Zakupy na amerykańskim eBayu z PCC

Przedsiębiorca (osoba fizyczna) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu internetowego m.in. używanymi aparatami fotograficznymi. Korzysta z internetowych aukcji zagranicznych (eBay), na których nabywa używany sprzęt fotograficzny. Przedmioty aukcji znajdują się poza granicami Polski w momencie wygrania aukcji będącej jednocześnie formą zawarcia umowy cywilnoprawnej kupna-sprzedaży. Nabyte towary są przesyłane przedsiębiorcy po zapłaceniu przez niego za nie wraz z kosztami przesyłki. Czy przedsiębiorca musi płacić podatek od czynności cywilnoprawnych od umów sprzedaży zawieranych z obcokrajowcami (osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej) na zagranicznych aukcjach internetowych? – pyta czytelnik.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) posługuje się zamkniętym katalogiem czynności cywilnoprawnych opodatkowanych tym podatkiem (zob. wyrok NSA z 15 lutego 2008 r., II FSK 1737/06). Wśród tych czynności ustawodawca wymienia w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Umowy sprzedaży rzeczy podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, także wtedy, gdy są zawarte za pośrednictwem internetowego portalu aukcyjnego (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 4 sierpnia 2014 r., IBPBII/1/436-152/14/MZ). Aby tak się stało, muszą być jednak spełnione warunki określone w art. 1 ust. 4 ustawy o PCC.

Ważne, gdzie są kupowane przedmioty...

Jeżeli przedmiot umowy sprzedaży znajduje się w Polsce, to umowa sprzedaży zawsze podlega opodatkowaniu PCC, bez względu na status stron oraz miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej, stosownie do art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o PCC. Czynności cywilnoprawne, takie jak sprzedaż rzeczy lub praw majątkowych, podlegają bowiem opodatkowaniu, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

...ale nie tylko

Poza tym opodatkowaniu PCC podlega sprzedaż rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeśli nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została wykonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Problem naszego przedsiębiorcy dotyczy jednak umów sprzedaży rzeczy znajdujących się w momencie zawarcia umowy za granicą. W przypadku umów sprzedaży rzeczy znajdujących się za granicą, stosownie do art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC, umowa taka jest objęta PCC tylko wtedy, gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i w Polsce została zawarta umowa sprzedaży.

Rozumiem, że nabywca (przedsiębiorca) ma miejsce zamieszkania w Polsce, a zatem pierwszy warunek opodatkowania tych umów sprzedaży rzeczy znajdujących się za granicą jest spełniony.

Miejsce zamieszkania składającego ofertę

W obecnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, w której masowo wykorzystuje się nowoczesne środki komunikacji, np. internet, ustalenie miejsca dokonania czynności cywilnoprawnej może stwarzać poważne trudności. Przepisy kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) nie regulują kompleksowo tego zagadnienia. Jedynie w przypadku niektórych form zawarcia umowy kwestie te zostały uregulowane wprost w przepisach.

Jeżeli rzecz jest nabywana za pośrednictwem portali internetowych, to dla oceny miejsca wykonania czynności ma zastosowanie art. 70 § 2 k.c., zgodnie z którym w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu. Jeżeli natomiast dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej, to czynność jest wykonana w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy. Kryterium decydującym o miejscu zawarcia umowy sprzedaży w postaci elektronicznej jest zatem miejsce zamieszkania albo siedziba składającego ofertę zakupu w chwili zawarcia umowy. W związku z tym, że kupującym na zagranicznej aukcji internetowej była osoba fizyczna zamieszkała na terytorium Polski, umowę uważa się za zawartą w Polsce.

Skoro zatem przedsiębiorca, o którym jest mowa w pytaniu, ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski i w świetle art. 70 § 2 k.c. umowy sprzedaży rzeczy na zagranicznych aukcjach internetowych zawierane były w Polsce, to podlegają one PCC, gdyż spełnione były łącznie warunki określone w art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC. Pogląd taki potwierdza interpretacja ministra finansów z 20 czerwca 2012 r. (PL/LM/830/15/BNJ/12/79).

Zwolnienie do 1000 zł

W ustawie o PCC przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z PCC. W myśl art. 9 pkt 6 ustawy o PCC zwalnia się od podatku (PCC) sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł.

Jeżeli zatem faktycznie wartość rynkowa przedmiotu konkretnej umowy sprzedaży zawartej za pośrednictwem internetowego portalu aukcyjnego nie przekracza kwoty 1000 zł, ma zastosowanie zwolnienie podatkowe i na kupującym nie ciąży obowiązek zapłaty podatku. Chodzi tu o wartość rynkową przedmiotu umowy, przy czym nie należy sumować wartości kilku umów, np. zawartych tego samego dnia. Przepisy ustawy o PCC jednoznacznie wskazują, że opodatkowaniu podlega umowa sprzedaży. Jeśli zatem w ciągu dnia zawarto kilka umów sprzedaży, to każdą należy traktować oddzielnie (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 4 sierpnia 2014 r., IBPBII/1/436-152/14/MZ).

Przykład

31 lipca 2015 r. przedsiębiorca kupił od obcokrajowca (osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, zamieszkałej we Francji) używany aparat fotograficzny za cenę:

wariant I: 700 zł – umowa sprzedaży korzysta ze zwolnienia z PCC,

wariant II: 1200 zł – umowa sprzedaży jest opodatkowana 2-proc. PCC (kwota podatku wynosi więc 24 zł), obowiązek podatkowy powstaje w dniu zawarcia umowy, tj. 31 lipca 2015 r., w terminie do 14 sierpnia 2015 r. nabywca musi zapłacić podatek i złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC-3.

Nabycie od podatnika VAT

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym, lub udział w tych prawach,

– umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jeżeli więc polski przedsiębiorca zawarł umowę kupna za pośrednictwem zagranicznego portalu aukcyjnego z podatnikiem VAT, to umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania PCC.

Uwaga! Ustawa o PCC posługuje się własnymi definicjami:

- podatek od towarów i usług – podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich (zob. art. 1a pkt 7 ustawy o PCC),

- państwo członkowskie – państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (zob. art. 1a pkt 5 ustawy o PCC).

Przykład

Załóżmy, że w stanie faktycznym takim jak przedstawiony w poprzednim przykładzie sprzedawcą używanego aparatu fotograficznego był francuski podatnik VAT. W takim przypadku umowa sprzedaży aparatu nie podlega PCC.

Autor jest doradcą podatkowym

Jak rozliczyć daninę

W przypadku umów sprzedaży rzeczy ruchomych zawieranych za pośrednictwem zagranicznego portalu aukcyjnego:

- obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (zob. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC) i ciąży na kupującym (zob. art. 4 pkt 1 ustawy o PCC),