W ostatnich tygodniach tematem numer jeden w Polsce są kontrowersje wokół Trybunału Konstytucyjnego. Między innymi dlatego niezauważone przez opinię publiczną, choć wywołujące w środowisku koszykarskim wiele emocji, stały się kontrowersje wokół instytucji sądowniczej kluczowej dla koszykówki spod znaku Międzynarodowej Federacji Koszykówki (FIBA), której część stanowi Polski Związek Koszykówki (PZKosz). Chodzi o Koszykarski Trybunał Arbitrażowy (BAT), stojący na straży umów zawieranych w obszarze tej dyscypliny sportu. Wszystko za sprawą zakazu przeprowadzania transferów nałożonego przez FIBA na klub mistrza Polski, reprezentujący nasz kraj w elitarnych rozgrywkach Euroligi, BC Stelmet Zielona Góra. Sankcji, której bezpośrednią przyczyną stało się nierespektowanie orzeczenia BAT. Powstałe kontrowersje dodatkowo spotęgowane zostały wypowiedziami medialnymi niektórych przedstawicieli zielonogórskiego klubu, nazywających BAT mianem „sądu kapturowego", określeniem w potocznej polszczyźnie kojarzącym się jednoznacznie negatywnie. Czy sąd polubowny na tak bezpardonowe ataki rzeczywiście zasługuje?
Casus Eyengi
Podłożem całej sytuacji stał się spór prawny, jaki powstał między klubem koszykarskim z Zielonej Góry a jego obecnie byłym już, choć wciąż rozpoznawalnym w Polsce, zawodnikiem Christianem Eyengą. Przed sezonem 2013/2014 strony zawarły dwuletnią umowę. Po pierwszym sezonie zielonogórski klub postanowił rozstać się z koszykarzem, korzystając z przewidzianej umową możliwości i płacąc odstępne. Jednak arbiter BAT stwierdził, że nie uczyniono tego w przewidzianym terminie, w związku z czym uznał, iż klub nie wywiązał się z umowy i powinien naprawić powstałą szkodę. Zasądził na rzecz Eyengi odszkodowanie (miarkując odpowiednio jego wysokość) oraz zwrot kosztów postępowania.
Płatność tej kwoty została rozłożona na raty po negocjacjach zielonogórskiego klubu z reprezentującą interesy zawodnika agencją oraz FIBA, czuwającą nad egzekwowaniem werdyktu BAT. Niestety, uzgodnione terminy nie zostały przez klub dotrzymane.
Działalność sądów arbitrażowych powołanych do rozstrzygania sporów stała się w dzisiejszych czasach standardem w sporcie. Zazwyczaj chodzi o spory natury dyscyplinarnej, powstałe na linii sportowiec–federacja oraz spory natury majątkowej dotyczące relacji pomiędzy sportowcami oraz klubami.
Istota działalności
BAT, powołany do życia przez FIBA w 2007 r., powstał jako instytucja mająca rozstrzygać spory wynikające z umów zawieranych pomiędzy koszykarzami, reprezentującymi ich interesy agentami oraz klubami. Siedzibą BAT jest Genewa.