Co do zasady urlop wypoczynkowy udzielony pracownikowi przez pracodawcę, a więc taki, co do którego w określonym terminie szef wyraził zgodę, zatrudniony powinien wykorzystać. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy etatowiec w omówionym okresie nie udaje się na wypoczynek albo urlop zostaje przerwany lub skrócony.
Dwa warunki
Wcześniejszy niż planowany termin zakończenia wakacji może wystąpić przy odwołaniu pracownika z urlopu. Kodeks pracy dopuszcza wydanie przez szefa takiej dyspozycji. Pracownik musi się jej podporządkować, gdyż jednym z jego podstawowych obowiązków jest stosowanie się do zgodnych z prawem poleceń przełożonych, które dotyczą pracy.
Aby odwołanie z urlopu nastąpiło zgodnie z prawem, muszą być jednak spełnione dwie przesłanki. Obecność pracownika w pracy ma być uzasadniona wystąpieniem okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu. Okoliczności te mają dotyczyć zakładu, a obecność pracownika musi być konieczna ze względu na zapewnienie normalnego toku pracy. Przyjmuje się, że odwołanie z urlopu będzie uzasadniać m.in. wystąpienie nagłej awarii, rozpoczęcie niezapowiedzianej kontroli organów administracyjnych i związanej z tym konieczności przygotowania dokumentacji czy udzielenia informacji, którymi dysponuje wypoczywający. Również otrzymanie nieprzewidzianego wcześniej zlecenia kontrahenta pracodawcy na realizację określonych usług zarządzanych lub wykonywanych przez nieobecnego może w określonych okolicznościach przesądzić o odwołaniu go z urlopu.
Jeżeli takie sytuacje wystąpią, wezwany ma obowiązek przerwać urlop i stawić się w zakładzie, nawet jeżeli uważa, że firma świetnie poradzi sobie bez niego.
Nieprawidłowy cel
Zdarza się, że pracodawcy wykorzystują tę instytucję jako narzędzie do ściągnięcia pracownika do firmy wyłącznie po to, aby złożyć mu oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Dzieje się tak dlatego, że pracodawca nie może wypowiedzieć angażu w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zdecydowanie takie działanie nie zasługuje na aprobatę. W takim przypadku odwołanie z urlopu nie spełnia ustawowych przesłanek. Nie sposób bowiem uznać, aby wypowiedzenie stanowiło nieprzewidzianą okoliczność związaną z funkcjonowaniem zakładu uzasadniającą obecność pracownika w pracy.