Zmiana umowy spółki a PCC

Z przepisów wynika, że jeśli w wyniku przekształcenia majątek spółki osobowej pozostał na tym samym poziomie, to nie trzeba uiszczać daniny. Jak pokazują rozstrzygnięcia organów podatkowych, praktyka jest jednak inna.

Aktualizacja: 07.09.2015 06:10 Publikacja: 07.09.2015 05:00

Zmiana umowy spółki a PCC

Foto: www.sxc.hu

Orany podatkowe nie mają wątpliwości, że przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową jest obciążone podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), jeśli tylko poza kapitałem zakładowym spółka kapitałowa ma jakikolwiek majątek. Z takim stanowiskiem zgadzają się też sądy administracyjne.

Tylko od zwiększenia...

Zgodnie ustawą o PCC jedną z czynności opodatkowanych tym podatkiem jest umowa spółki. Stawka daniny wynosi w tym przypadku 0,5 proc. Obok samej umowy spółki podatek trzeba zapłacić także od zmiany tej umowy, jeżeli powoduje ona podwyższenie podstawy opodatkowania. Zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC za zmianę umowy spółki uważa się przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego.

Z tego przepisu wynika więc wprost, że jeśli w wyniku przekształcenia majątek spółki osobowej się zwiększył, to przekształcenie jest zmianą umowy podlegającą opodatkowaniu. Jeśli natomiast majątek ten pozostał na tym samym poziomie, to podatku płacić nie trzeba.

Praktyka, jak pokazują rozstrzygnięcia organów podatkowych, jest jednak inna.

...ale nie rozumianego dosłownie

Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 25 sierpnia 2015 r. (IBPB-2-1/4514-62/15/AD). Sprawa dotyczyła PCC od przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową, czyli zgodnie z jednoznacznym brzmieniem art. 1a ustawy o PCC – w spółkę osobową.

Wspólnicy tłumaczyli we wniosku o wydanie interpretacji, że z chwilą przekształcenia cały majątek spółki z o.o. (formalnie to ona wnioskowała o wydanie interpretacji) z mocy prawa stanie się majątkiem spółki osobowej, a wszystkie prawa i obowiązki sp. z o.o. będą przysługiwać spółce osobowej. Deklarowali, że przekształcenie nie będzie się wiązało z wniesieniem do spółki osobowej dodatkowych wkładów.

W skład spółki osobowej będzie wchodził cały majątek spółki przekształcanej (spółki z o.o.). Majątek ten będzie obejmował kapitał zakładowy oraz pozostałe elementy kapitałów własnych spółki. W tym przypadku będzie to kapitał zapasowy pochodzący z nadwyżki wartości wkładów wnoszonych do spółki przekształcanej ponad wartość kapitału zakładowego oraz zyski wypracowane w przeszłości zatrzymane w spółce. W związku z przekształceniem nie nastąpią żadne wypłaty ani wpłaty do i od udziałowców.

Spółka uznała, że nie powstanie obowiązek zapłaty PCC. Tłumaczyła, że „Przesłanką opodatkowania PCC przekształcenia spółki jest»zwiększenie majątku«, które nie jest tożsame ze »zwiększeniem wkładu« lub »podwyższeniem kapitału zakładowego«. Wyjaśniała, że termin „majątek" nie został zdefiniowany w ustawie o PCC, a wskazówkę dla interpretacji tego terminu daje np. art. 28 kodeksu spółek handlowych, który określa, że majątek spółki (jawnej) obejmuje wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Spółka uważała, że nie ma podstaw do przyjmowania jakiejkolwiek innej, szczególnej definicji majątku lub zwiększenia majątku. Prosiła izbę o potwierdzenie, że jako „zwiększenie majątku" dla celów opodatkowania PCC należy rozumieć jakikolwiek przyrost mienia (nabycie mienia) spółki, do którego doszłoby w związku z przekształceniem. Tymczasem w opisanym zdarzeniu przyszłym nie jest planowane wniesienie dodatkowych wkładów przez wspólników. Cały majątek spółki stanie się z dniem przekształcenia majątkiem spółki przekształconej. Przekształcenie nie będzie się wiązać z żadną zmianą w stanie majątku. Samo przekształcenie będzie skutkować jedynie zmianą formy prawnej prowadzenia biznesu. Nie dojdzie też do zmian w składzie osobowym wspólników.

