Kiedy byłem dojrzałym człowiekiem, zasada przestała obowiązywać, nawet oficjalnie. Zaczęło się angażowanie w kampanię wyborczą u bliższych czy dalszych sąsiadów, zazwyczaj według klucza partyjnego – zgodnie z przynależnością do międzynarodówek czy europejskich grup politycznych. Socjalista wspierał socjalistę, chadek chadeka, a Cameron Kaczyńskiego (inni się modlili, by Kaczyński nie wygrał).
Ostatnio, gdy nadal byłem dojrzałym człowiekiem, dominowała kampania negatywna. Europejscy chadecy, socjaliści i liberałowie krytykowali Donalda Trumpa, gdy walczył o Biały Dom, i nie ustali w krytyce, gdy już się tam wprowadził.
Niestety, kij ma dwa końce. Z tej całkiem świeżej zachodniej mody na ingerowanie w wybory w innych krajach lekcję wyciągnął coraz bardziej autorytarny prezydent Turcji Recep Erdogan.
I zdecydowanie prześcignął unijnych mistrzów. Zaczął od wspierania własnej kampanii wyborczej. Na wiosnę wysyłał swoich ministrów, by zdobywali poparcie mieszkających w Niemczech, Holandii czy Austrii Turków dla referendum, które ostatecznie dało mu sułtańską władzę.
Teraz zajął się ingerencją we wrześniowe wybory do Bundestagu. Wezwał Turków z niemieckim obywatelstwem (jest ich półtora miliona), by nie głosowali na „antytureckie" partie: rządzące obecnie CDU i SPD oraz opozycyjnych Zielonych.
