Spłata pożyczki nieruchomością a podatek od czynności cywilnoprawnych

Przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Publikacja: 07.06.2017 06:50

Spłata pożyczki nieruchomością a podatek od czynności cywilnoprawnych

Foto: Fotolia.com

Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 28 lutego 2017 r. (1462-IPPB2.4514.570.2016.2.JG1).

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej złożyła czeska spółka, która wskutek umowy przelewu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki stała się wierzycielem względem dwóch osób fizycznych posiadających polskie obywatelstwo.

Z uwagi na trudności z terminową spłatą pożyczki strony zamierzają zawrzeć umowę o zwolnienie z długu, na mocy której, w celu całkowitego zwolnienia się ze zobowiązania pieniężnego, dłużnicy przeniosą na spółkę własność udziałów w dwóch nieruchomościach. Spółka zadała pytanie, czy w takim stanie faktycznym przeniesienie własności nieruchomości w wykonaniu umowy o zwolnienie z długu będzie stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC). W jej ocenie takie zdarzenie nie pociąga za sobą po stronie nabywcy obowiązku zapłaty PCC, z uwagi na brak wyszczególnienia takiego rodzaju umów w katalogu czynności będących przedmiotem opodatkowania (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC).

Organ przychylił się do stanowiska wnioskodawcy. W uzasadnieniu podkreślił, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu PCC. Jako że przeniesienie własności nieruchomości na skutek umowy zwolnienia z długu nie mieści się w katalogu tych czynności, tym samym nie będzie ono podlegało opodatkowaniu PCC.

Opinia fiskusa jest ugruntowana

Romuald Rzeszutko, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

omentowana interpretacja dotyczy podatkowego traktowania konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (tzw. datio in solutum) dla potrzeb PCC. Przedmiotowa konstrukcja wywodzi się z prawa cywilnego i została uregulowana w art. 453 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie zobowiązania istniejącego pomiędzy stronami poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wygasa w takim przypadku analogicznie, jakby wygasło poprzez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę pierwotnej kwoty lub spełnienie pierwotnego świadczenia). Oprócz zawarcia między stronami umowy o świadczenie w miejsce wykonania, konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika. Na marginesie można dodać, że przedmiotowa instytucja stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań, funkcjonującej w prawie cywilnym. Jej podstaw można doszukiwać się w zasadzie swobody umów.

Omawiana konstrukcja nie budzi kontrowersji podatkowych w PCC. Organy podatkowe w szeregu interpretacji potwierdzały brak opodatkowania PCC umowy o świadczenie w miejsce wykonania. Dotyczyło to szerokiego wachlarza świadczeń, m.in. przeniesienia:

- własności nieruchomości – podobnie jak w komentowanej interpretacji np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 14 czerwca 2016 r. (IBPB-2-1/4514-253/16/MD) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 27 sierpnia 2015 r. (IPTPB2/4514-25/15-4/AK), ale również na

- własności przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 9 czerwca 2016 r. (IBPB-2-1/4514-325/16/ASz) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 27 kwietnia 2016 r. (IPPB2/4514-64/ 16-8/JG1),

- znaku towarowego – np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 8 maja 2015 r. (IBPBII/1/4514-48/ 15/BD) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 maja 2015 r. (ITPB2/4514-13/15/MK),

- udziałów w spółkach kapitałowych – np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 22 listopada 2016 r. (2461-IBPB-2-1.4514.508.2016.1.ASz) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 19 września 2016 r. (I462-IPPB2.4514.439. 2016.1.MZ),

- wierzytelności z tytułu pożyczek – np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 25 stycznia 2017 r. (2461-IBPB-2-1.4514.662.2016.1.JKu) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 5 lipca 2016 r. (IPPB2/4514-275/16-2/MM), a nawet

- samochodu – np. w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 31 sierpnia 2016 r. (IBPB-2-1/4514-349/16-1/BJ).

Argumentacja organu, akcentująca zamknięty katalog przedmiotów opodatkowania PCC, zasługuje na pełną aprobatę. Z przyjętej przez ustawodawcę zasady numerus clausus czynności opodatkowanych PCC wywodzi się m.in. niedopuszczalność wykładni rozszerzającej tego katalogu czy działań polegających na domniemaniu opodatkowania. Nie ulega również wątpliwości, że żadne inne czynności, które nie zostały wymienione w katalogu czynności stanowiących przedmiot opodatkowania PCC, nie podlegają temu podatkowi, nawet gdyby wywoływały podobne następstwa ekonomiczne (por. np. wyrok WSA w Krakowie z 21 stycznia 2011 r., I SA/Kr 999/10). Pozostaje mieć nadzieję, że takie podejście organów podatkowych nie ulegnie zmianie. ?

Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 28 lutego 2017 r. (1462-IPPB2.4514.570.2016.2.JG1).

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej złożyła czeska spółka, która wskutek umowy przelewu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki stała się wierzycielem względem dwóch osób fizycznych posiadających polskie obywatelstwo.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami