Z tarczy antykryzysowej zniknęły kontrowersyjne przepisy

Z rządowego projektu nieoczekiwanie zniknęły przepisy krytykowane przez ekspertów i opozycję.

Aktualizacja: 09.04.2020 06:06 Publikacja: 08.04.2020 19:20

Premier Mateusz Morawiecki

Premier Mateusz Morawiecki

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

Rozszerzenie zwolnień ze składek ZUS i nowy zasiłek dla rolników w kwarantannie – to najważniejsze założenia nowej tarczy antykryzysowej, którą w środę zajmował się Sejm. Projekt rządowy powstawał w błyskawicznym tempie. Resorty swoje uwagi zgłaszały w weekend, a do parlamentu dokument trafił we wtorek. I zaszły w nim znaczące zmiany. Wyparowały albo znacząco zmieniły się przepisy krytykowane jako groźne dla swobód obywatelskich.

Jednym z kontrowersyjnych pomysłów, które pojawiły się na etapie prac w rządzie, było upowszechnienie przesyłek pocztowych hybrydowych. Już w niedzielę „Rzeczpospolita” alarmowała, że Poczta Polska miałaby otwierać, skanować i wysyłać w formie elektronicznej listy bez zgody adresata. Z projektu wynikało, że miałoby to miejsce m.in. w przypadku przesyłek w postępowaniach administracyjnych, gdzie od daty doręczenia biegną terminy. Z kolei w przypadku m.in. postępowań egzekucyjnych, karnych i karnoskarbowych zgodę na skanowanie listów miałby wyrażać nie adresat, lecz sąd.

Ministerstwo Cyfryzacji od początku podkreślało, że zawsze wymagana byłaby zgoda adresata. „Z tej usługi mogą korzystać osoby, które mają skrzynkę elektroniczną u wyznaczonego operatora. Założenie takiej skrzynki wymaga aktywnego i świadomego działania tej osoby” – wyjaśnia wydział komunikacji resortu.

Innego zdania była część prawników. „Z wykładni literalnej wspartej wykładnią systemową projektowanych przepisów nie wynika, aby czynności digitalizowania i doręczenia przesyłki hybrydowej następowały po uprzednim uzyskaniu zgody adresata” – napisała w stanowisku Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie. I alarmowała, że przepisy mogą wielokrotnie naruszać konstytucję.

W projekcie, który we wtorek trafił do Sejmu, jest już wyraźny zapis, że skanowanie ma być za zgodą odbiorcy. „Doręczenie takiej przesyłki może nastąpić przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli adresat wyrazi na to zgodę” – brzmi jeden z nowych przepisów.

A inny przepis, krytykowany przez opozycję i ekspertów, całkowicie zniknął z projektu. Chodzi o regulację uprawniającą premiera do sięgania po dane lokalizacyjne urządzeń elektronicznych. Przepis sformułowano niejasno, a część ekspertów obawiała się, że premier mógłby sięgać po dane wszystkich telefonów. – To mało wyrafinowane narzędzie, które zamiast pozwalać identyfikować nowe ogniska pandemii, mogłoby służyć do kontrolowania, kto z kim się spotyka – mówi Wojciech Klicki z fundacji Panoptykon.

W nowej wersji projektu pozostały uprawnienia ministra cyfryzacji do otrzymywania danych telefonów należących do osób chorych lub objętych kwarantanną. Minister w celu walki z zarazą ma też otrzymywać dane innych osób, lecz zanonimizowane. Te uprawnienia budzą dużo mniejsze wątpliwości.

Czym tłumaczyć wycofanie się z kontrowersyjnych przepisów? Ministerstwo Cyfryzacji tłumaczy, że przepisy o przesyłkach hybrydowych jedynie doprecyzowano, „by wyeliminować wątpliwości interpretacyjne”. „Nie ma możliwości stosowania tej usługi bez zgody adresata” – tłumaczy resort. Dodaje, że z dostępu premiera do danych lokalizacyjnych zrezygnowano, bo „nie jest on potrzebny”.

– Może zwyciężyło myślenie, że wychodzenie z epidemii wymaga raczej współpracy i świadomości obywateli niż nadzoru nad nimi – mówi Wojciech Klicki. Z kolei posłanka KO Izabela Leszczyna twierdzi, że rząd wystraszył się krytyki. – To typowe działanie PiS, praktykowane jeszcze przed epidemią: wrzucamy kontrowersyjny projekt, opracowany bez konsultacji społecznych, a następnie obserwujemy reakcje – mówi.

Rozszerzenie zwolnień ze składek ZUS i nowy zasiłek dla rolników w kwarantannie – to najważniejsze założenia nowej tarczy antykryzysowej, którą w środę zajmował się Sejm. Projekt rządowy powstawał w błyskawicznym tempie. Resorty swoje uwagi zgłaszały w weekend, a do parlamentu dokument trafił we wtorek. I zaszły w nim znaczące zmiany. Wyparowały albo znacząco zmieniły się przepisy krytykowane jako groźne dla swobód obywatelskich.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 786
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 785
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 784
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 783
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 782