Po akt notarialny jednak do kancelarii. Zmian prawa nie będzie

Ministerstwo Sprawiedliwości nie planuje nowelizacji przepisów dotyczących miejsca wykonywania czynności notarialnych.

Aktualizacja: 13.08.2020 20:28 Publikacja: 13.08.2020 20:01

Podpisanie umowy notarialnej, poza dwoma wyjątkami, może się odbyć tylko w kancelarii

Podpisanie umowy notarialnej, poza dwoma wyjątkami, może się odbyć tylko w kancelarii

Foto: AdobeStock

Art. 3 §1 ustawy – Prawo o notariacie nakłada na notariusza obowiązek wykonywania czynności notarialnych w kancelarii notarialnej poza dwoma – wykładanymi wąsko – wyjątkami: „gdy przemawia za tym charakter czynności" oraz „ze względu na szczególne okoliczności".

– Jednocześnie zważyć należy, że z usług notariusza bardzo często korzystają przedsiębiorcy – np. zmiana umowy spółki, sprzedaż nieruchomości itd. Wykładnia przepisów dotyczących wykonywania czynności notarialnych poza siedzibą kancelarii jest rygorystyczna, przepisy zaś są archaiczne i nie znajdują odzwierciedlenia w otaczającej przedsiębiorców rzeczywistości, co sprowadza się li tylko do tego, że w przypadku większości czynności przedsiębiorca musi pofatygować się do kancelarii notarialnej. W innych dziedzinach – np. w księgowości – przedsiębiorca ma możliwość zdalnej komunikacji i zdalnego załatwiania spraw – zauważył poseł Waldemar Andzel z Prawa i Sprawiedliwości w jednej z interpelacji poselskich.

Wnioskował w niej także o rozszerzenie przepisu o enumeratywny katalog spraw, które mogą być załatwione poza siedzibą kancelarii notarialnych. – Przedsiębiorcom zależy na sprawnej i efektywnej obsłudze notarialnej. Efektywność ta nie ujmie estymy notariuszom, a skoreluje poziom zaufania publicznego z jakością usługi notarialnej – przekonywał.

Okazuje się jednak, że jego wizja sposobu wykonywania pracy przez rejentów nie pokrywa się z resortową.

– Ustawodawca celowo zdecydował o tym, że czynność notarialna może być wykonywana poza siedzibą kancelarii jedynie wtedy, gdy przemawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności. Brak jest przy tym przekonujących argumentów do uznania, że realizacja tej zasady wpływa negatywnie na sprawność i efektywność obsługi notarialnej – uważa Sebastian Kaleta, wiceminister sprawiedliwości.

Jego zdaniem to właśnie kancelaria notarialna jest odpowiednim i najbardziej godnym miejscem dokonywania czynności notarialnych, pozwalającym na zachowanie tajemnicy notarialnej. Natomiast obowiązkiem notariusza, wynikającym z art. 4 § 2 ustawy – Prawo o notariacie, jest zapewnienie warunków lokalowych i wyposażenia kancelarii, stosownych dla notariatu.

Wiceminister odwołuje się w tej mierze również do orzecznictwa Sądu Najwyższego (SN), w którym podkreśla się m.in., że „notariusz i jego kancelaria to połączenie osoby uprawnionej do wykonywania określonego zawodu prawnego z zestawem odpowiednich środków techniczno-organizacyjnych", który wraz z kancelarią notarialną tworzy organizacyjnoprawną całość, gwarantującą możliwość „wykonywania czynności notarialnych w charakterze organu zaufania publicznego" (wyrok SN z 29 maja 2013 r. sygn. akt SDI 4/13).

– Ustawowe określenie miejsca wykonywania czynności notarialnych jest konsekwencją ich urzędowego charakteru, korzystania przez notariusza z przymiotu osoby zaufania publicznego oraz ochrony przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu. Podkreślić należy, że norma zawierająca generalny zakaz dokonywania czynności poza lokalem kancelarii stanowi przejaw oraz jedną z gwarancji bezstronności sensu largo notariusza – akcentuje Sebastian Kaleta. – Nieuzasadnione konkretnymi przyczynami opuszczenie przez notariusza własnej siedziby w celu sporządzenia aktu notarialnego, zdeterminowane wyłącznie wolą i życzeniem klienta, nakazuje bowiem podać w wątpliwość jego neutralność wobec stron czynności – dodaje.

Jak się okazuje, część spraw notariuszy, którzy wykazali się postawą zbyt prokliencką – godząc się na sporządzanie umów np. w popularnej restauracji sieciowej – zakończyła się dla nich postępowaniami dyscyplinarnymi.

– Propozycja zmiany obowiązujących uregulowań nie stanowi odpowiedzi na wyraźne, długofalowe zainteresowanie społeczne. Okoliczność, że przedsiębiorcy często korzystają z usług notariusza bądź w innych dziedzinach korzystają z ułatwień, które zresztą dotyczą wyłącznie ich działalności (np. księgowość), nie wydaje się stanowić wystarczającego uzasadnienia dla dokonywania zmian legislacyjnych o charakterze ustrojowym – podsumowuje Sebastian Kaleta.

Art. 3 §1 ustawy – Prawo o notariacie nakłada na notariusza obowiązek wykonywania czynności notarialnych w kancelarii notarialnej poza dwoma – wykładanymi wąsko – wyjątkami: „gdy przemawia za tym charakter czynności" oraz „ze względu na szczególne okoliczności".

– Jednocześnie zważyć należy, że z usług notariusza bardzo często korzystają przedsiębiorcy – np. zmiana umowy spółki, sprzedaż nieruchomości itd. Wykładnia przepisów dotyczących wykonywania czynności notarialnych poza siedzibą kancelarii jest rygorystyczna, przepisy zaś są archaiczne i nie znajdują odzwierciedlenia w otaczającej przedsiębiorców rzeczywistości, co sprowadza się li tylko do tego, że w przypadku większości czynności przedsiębiorca musi pofatygować się do kancelarii notarialnej. W innych dziedzinach – np. w księgowości – przedsiębiorca ma możliwość zdalnej komunikacji i zdalnego załatwiania spraw – zauważył poseł Waldemar Andzel z Prawa i Sprawiedliwości w jednej z interpelacji poselskich.

Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu