W 2016 nie tylko minimalna pensja w górę

W 2016 roku najniższe wynagrodzenie wzrosło o 100 zł w porównaniu z rokiem poprzednim. Ta podwyżka pociąga za sobą podniesienie również innych należności przysługujących pracownikom, obciążających finanse firm.

Aktualizacja: 16.01.2016 13:38 Publikacja: 16.01.2016 01:00

Foto: 123RF

Od 1 stycznia 2016 r. wynagrodzenie minimalne za pracę wzrosło do 1850 zł brutto. Stawka ta należy się pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i jest odpowiednio niższa dla zatrudnionych na część etatu. Wysokość minimalnego wynagrodzenia dla niepełnoetatowców ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę stawkę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku (art. 8 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Przykład

Od 4 stycznia 2016 r. zatrudniono pracownika na 2/5 etatu. W styczniu br. wymiar czasu pracy dla pracownika pełnoetatowego wynosi 152 godziny. Minimalne wynagrodzenie brutto za styczeń dla pracownika zatrudnionego na 2/5 etatu nie może być niższe niż 740 zł, zgodnie z wyliczeniem:

Stawka za 1 godzinę pracy: 1850 zł : 152 godz. = 12,17 zł.

Wymiar czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na 2/5 etatu: 2/5 etatu × 152 godz. = 60,80 godz.

Wynagrodzenie brutto: 60,80 godz. × 12,17 zł = 740 zł.

W pierwszym roku pracy

Wynagrodzenie pracownika w jego pierwszym roku pracy w życiu nie może być niższe niż 80 proc. pełnej stawki. Zatem osoba, która jeszcze nie ma rocznego stażu, w 2016 r. nie może zarobić mniej niż 1480 zł brutto miesięcznie (80 proc. z 1850 zł).

Strata pracodawcy

Minimalne wynagrodzenie w 2016 r. dla osoby zatrudnionej na cały etat to 1355,69 zł netto.

Jego podwyżka jest bez wątpienia korzystna z punktu widzenia pracownika. Jednak druga strona, tj. pracodawca, musi ponieść wyższe koszty finansowe takiego wzrostu. Koszt pracy jednego pracownika to wynagrodzenie miesięczne brutto oraz koszt składek na ZUS finansowanych przez pracodawcę jako płatnika (>patrz tabelka obok).

W styczniu za grudzień

Pracodawcy, którzy wypłacają wynagrodzenia w terminie przesuniętym na kolejny miesiąc, muszą je wypłacać najpóźniej 10. dnia tego miesiąca za miesiąc poprzedni. Taki pracodawca musiał wypłacić wynagrodzenie za grudzień 2015 r. w styczniu 2016 r. w wysokości obowiązującej w ubiegłym roku, tj. 1750 zł brutto. Nowa, wyższa stawka minimalna została bowiem ustanowiona na 2016 r., a wypłacane wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną w grudniu 2015 r. Dodatkowo należy respektować zasadę równości pracowników wobec prawa. Przyjęty przez pracodawcę termin wypłaty wynagrodzeń nie może wpływać na ich wysokość.

Jednak ustalając zaliczkę na podatek i należności składkowe od wynagrodzenia wypłaconego w styczniu 2016 r. (za grudzień 2015 r.), należy pamiętać, że stanowi ono przychód stycznia 2016 r., czyli już nowego roku podatkowego. Wobec tego dochód otrzymany w styczniu należy wykazać w informacji PIT-11 dopiero za 2016 r. Dotyczy to również innych świadczeń przysługujących za 2015 r. – jak nagrody roczne, premie czy zaległe wynagrodzenie.

Aneks do umowy

Wraz z podwyżką płacy minimalnej nasuwa się pytanie, czy z pracownikiem opłacanym w tej stawce trzeba podpisać aneks do umowy. Wszystko zależy od sposobu zawarcia w umowie o pracę informacji o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

W związku z tym wyróżniamy dwa warianty dokumentowania zmiany wysokości wynagrodzenia minimalnego:

Wariant 1. Brak konieczności wystawiania aneksów

Jeśli pracodawca w umowie o pracę podał tylko ogólny zapis o prawie pracownika do minimalnej pensji, to nie ma już żadnych formalnych obowiązków w celu wprowadzenia zmian w treści umowy po wejściu w życie nowej kwoty wynagrodzenia minimalnego. Pracownik automatycznie nabywa prawo do aktualnej płacy minimalnej. W tej sytuacji zaleca się jednak, aby poinformować zatrudnionego, najlepiej na piśmie, o bieżącej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Treść art. 29 § 1 k.p. wskazuje na elementy umowy o pracę, jakie pracodawca ma obowiązek w niej zamieścić. W zakresie wynagrodzenia przepis ten stanowi, że umowa o pracę ma określać warunki pracy i płacy, w szczególności wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. W k.p. nie znajdziemy przepisów wskazujących na obowiązek podania kwotowo wartości wynagrodzenia. Jest natomiast zapis, że przedmiotowe wynagrodzenie ma być wynagrodzeniem godziwym nie niższym niż minimalne wynagrodzenie ustalane przez odrębne przepisy (art. 13 k.p.).