Urzędnicy mieli inne zdanie

Izba skarbowa mimo to uznała, że fiskusowi należy się podatek.

Organ przytoczył art. art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f ustawy o PCC, zgodnie z którym przy przekształceniu spółek podstawą opodatkowania jest wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia.

Izba uznała, że przepis mówiący o opodatkowaniu zwiększenia majątku należy interpretować łącznie z przepisem określającym podstawę opodatkowania, którą jest wartość wkładów.

Dodając do tego art. 9 ust. 11 lit. a ustawy o PCC, zwalniający z podatku część wkładu, która wcześniej była już opodatkowana, organ doszedł do wniosku, że trzeba będzie zapłacić podatek od różnicy pomiędzy wartością majątku wniesionego do spółki osobowej (spółki komandytowej) a wysokością opodatkowanego wcześniej kapitału zakładowego spółki kapitałowej (spółki z o.o.).

Izba przyjęła, że w zdarzeniu opisanym we wniosku dochodzi do zwiększenia majątku (przynajmniej w rozumieniu ustawy o PCC) spółki osobowej. Łączny majątek tej spółki będzie bowiem większy niż suma wkładów wniesionych pierwotnie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zdaniem izby: „inne rozumowanie doprowadziłoby do wyłomu w systemie opodatkowania PCC majątku spółki. Powstałaby bowiem sytuacja zasileniaw formie wkładów spółki osobowej, które nie podlegałyby opodatkowaniu".

W sądach wygrywa fiskus

Takie niekorzystne dla podatników stanowisko prezentowała wcześniej m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 21 listopada 2014 r. w sprawie przekształcenia spółki akcyjnej w jawną (IBPBII/1/ 436-274/14/JP). Jak czytamy w tym piśmie: „Opodatkowaniu podlega faktyczny przyrost majątku spółki – w zakresie, w jakim mógłby w którymkolwiek momencie bytu spółki stanowić podstawę opodatkowania PCC. Wypada jeszcze raz podkreślić, że nie chodzi o ogólny przyrost majątku spółki, ale tylko o taki, który może stanowić podstawę do opodatkowania, według przepisów określających – co przy poszczególnych czynnościach cywilnoprawnych ją stanowi. (...) Zatem, jeżeli oprócz kapitału zakładowego spółki akcyjnej są w spółce akcyjnej inne kapitały, to tworzą one majątek spółki akcyjnej, który gdy wejdzie w całości do majątku spółki jawnej po przekształceniu, będzie stanowić wkład wniesiony do spółki jawnej i tym samym jej podstawę opodatkowania PCC. Ta nowo powstała podstawa opodatkowania może zostać tylko zmniejszona o wartość podstawy opodatkowania, którą wyrażał kapitał zakładowy spółki akcyjnej".

Analogicznie Izba Skarbowa w Warszawie 14 kwietnia 2014 r. rozstrzygnęła podatkowe wątpliwości związane z przekształceniem spółki z o.o. w osobową (IPPB2/436-102/14-4/AF).

Stanowisko fiskusa potwierdzają też sądy administracyjne. Przykładem jest niedawny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 18 czerwca 2015 r. (I SA/Wr 72/15). Powołując się na wcześniejsze orzecznictwo, sąd orzekł, że: „W sytuacji przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową – a w niniejszej sprawie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę jawną – opodatkowaniu podlegają wszystkie wartości ponad wysokość kapitału zakładowego istniejącego na dzień przekształcenia, który na wcześniejszych etapach istnienia spółki kapitałowej został już opodatkowany".

Orany podatkowe nie mają wątpliwości, że przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową jest obciążone podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), jeśli tylko poza kapitałem zakładowym spółka kapitałowa ma jakikolwiek majątek. Z takim stanowiskiem zgadzają się też sądy administracyjne.

Tylko od zwiększenia...

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami