Tworzenie rezerw w każdym przedsiębiorstwie wynika z jednej z podstawowych zasad rachunkowości, tj. zasady współmierności przychodów i kosztów. Zgodnie z tą zasadą w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Innymi słowy, rezerwy należy tworzyć wtedy, gdy jednostka zobowiązana jest do wydatkowania środków pieniężnych w przyszłości i możliwe jest racjonalne oszacowanie kwoty przyszłego wydatku.
Przykład
Przedsiębiorstwa, które przyznają pracownikom premie za pracę w danym roku obrotowym, wypłacają ją zwykle po dniu bilansowym. W związku z tym powinny ująć rezerwę na premie w swoich księgach w roku obrotowym, którego dotyczą. Innym przykładem takich rezerw mogą być np. rezerwy na niewykorzystane urlopy, rezerwy na odprawy emerytalne.
Wzorcowy bilans przedstawiony w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości wykazuje w pozycji B.I.2 pozycję „Rezerwy na odprawy emerytalne i podobne". Rezerwy te można podzielić na rezerwy długoterminowe i krótkoterminowe (por. MSR 19):
Rezerwy na te świadczenia ujmuje się jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i księguje się je zwykle na kontach zespołu 6. Ustawa o rachunkowości nie zawiera wytycznych do kalkulacji tych rezerw i w związku z tym należy się odnieść do Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe" (dalej: KSR 6).
Krótkoterminowe...
Kalkulacja rezerw na krótkoterminowe świadczenia pracownicze zwykle nie przysparza wielu trudności, gdyż jednostka posiada pełną informację potrzebną do sporządzenia tych kalkulacji. W zależności od umów z pracownikami lub regulaminów wynagradzania, premie przyznawane są jako procent od wypracowanego zysku, jako dodatkowa pensja lub jej część lub jako określona przez przedsiębiorstwo konkretna kwota świadczenia.