Rz: Czy noworoczne spotkanie z pracownikami ma charakter dobrowolny, czy można zobowiązać załogę do uczestniczenia w nim?
Anna Gwiazda: Charakter imprezy firmowej, np. spotkania noworocznego, uzależniony jest od decyzji pracodawcy. Choć w praktyce jest to rzadkością, może on uznać, że udział pracowników w imprezie firmowej jest obowiązkowy. W takim przypadku zaproszenie pracodawcy na spotkanie należy traktować jako polecenie służbowe. Pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego, jeśli jest ono sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Należy jednak zwrócić uwagę, że obowiązkowy charakter spotkania noworocznego może wynikać z celów jego zorganizowania, np. omówienia wyników firmy, czy przedstawienia planów działalności na przyszły rok. Wtedy też odmowa udziału w takim wydarzeniu jest nieuzasadniona i może zostać potraktowana jako niewypełnienie obowiązków służbowych. W większości przypadków imprezy noworoczne są jednak dobrowolnymi atrakcjami przygotowanymi dla załogi. Jeśli pracodawca nie określił, czy udział w spotkaniu jest obowiązkowy, należy przyjąć, że zaproszeni sami decydują, czy wezmą udział w imprezie. Nieobecność pracownika na noworocznym spotkaniu, które ma dobrowolny charakter, nie może mieć dla niego negatywnych konsekwencji.
Czy takie spotkanie może się również odbyć po godzinach pracy i czy będzie to stanowić czas pracy podwładnych?
Anna Golenia: O tym, czy czas imprezy firmowej należy zaliczyć do czasu pracy, decyduje jej cel i charakter. Co do zasady, jeśli spotkanie noworoczne odbywa się w godzinach pracy, ma formę krótkiego zebrania pracowników połączonego z omówieniem wyników firmy, a udział w nim jest obowiązkowy, stanowi ono czas pracy. Inaczej sytuacja może wyglądać w przypadku spotkań organizowanych po godzinach pracy. Jeśli spotkanie noworoczne ma związek z pracą, np. przedstawiane są efekty pracy, następuje podsumowanie zrealizowanych projektów, a obecność jest obowiązkowa, to nawet jeśli odbywa się ono wieczorem, należy je uznać za czas pracy. Nie zmieni tego okoliczność, że spotkanie odbywa się poza zakładem pracy. Cel, dla którego spotkanie jest organizowane oraz obowiązkowy udział pracowników przesądzają o tym, że zatrudnieni znajdują się wtedy w dyspozycji pracodawcy. Oznacza to, że za uczestnictwo w takim spotkaniu pracownikom należy się wynagrodzenie lub czas wolny. Jeśli zaś spotkanie odbywa się po godzinach pracy, jest dobrowolne (pracownik nie otrzymał polecenia udziału w tym wydarzeniu), a do tego nie ma ścisłego związku z pracą (nie będą na nim omawiane sprawy firmowe), to takiego spotkania nie można traktować jako czasu pracy. Pracownicy za udział w spotkaniu o takim charakterze nie mogą się domagać dodatkowego wynagrodzenia.
Czy koszty organizacji takiego spotkania stanowią dla uczestników przychód ze stosunku pracy?