Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 8 listopada 2017 r. (III UZP 7/17). Sąd Najwyższy wskazał, że istnienie jakichkolwiek stosunków prawnych łączących ubezpieczonego z pracodawcą, u którego działa związek zawodowy, nie ma znaczenia dla skuteczności udzielenia pełnomocnictwa przedstawicielowi tego związku zawodowego (art. 465 § 1 kodeksu postępowania cywilnego).
Pomoc w postępowaniu
Sąd Najwyższy rozpatrywał dość kontrowersyjne zagadnienie prawne, naświetlone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, które od dawna było wskazywane przez praktyków prawa jako naglące. Powstało ono na tle pozornie nieskomplikowanego stanu faktycznego.
Sprawa dotyczyła prawa syna do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Podczas całego postępowania sądowego stronę skarżącą reprezentował przedstawiciel związku zawodowego, tj. Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność" Pracowników Oświaty i Wychowania w E., którego umocowała wdowa po zmarłym. Główny problem polegał na tym, że zarówno matka chłopca, która umocowała pełnomocnika, jak i zmarły ojciec, nigdy nie byli zatrudnieni u pracodawcy, u którego ta organizacja funkcjonowała. Co więcej, nigdy też nie byli członkami tego związku zawodowego.
Sąd apelacyjny, który rozpoznawał sprawę w drugiej instancji, wskazał na bardzo istotny problem, że rozpatrywany stan faktyczny – tj. czy przedstawiciel związku zawodowego może reprezentować stronę skarżącą w sprawie o prawo do renty rodzinnej, mimo że ani zmarły, ani jego żona nigdy nie należeli do tego związku zawodowego i nie mieli żadnych związków z tą organizacją związkową. Sąd odwoławczy wskazał, że w/w problem powinien być rozpatrywany przez pryzmat art. 465 § 1 k.p.c.
Nieprecyzyjny przepis
W kontekście komentowanego stanowiska Sądu Najwyższego, warto wskazać na główny problem, który pojawił się na kanwie rozpatrywanego przypadku. Dotyczy on niejednoznacznego brzmienia art. 465 § 1 k.p.c. Przepis ten stanowi, że pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego może być również przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony, a ubezpieczonego – także przedstawiciel organizacji zrzeszającej emerytów i rencistów. Jednocześnie art. 465 § 1 k.p.c. należy skonfrontować z art. 7 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych, który przewiduje, że w sprawach indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe reprezentują prawa i interesy swoich członków. Natomiast związek zawodowy może podjąć się również obrony praw i interesów wobec pracodawcy pracownika niezrzeszonego – na jego wniosek.