Związki zawodowe i strajki dla zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych

Zatrudnieni na kontraktach cywilnoprawnych od 2019 r. mają prawo do tworzenia związków zawodowych i strajkowania.

Publikacja: 31.12.2018 07:16

Związki zawodowe i strajki dla zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych

Foto: 123RF

W związkach zawodowych i firmach, w których one działają od Nowego Roku, szykuje się prawdziwa rewolucja. W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepisy zmieniają się tak, by umożliwić przystępowanie do istniejących związków zawodowych i tworzenie nowych przez osoby pracujące na kontraktach cywilnoprawnych (zlecenie i dzieło) czy prowadzących działalność gospodarczą, o ile są związane z daną firmą dłużej niż sześć miesięcy.

Czytaj także: Związki zawodowe także dla zleceniobiorców i samozatrudnionych

Co ważne, zatrudnieni na kontraktach będą korzystali ze wszystkich uprawnień związkowych, które należały się dotychczas wyłącznie zatrudnionym na etatach, takich jak zwolnienie z obowiązków do wykonywania czynności związkowych czy ochrona przed zwolnieniem w postaci rekompensaty w wysokości półrocznych zarobków takiej osoby i odszkodowania za poniesione w związku z tym szkody.

– Jesteśmy już gotowi do przyjmowania do naszego związku osób zatrudnionych na kontraktach cywilnoprawnych i samozatrudnionych.Wynika to zresztą z naszego statutu, który dawał taką możliwość jeszcze przed zmianą przepisów – mówi Sławomir Adamczyk, szef działu branżowo-konsultacyjnego w NSZZ Solidarność.

Liczenie związkowców

Z kolei pracodawcy zdobyli bardzo ważne uprawnienie do sądowego kontrolowania liczby członków działających u nich organizacji związkowych. Co ważne, po zmianach jeden pracownik będzie się mógł wliczać do stanu tylko jednej organizacji związkowej. Można się więc spodziewać wysypu takich spraw na początku 2019 r. – Od liczby członków danej organizacji związkowej, do której teraz będą się wliczały także osoby zatrudnione na kontraktach cywilnoprawnych, zależy liczba przysługujących jej etatów związkowych i chronionych przed zwolnieniem. A to bardzo kosztowne uprawnienia – komentuje Witold Polkowski, ekspert Pracodawców RP. – Da to impuls do uporządkowania tych spraw. Dotychczas w wielu przypadkach informacja o liczbie członków danego związku zawodowego znacząco różniła się od rzeczywistości.

Odchudzanie związków zawodowych będzie polegało nie tylko na skreśleniu z listy osób należących do kilku takich organizacji. W wielu przypadkach na tych listach figurują także osoby, które – co prawda – były zatrudnione w danej firmie na etacie, ale poszły już na emeryturę.

Sąd, do którego trafi wniosek pracodawcy o przeliczenie związkowców, będzie miał tylko 60 dni na przeprowadzenie postępowania w tym zakresie.

– Zastanawiam się, jak takie postępowanie będzie wyglądało w praktyce, skoro pracodawca nie będzie brał w nim udziału – zauważa Polkowski. – Ciekawe, jak sądy będą weryfikowały prawdziwość oświadczeń związków zawodowych.

Kartel agentów

Największą niewiadomą nowelizacji jest to, jak w praktyce skorzysta z niej blisko 2 mln osób zatrudnionych na kontraktach cywilnoprawnych i samozatrudnionych. Po zmianach mogą zakładać własne związki zawodowe i w ten sposób negocjować podwyżki, a nawet strajkować, gdy nie dojdą do porozumienia. Obecnie najgłośniej mówi się o tym, że takie związki mogą utworzyć tysiące agentów ubezpieczeniowych i osób wykonujących czynności ubezpieczeniowe. Mogą to zrobić także np. przedstawiciele handlowi czy ajenci RUCH. Pytanie, jak na to zareaguje UOKiK, gdy np. tysiące samozatrudnionych zmówi się przeciwko innemu przedsiębiorcy. Może to zostać uznane za niedozwolony kartel.

Podstawa prawna: ustawa z 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych (DzU z 22 sierpnia 2018 r., poz. 1608)

Opinia dla „rzeczpospolitej"

Daniel Książek, partner zarządzający w kancelarii Baran Książek Bigaj

Nowa ustawa o związkach zawodowych wprowadza takie zmiany, iż śmiem powiedzieć, że 2019 i kolejny rok mogą być okresem problemów „związkowych". Poza rozszerzeniem kręgu osób, które mogą tworzyć lub przystępować do związku, ustawodawca wprowadza do ustawy nie tylko nowe pojęcia, jak chociażby „osoba wykonująca pracę zarobkową", ale również nowe instrumenty. Wymienić można tu długo wyczekiwane przez pracodawców możliwości sprawdzania liczby członków związku, który stara się uzyskać uprawnienia organizacji zakładowej. Inicjatorem postępowania może być pracodawca, a postępowanie prowadzi sąd. Związek nie będzie musiał przedstawiać, jak dotychczas co kwartał, liczby członków, aby uzyskać lub utrzymać uprawnienia organizacji zakładowej. Będzie to robił co sześć miesięcy. Jest to chyba zbyt długi okres.

W związkach zawodowych i firmach, w których one działają od Nowego Roku, szykuje się prawdziwa rewolucja. W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepisy zmieniają się tak, by umożliwić przystępowanie do istniejących związków zawodowych i tworzenie nowych przez osoby pracujące na kontraktach cywilnoprawnych (zlecenie i dzieło) czy prowadzących działalność gospodarczą, o ile są związane z daną firmą dłużej niż sześć miesięcy.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe