano recesję.

W roku 2013 powód wykonywał swoje obowiązki z takim samym zaangażowaniem i jakością jak w roku 2012. Był chwalony za podejście do klientów i umiejętności utrzymywania z nimi dobrych relacji. W roku 2013 powód pozyskał dla pozwanej dwóch klientów, którzy zamierzali zaangażować się w dalszą sprzedaż produktów spółki-matki pozwanej. Klienci dobrze oceniali obsługę ze strony powoda. Jednak jeden z nich otrzymał z centrali pozwanej informację, że współpraca nie zostanie nawiązana; drugi zrezygnował z zawarcia umowy z uwagi na to, że znacznie wydłużył się czas realizacji zamówień ze względu na to, że centrala pozwanej unieważniła warunki współpracy pomimo ich uprzedniej akceptacji ze strony zarządu pozwanej.

W tym stanie rzeczy 19 lipca 2013 r. powód otrzymał oświadczenie pozwanej o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano brak realizacji założonych celów obrotowych sprzedaży produktów i brak zaangażowania powoda w pozyskanie nowych klientów.

Powód wniósł do sądu pracy o zasądzenie od pozwanej odszkodowania za niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę. Sąd rejonowy zasądził na rzecz powoda odszkodowanie. Wyrok ten zaskarżyła pozwana. Sąd okręgowy podzielił zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez sąd rejonowy, jak i jego rozstrzygnięcie w zakresie zasądzenia odszkodowania na rzecz powoda. Wyrok sądu okręgowego zaskarżyła pozwana. Sąd Najwyższy uznał jednak, że skarga kasacyjna pozwanej nie ma uzasadnionych podstaw, a zaskarżony wyrok w pełni odpowiada prawu. ?

—Dobrawa Szymlik-Aksamit

Komentarz eksperta

Dobrawa Szymlik-Aksamit, LL.M., radca prawny w warszawskim biurze Rödl & Partner

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p. sąd pracy orzeka o odszkodowaniu, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. Wypowiedzenie narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (w szczególności art. 30 § 4 k.p.), gdy następuje bez wskazania przyczyny lub bez jej doprecyzowania. Natomiast wypowiedzenie jest nieuzasadnione, gdy wskazuje na jasną i zrozumiałą przyczynę wypowiedzenia, która na skutek poddania jej weryfikacji okazuje się bezzasadna.

Zgodnie z utartym orzecznictwem SN przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa, konkretna, uzasadniająca wypowiedzenie oraz sformułowana w sposób zrozumiały dla pracownika.

W omawianej sprawie przyczyny wypowiedzenia stosunku pracy dotyczyły braku realizacji przez powoda założonych celów obrotowych sprzedaży produktów oraz braku zaangażowania w pozyskiwanie nowych klientów, a zatem dotyczyły jakości i efektywności pracy.

Sąd Najwyższy miał wątpliwości, czy wskazana przez pozwaną przyczyna wypowiedzenia była uzasadniona. W uzasadnieniu wyroku podkreślił, iż sądy obu instancji słusznie stwierdziły, że pozwana nie wykazała, aby zaistnienie przyczyn wypowiedzenia powodowi umowy o pracę było zależne w jakimkolwiek stopniu od powoda. Zdaniem Sądu Najwyższego zasadność wypowiedzenia opartego na nieosiągnięciu przez pracownika zakładanych efektów pracy musi być zawsze oceniana poprzez kryterium sposobu wywiązywania się pracownika z jego obowiązków.

Wobec tego nadmiernie określone zadania pracowników (np. niemożliwe do osiągnięcia w warunkach recesji gospodarczej), brak zapewnienia przez pracodawcę właściwych narzędzi pracy (np. posiadanie przez pracownika cennika wyłącznie w formie elektronicznej oraz brak aktualnych próbników), jak również niewydolność produkcji pracodawcy mogą skutecznie stanowić o tym, że pracownik nie miał wpływu na nieosiągnięcie przez pracodawcę zamierzonego rezultatu prowadzonej działalności gospodarczej, zakładając jednocześnie, że pracownikowi nie można zarzucić niewłaściwego wykonywania obowiązków pracowniczych.

W stanie faktycznym porównywalne wyniki regionalnych kierowników sprzedaży, do grona których zaliczany był powód, wskazywały na to, że w ocenianym okresie recesja gospodarcza oraz brak zapewnienia przez pozwaną właściwych narzędzi pracy (np. posiadanie przez pracownika cennika wyłącznie w formie elektronicznej oraz brak aktualnych próbników utrudnia rozmowy z klientem i sprzedaż) miała negatywny wpływ na stopień spełnienia przez pracowników założonych przez pozwaną celów sprzedażowych.

Ponadto nieprawdą było to, że powód nie angażował się w pozyskiwanie nowych klientów. Pozyskanych przez niego dwóch nowych klientów nie utrzymało współpracy z pozwaną ze względów organizacyjnych lezących wyłącznie po stronie pozwanej.

Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy miał także fakt, że powód był nagrodzony wycieczką zagraniczną za swoje zaangażowanie w pracy.

W związku z tym podana przez pozwaną przyczyna wypowiedzenia – na skutek przeprowadzonej sądowej weryfikacji – okazała się bezzasadna.

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego