Bez odprawy emerytalnej, gdy pracownik przechodzi na świadczenie przedemerytalne

Okręgowy Inspektorat Pracy w Opolu odpowiada na pytania zgłoszone przez pracowników w ostatnim okresie

Publikacja: 15.09.2015 06:40

Foto: www.sxc.hu

- Otrzymałem wypowiedzenie przy grupowym zwolnieniu uzasadnionym przyczynami niedotyczącymi pracownika, tj. likwidacją stanowiska. Otrzymam za to odprawę trzymiesięczną. Jestem już po sześćdziesiątce i spodziewając się kłopotów ze znalezieniem kolejnej pracy, jeszcze przed ustaniem zatrudnienia spytałem w powiatowym urzędzie pracy, jak przedstawiają się moje uprawnienia, gdybym nie znalazł nowego zajęcia. PUP poinformował, że uwzględniając mój staż pracy, okoliczności ustania zatrudnienia oraz wiek przysługiwać mi będzie świadczenie przedemerytalne. Czy w tej sytuacji oprócz odprawy za zwolnienie należy mi się także odprawa emerytalna?

Nie. Problematykę podnoszoną w tym pytaniu, w części dotyczącej odprawy emerytalnej, reguluje art. 921 kodeksu pracy. Zgodnie z nim pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Na tle tej regulacji ukształtowało się już bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego, do tego przepisu są też liczne komentarze i publikacje. Warto tu przywołać wyrok SN z 4 lutego 2011 r. (II PK 224/10). Zgodnie z nim odprawa emerytalna jest świadczeniem powszechnym, ale powszechność ta jest realizowana w sposób wyznaczony przez konkretne przepisy. Warunkiem nabycia tego świadczenia jest zaistnienie związku czasowego między zakończeniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury.

Odnosząc się wprost do sytuacji pracownika, w świetle utrwalonego już orzecznictwa oraz piśmiennictwa, przejście na świadczenie przedemerytalne nie może być uznane za równoznaczne z przejściem na emeryturę, z czego wynika brak uprawnień do tej odprawy. Wskazują na to m.in. dwa orzeczenia SN z:

- 6 maja 2003 r. (I PK 257/02) – rozwiązanie stosunku pracy, wraz z którym pracownik uzyskuje świadczenie przedemerytalne, nie jest ustaniem stosunku pracy „w związku z przejściem na emeryturę" w rozumieniu art. 92

1

§ 1 k.p.,

- 9 kwietnia 2009 r. (II PK 259/08) – pracownik, który po rozwiązaniu stosunku pracy nie spełniał warunków uprawniających do nabycia emerytury i uzyskania odprawy emerytalnej (art. 92

1

§ 1 k.p.), ale skorzystał ze świadczenia przedemerytalnego, nie może nabyć prawa do dodatkowej odprawy emerytalnej przewidzianej dla pracowników, którzy rozwiązali stosunki pracy w związku z przejściem na emeryturę.

Jeżeli czytelnik wystąpi do pracodawcy o wypłatę należnej, jego zdaniem, takiej odprawy, a w ocenie szefa nie będzie mu ona przysługiwała, to stosownie do art. 262 k.p. jedynym organem władnym rozstrzygnąć taki spór będzie sąd pracy.

Przynajmniej jednokrotność pensji

- Z końcem tego miesiąca odchodzę na emeryturę. Czy należy mi się odprawa i w jakiej wysokości?

Każdy pracownik, którego stosunek pracy rozwiązuje się w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, ma otrzymać od pracodawcy, nie później niż w dniu ustania zatrudnienia, odprawę emerytalną lub rentową. Minimalna, co określa art. 92

1

k.p., wynosi jednokrotność miesięcznego wynagrodzenia. Na wysokość tej „kodeksowej" odprawy nie wpływa staż pracy.

Niewykluczone jednak, że odprawa emerytalno-rentowa może być wyższa, jeżeli u pracodawcy obowiązują odmienne, wewnętrzne przepisy. Wprowadza je regulamin wynagrodzeń, zakładowy układ zbiorowy pracy lub przepisy ustalane dla pracowników tzw. sfery budżetowej w drodze odrębnych ustaw. U wielu pracodawców regulacje wewnątrzzakładowe ustalają znacznie korzystniejsze wobec kodeksu pracy zasady wypłaty tych świadczeń, np. odprawa jest trzy- lub sześciomiesięczna. Wówczas jednak jej wysokość może zależeć od stażu u pracodawcy lub od łącznego stażu z wszystkich zakładów.

U pracodawcy, u którego pracuje mniej niż 20 osób i nie ma regulaminu wynagrodzeń, postanowienie o korzystniejszej odprawie można umieścić np. w umowie o pracę. Jeżeli jednak pracownik nie ma jeszcze uprawnień emerytalnych, a nie znajdując innej pracy po ustaniu zatrudnienia, przechodzi na świadczenie przedemerytalne, nie ma prawa do takiej odprawy.

Z proporcjonalnym urlopem

- Co się stanie z moim tegorocznym urlopem wypoczynkowym, którego nie wykorzystam w całości, bo przechodzę na emeryturę z końcem września?

Z 1 stycznia bieżącego roku czytelnik nabył prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego w pełnym przysługującym wymiarze 26 dni. Jeżeli jednak do dnia rozwiązania umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę nie zdąży wykorzystać całego urlopu, pracodawca powinien go rozliczyć według zasady proporcjonalności określonej w art. 155

1

k.p. 26 dni należy podzielić przez 12 (liczba miesięcy w roku) i uzyskany wynik pomnożyć przez 9 (bo w dziewiątym miesiącu roku kalendarzowego ustać ma jego zatrudnienie). Oznacza to, że po zaokrągleniu wyliczenia w górę (wynik 19,5) do pełnego dnia do rozliczenia zostanie mu 20 dni urlopu.

Ukształtowane już orzecznictwo Sądu Najwyższego ustala, że art. 151

1

k.p. odpowiednio stosuje się także w razie ustania zatrudnienia w związku z przejściem na emeryturę. Jeżeli jednak pracodawca zechce, na wniosek pracownika, udzielić całego należnego mu urlopu wypoczynkowego (w naturze) jeszcze w okresie zatrudnienia, nie ma przeszkód, aby przyszły emeryt wybrał w tym roku urlop wypoczynkowy w pełnym rocznym wymiarze, tj. łącznie 26 dni.

- Otrzymałem wypowiedzenie przy grupowym zwolnieniu uzasadnionym przyczynami niedotyczącymi pracownika, tj. likwidacją stanowiska. Otrzymam za to odprawę trzymiesięczną. Jestem już po sześćdziesiątce i spodziewając się kłopotów ze znalezieniem kolejnej pracy, jeszcze przed ustaniem zatrudnienia spytałem w powiatowym urzędzie pracy, jak przedstawiają się moje uprawnienia, gdybym nie znalazł nowego zajęcia. PUP poinformował, że uwzględniając mój staż pracy, okoliczności ustania zatrudnienia oraz wiek przysługiwać mi będzie świadczenie przedemerytalne. Czy w tej sytuacji oprócz odprawy za zwolnienie należy mi się także odprawa emerytalna?

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe