Za handel 12 listopada raczej bez kary od Inspekcji Pracy

Inspekcja Pracy uznała, że w Święto Narodowe z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości RP obowiązywał zakaz pracy również w handlu. Jednak placówka handlowa funkcjonująca w ten dzień nie powinna się obawiać sankcji.

Publikacja: 15.11.2018 06:00

Za handel 12 listopada raczej bez kary od Inspekcji Pracy

Foto: Adobe Stock

Kary można bowiem stosować w przypadku ewidentnego naruszenia przepisów. Natomiast w odniesieniu do  jednorazowego święta 12 listopada 2018 r. oraz zakazu pracy w handlu w tym dniu, takiej oczywistości nie można się doszukać.

Czytaj także: Czy 12 listopada będą otwarte sklepy

Niepodważalne święto

Uchwalona na ostatnią chwilę ustawa o święcie z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości od samego początku budziła wątpliwości. Bezsprzecznie uczyniła ona z 12 listopada 2018 r. święto państwowe. Jednak przewidując, że w tym dniu będą obowiązywały ograniczenia w handlu, ustawodawca zapomniał o konsekwentnej zmianie innych aktów prawnych.

– Ustawę w Senacie zmieniono w taki sposób, że statuuje ona 12 listopada 2018 r. jako święto i dzień wolny od pracy. Jednak ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni odnosi się wyłącznie do ustawy o dniach wolnych od pracy z 1951 r. i do żadnej innej – mówi Grzegorz Orłowski, radca prawny w Orłowski Patulski Walczak.

Ustawa z 1951 r. nie została zmieniona. Tym samym nie można uznać, że istniała bezpośrednia podstawa prawna do zakazu funkcjonowania placówek handlowych w poniedziałek 12 listopada br.

Kodeksowe zasady

Z legislacyjną niedoróbką od samego początku był problem. Zdaniem prawników 12 listopada br. obowiązywały ogólne przepisy kodeksu pracy, a nie ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta.

Takie stanowisko podziela również Katarzyna Dulewicz, radca prawny, partner w CMS. – Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta nie wymienia 12 listopada jako dnia wolnego od pracy. Natomiast kodeks pracy dopuszcza pracę w święta m.in. w systemie zmianowym, czyli w większości sklepów. Można więc bronić stanowiska, że sklepy mogły być czynne także w poniedziałek po Święcie Niepodległości.

Zdaniem Inspekcji

Państwowa Inspekcja Pracy długo nie chciała się wypowiedzieć w temacie. Wstrzymała pracodawców do czasu uchwalenia ostatecznej treści ustawy. W stanowisku z 8 listopada br. opowiedziała się za tym, że 12 listopada br. obowiązywały ograniczenia w handlu.

– Podejrzewam, że większość placówek handlowych zastosowała się do wytycznych PIP. Jeżeli jednak ktoś zdecydował się na ryzyko otwarcia w tym dniu sklepu czy zlecił prace w magazynie, to sądzę, że PIP będzie mocno powściągliwa z wnioskami karnymi. Karać można bowiem tylko za ewidentne przypadki naruszenia zakazu. – wskazuje mec. Orłowski.

Z uwagi na to, jak duże wątpliwości budziło to, czy zakaz handlu w poniedziałkowe święto obowiązywał, czy nie, wielce prawdopodobne jest, że sama Inspekcja Pracy będzie omijała temat złamania tego wadliwie ustanowionego zakazu szerokim łukiem.

Odmowa pracy

Zdaniem mec. Dulewicz kar nie powinni się również obawiać pracownicy, którzy tego dnia nie przyszli do pracy.

– Pracodawca-handlowiec teoretycznie mógł zażądać stawienia się do pracy 12 listopada. Nie taki był jednak cel ustawodawcy. Pracodawca nie będzie więc mógł ukarać dyscyplinarnie pracownika, który odmówił stawienia się w tym dniu do pracy, a takim żądaniem sam narazi się na odpowiedzialność karną. – mówi Dulewicz. ?

>Stanowisko PIP

Ograniczenia handlu w dniu 12.11.2018 r. – stanowisko PIP z 8 listopada 2018 r.

Uchwalona przez Sejm w dniu 24 października 2018 r. ustawa o ustanowieniu Święta Narodowego z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 12 listopada 2018 r. uroczystym Świętem Narodowym i dniem wolnym od pracy.

Ustawa w wersji uchwalonej przez Sejm w art. 3 stanowiła, że w dniu 12 listopada 2018 r. nie obowiązują zasady dotyczące ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele i święta, o których mowa w ustawie z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (DzU poz. 305 i 650).

Uchwałą z dnia 26 października 2018 r. Senat wprowadził poprawki do ustawy polegające m.in. na skreśleniu art. 3 ustawy.

Senat podzielił opinię partnerów społecznych, reprezentujących pracowników handlu (m.in. NSZZ „Solidarność"), że pracownicy handlu nie mogą być traktowani gorzej niż pracownicy innych działów gospodarki. Zdaniem Wysokiej Izby, Parlament powinien być konsekwentny w swoich ocenach i preferencjach dotyczących ochrony pracownika i działania w interesie rodziny. Nie znaleziono merytorycznego uzasadnienia, aby w przypadku nowo stanowionego święta odstąpić od poglądów i idei przyświecających Parlamentowi w momencie uchwalania ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni.

W świetle powyższego, w związku z przyjęciem przez Sejm poprawki Senatu, w dniu 12 listopada 2018 r. obowiązywać będą ograniczenia w wykonywaniu pracy w placówkach handlowych w niedziele i święta określone w przepisach ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.

Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe