Zwolnienia grupowe następują z przyczyn niedotyczących pracowników. Mogą to być okoliczności niezwiązane z żadną ze stron stosunku pracy lub przyczyny wynikające tylko z działalności pracodawcy. Niezależnie jednak od przyczyn zwolnień grupowych, wybór pracowników przeznaczonych do takich zwolnień, nie może być dowolny.
Pomimo bowiem faktu, że przyczyny zwolnienia nie leżą po stronie pracownika, powinien on być uczciwie i rzetelnie poinformowany, dlaczego to właśnie on został wytypowany do zwolnienia. W razie ewentualnego sporu sądowego wskazanie takiego kryterium w sposób nieprawidłowy może mieć dla pracodawcy daleko idące konsekwencje.
Trzeba podać powody
Kryterium doboru do zwolnienia powinno znaleźć się w każdym oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w ramach zwolnień grupowych. Obowiązek wskazywania kryteriów doboru pracowników istnieje tylko przy zwolnieniach grupowych. Ustawodawca nie nakłada na pracodawcę obowiązku ich podawania przy zwolnieniach indywidualnych, o których mowa w art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jednak również w takich przypadkach kryteria te powinny być przez pracodawców stosowane.
Jeśli takie kryterium nie zostanie wskazane przez pracodawcę, w razie sporu sądowego może powstać problem z wykazaniem, że wypowiedzenie umowy o pracę w stosunku do konkretnego pracownika było uzasadnione. Pracodawcy powinni zatem w każdym przypadku w wypowiedzeniu umowy o pracę, wskazywać jakie kryterium doboru pracowników zastosowali. Prawidłowość doboru pracowników do zwolnień podlega kontroli sądu zarówno przy zwolnieniach grupowych, jak i indywidualnych. Również przy zwolnieniach indywidualnych warto posługiwać się prawidłowo sformułowanymi kryteriami doboru.
Zarówno przy zwolnieniach grupowych, jak i indywidualnych, przyjęte przez pracodawcę kryteria doboru do zwolnienia mogą decydować o skuteczności i prawidłowości rozwiązania umowy o pracę z konkretnym pracownikiem, wybranym z określonej grupy pracowników. Właściwy dobór kryteriów do zwolnienia i wskazanie ich w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę z konkretnym pracownikiem może zaważyć na wyniku postępowania sądowego. Ponadto pracownik, który został wybrany do zwolnienia z grupy pracowników o podobnej sytuacji, powinien wiedzieć, dlaczego to właśnie on został wytypowany przez pracodawcę. Wskazanie pracownikowi jedynie, że zwolnienie następuje „z przyczyn ekonomicznych", bez szerszego uzasadnienia tej okoliczności oraz bez wskazania kryteriów doboru pracowników do tego zwolnienia, nie stanowi wystarczającego wyjaśnienia dla pracownika. Właściwe uargumentowanie danego zwolnienia może natomiast spowodować, że pracownik w ogóle nie skieruje sprawy do sądu.
