Skarga pracownicza lub harmonogram kontroli Państwowej Inspekcji Pracy zazwyczaj przesądzają o tematach, którymi zajmie się inspektor pracy sprawdzający zakład. Jednak to on samodzielnie decyduje o zakresie każdej kontroli. Wskazuje, jak szeroko i szczegółowo zbada narzucone mu zagadnienia i gdy zajdzie taka potrzeba, postanowi o ich rozszerzeniu.
Przy każdej wizycie
Są jednak pewne zagadnienia, przy których inspektorzy od lat stwierdzają najwięcej nieprawidłowości. To grupa tzw. pewniaków. Dotyczą one wypłaty wynagrodzenia lub innych świadczeń związanych z pracą, które obejmuje niemal każda kontrola. Wśród stwierdzanych wykroczeń przeciwko prawom pracowników te związane z pensją i innymi świadczeniami od dawna są w niechlubnej czołówce >patrz ramka.
Z oczywistych względów wynagrodzenia stanowią priorytet dla pracowników. Są oni w stanie godzić się na złe warunki pracy, nadgodziny czy inne niedogodności, jeśli pracodawca terminowo i w całości wypłaca im wynagrodzenie za tę pracę. Jeśli jednak pojawią się tu uchybienia, podwładni z całą stanowczością i wszelkimi metodami walczą o swoje prawa. Rosnąca liczba skarg na te nieprawidłowości powoduje, że sprawy związane z pensjami i świadczeniami pozapłacowymi to priorytety w działaniach organów PIP.
Badanie dokumentów
Typowa kontrola problematyki płacowej rozpoczyna się od analizy wewnątrzzakładowych źródeł prawa. Tylko w ten sposób inspektor pozna politykę płacową u pracodawcy. Dlatego dokumentami, które będą go interesować w tym pierwszym etapie, są:
- regulamin pracy, z którego PIP dowie się o przyjętym terminie i częstotliwości wypłat wynagrodzenia (art. 1041 § 1 pkt 5 k.p.),