Zatem w świetle obowiązujących przepisów prawa pracy nie ma regulacji, które uniemożliwiałyby zamieszczenie w umowie o pracę postanowienia, na mocy którego strony umowy uzgadniają, że wynagrodzenie pracownika będzie równe wynagrodzeniu minimalnemu, określanemu corocznie na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Powszechnie stosuje się jednak aneksy do umów o pracę podnoszące pracownikom wynagrodzenie.

Wariant 2. Aneksowanie umów o pracę

Przy pensji minimalnej określonej w umowie o pracę kwotowo każda coroczna zmiana wysokości stawki oznacza konieczność aktualizowania. Zmieniają się bowiem warunki płacowe, co odbywa się przez sporządzenie aneksu do umowy o pracę.

Jeśli aneks odnosi się do minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku, pracodawca musi jeszcze wprowadzić zmiany w regulaminie wynagradzania.

Co jednak istotne – nawet gdyby pracodawca nie dopełnił obowiązku dostosowania umowy o pracę do bieżącego stanu prawnego w zakresie minimalnej pensji, to i tak ma obowiązek wyrównać wynagrodzenie pracownika do wysokości obowiązującej minimalnej pensji.

Nie tylko pensja

Obowiązująca wyższa płaca minimalna oznacza także wzrost wielu świadczeń związanych z zatrudnieniem, które są zależne od jej wysokości. Obejmuje to:

- dodatki za pracę w nocy,

- wynagrodzenia za czas przestoju, który nastąpił z przyczyn niezawinionych przez pracownika,

- odprawy dla pracowników zwalnianych grupowo (nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia),

- wysokość odszkodowania dla pracownika, w związku z naruszeniem zasady równego traktowania w zatrudnieniu,

- świadczenia pieniężne dla osób odbywających praktyki absolwenckie.

Dłużnicy też zyskali

Na podwyżce płacy minimalnej skorzystali także dłużnicy, którym wypłatę zajął komornik. Dzieje się tak z uwagi na fakt, że po potrąceniach pracownik musi dostać co najmniej minimalną pensję. W przypadku kar za wykroczenia służbowe na konto pracownika musi trafić przynajmniej 90 proc. najniższej płacy, a przy potrąceniach zaliczek firmowych – co najmniej 75 proc.

Suma pensji i premii

Ustalając, czy zatrudniony otrzymuje ustawowe minimum, należy sumować składniki wynagrodzenia i inne świadczenia, które zostały zaliczone do wynagrodzeń osobowych przez GUS. Należą do nich m.in. premie i nagrody. Jeśli ta suma okaże się niższa od stawki minimalnej, pracodawca musi wynagrodzenie uzupełnić. Do płacy minimalnej nie wlicza się: nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

—Anna Jabłońska

Zdaniem autorki

Anna Jabłońska, ekspert ds. zarządzania zasobami ludzkimi i administracji kadrowo-płacowej w dziale usług księgowych BDO

Rząd od kilku lat podnosi kwotę wynagrodzenia minimalnego, co budzi dużo emocji. Z jednej strony rośnie pensja pracownika postrzeganego jako ten, który zarabia najmniej. Z drugiej strony rosną koszty zatrudnienia takiej osoby przez pracodawcę, co bywa powodem przeprowadzania zwolnień w zakładzie bądź zaprzestania pozyskiwania nowych pracowników. Podnoszenie płacy minimalnej nie rozwiązuje przy tym problemu ubóstwa, gdyż jego przyczyną jest raczej to, że niektórzy nie pracują i z różnych przyczyn nie wyrażają chęci podjęcia pracy.

Wynagrodzenie minimalne ma gwarantować podstawę bytu pracowników, przeciwdziałając ich wyzyskowi. Jego wprowadzenie nie gwarantuje jednak, że Kowalski otrzyma godne wynagrodzenie. Firmy często bowiem zamiast zatrudniać na podstawie umowy o pracę, wybierają inne formy, jak choćby umowy cywilnoprawne, gdzie na razie nie obowiązuje minimalna kwota wynagrodzenia. Planowane są jednak zmiany, które miałyby wejść w życie w drugiej połowie 2016 r., polegające na zapewnieniu zleceniobiorcom godzinowej stawki za pracę w wysokości nie niższej niż 12 zł (zob. www.mpips.gov.pl/aktualnosci-wszystkie/prawo-pracy). Skutek może być jednak taki, że część osób przejdzie do szarej strefy.

Od 1 stycznia 2016 r. wynagrodzenie minimalne za pracę wzrosło do 1850 zł brutto. Stawka ta należy się pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i jest odpowiednio niższa dla zatrudnionych na część etatu. Wysokość minimalnego wynagrodzenia dla niepełnoetatowców ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę stawkę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku (art. 8 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Rosati: Manowska blokuje posiedzenie Trybunału Stanu
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Sądy i trybunały
Jest nowy prezes sądu w Olsztynie. W miejsce Macieja Nawackiego
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a