Koronawirus: albo pensja za przestój, albo zasiłek za sprawowanie opieki

Pracownicy, którzy pobierali dodatkowy zasiłek opiekuńczy przed wprowadzeniem w firmie przestoju, powinni nadal go otrzymywać. Bardziej złożona jest sytuacja osób, które o to świadczenie wystąpią już po czasowym zamknięciu firmy.

Aktualizacja: 12.04.2020 12:12 Publikacja: 12.04.2020 00:01

Koronawirus: albo pensja za przestój, albo zasiłek za sprawowanie opieki

Foto: AdobeStock

- Z powodu panującej epidemii koronawirusa zostaliśmy zmuszeni do czasowego zamknięcia restauracji, wprowadzając przestój, za którego okres wypłacamy pracownikom wynagrodzenie przestojowe. Mamy jednak wątpliwość, jak postępować w przypadku osób, które jeszcze przed ogłoszeniem przez nas przestoju zaczęły pobierać dodatkowy zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad dzieckiem do lat 8. Czy należy im się nadal zasiłek, czy też może obecnie wynagrodzenie przestojowe? A co w przypadku pracowników, którzy złożą wniosek o wypłatę tego zasiłku już w trakcie przestoju? – pyta czytelniczka.

Przestój wynikający z kodeksu pracy to sytuacja, w której pracownik:

- jest gotowy do wykonywania pracy oraz

- nie może świadczyć pracy wskutek przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy.

Co ważne, w opinii PIP i resortu pracy, konieczność zamknięcia zakładu pracy w celu przeciwdziałania COVID-19 jest przyczyną dotyczącą pracodawcy, mimo że jest to przyczyna niezawiniona przez pracodawcę (podobnie jak odcięcie prądu w mieście, w tym również w zakładzie pracy, co uniemożliwia pracę; powódź, która zalała zakład pracy itp.).

Czytaj także: Koronawirus: przestój także bez winy pracodawcy

Firmowe przeszkody

W przypadku przestoju niezawinionego przez pracownika, za czas niewykonywania pracy należy mu się wynagrodzenie przestojowe na mocy art. 81 § 1 k.p. Zgodnie z tym przepisem:

- pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje 100 proc. wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną albo 60 proc. wynagrodzenia ustalanego na zasadach obliczania należności za urlop – ale tylko wtedy, gdy taki składnik płacy określony stawką godzinową lub miesięczną nie został wyodrębniony przy określaniu warunków płacowych,

- w żadnym przypadku to wynagrodzenie nie może być niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę (proporcjonalnego do etatu).

Opieka nad dzieckiem

Odnosząc się do problemu czytelniczki, należy podkreślić, że w aktualnym stanie prawnym, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19, ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

- dzieckiem w wieku do 8 lat,

- dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego

przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy przez okres nie dłuższy niż 14 dni.

Zdaniem resortu

Pracownik, który pobierał dodatkowy zasiłek opiekuńczy przed ogłoszeniem przestoju zakładu pracy, powinien otrzymywać to świadczenie także w okresie przestoju. Trudno bowiem uznać, iż zatrudniony, który musi opiekować się dzieckiem, pozostaje w gotowości do świadczenia pracy.

Potwierdziło to Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społeczne w wyjaśnieniu na pytanie Redakcji Rzeczpospolitej, uzyskanym 30 marca 2020 r. Resort pracy podkreślił w nim, że: „(...) pracownikowi przysługuje albo zasiłek opiekuńczy albo wynagrodzenie przestojowe. W przypadku, gdy pracownik złożył wniosek o zasiłek opiekuńczy, przysługuje mu on za okres jaki wskazał we wniosku. W przypadku ogłoszenia przez firmę przestoju, jeśli pracownik złożył wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego, należy mu się wypłata tego zasiłku. Natomiast w przypadku, gdyby nie złożył wniosku o wypłatę zasiłku opiekuńczego, przysługiwałoby mu wynagrodzenie przestojowe. (...) trudno uznać że pracownik jest gotowy do podjęcia pracy (pozostaje w gotowości do podjęcia pracy) mając pod opieką dziecko do lat 8".

W mojej opinii inaczej należałoby natomiast podejść do przypadku, gdy pracownik został objęty przestojem, w tym czasie nie musi wykonywać pracy (bo np. zakład pracy został wskutek epidemii czasowo całkowicie zamknięty) i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie przestojowe. W takich okolicznościach złożenie przez podwładnego oświadczenia o sprawowaniu opieki na dzieckiem nie zwalnia, w moim przekonaniu, podmiotu zatrudniającego z obowiązku dalszego wypłacania wynagrodzenia za przestój, a tym samym nie uprawnia ubezpieczonego do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Na mocy ustawy zasiłkowej, zasiłek opiekuńczy nie przysługuje bowiem za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Prawo do wynagrodzenia za czas przestoju z powodu COVID-19 zapewnia natomiast art. 4 ust. 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w związku z art. 12 ust. 1 i art. 35 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Słuszność tego poglądu wydaje się potwierdzać dalsza część przywołanych wyjaśnień resortu pracy, w której wskazano, że: „(...) W przypadku pracowników – ogłoszony przez pracodawcę przestój, wpływa na prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Za czas gotowości do pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia przestojowego. Nie może więc otrzymać tego wynagrodzenia i jednocześnie zasiłku opiekuńczego. Bowiem zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dodatkowy zasiłek opiekuńczy przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a więc znajduje zastosowanie art. 12 ust. 1 w związku z art. 35 ust. 2 przywołanej ustawy".

- Z powodu panującej epidemii koronawirusa zostaliśmy zmuszeni do czasowego zamknięcia restauracji, wprowadzając przestój, za którego okres wypłacamy pracownikom wynagrodzenie przestojowe. Mamy jednak wątpliwość, jak postępować w przypadku osób, które jeszcze przed ogłoszeniem przez nas przestoju zaczęły pobierać dodatkowy zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad dzieckiem do lat 8. Czy należy im się nadal zasiłek, czy też może obecnie wynagrodzenie przestojowe? A co w przypadku pracowników, którzy złożą wniosek o wypłatę tego zasiłku już w trakcie przestoju? – pyta czytelniczka.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego