Funkcjonowanie związku zawodowego z zakładzie pracy wiąże się nie tylko z uprawnieniami wobec pracodawcy, ale również nakłada na organizację związkową wiele obowiązków.
Informacja o starcie...
Przede wszystkim związek zawodowy powinien poinformować pracodawcę, że rozpoczął prowadzenie działalności na terenie jego zakładu pracy. Zasadne jest, aby przekazał status oraz inne informacje potwierdzające jego powstanie (np. uchwałę założycielską, potwierdzenie o wpisie w KRS, wypis z rejestru ponadzakładowej jednostki związku zawodowego). Formalnie jednak nie ma konieczności udowadniania, iż związek zawodowy istnieje. Wystarczy samo zawiadomienie.
... i liczbie członków
Organizacja związkowa jest również obowiązana przedstawić pracodawcy co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – informację o łącznej liczbie jej członków, w tym o liczbie członków będących pracownikami. Powinien się z tego wywiązać do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale. Jak wynika ze stanowiska Sądu Najwyższego, brak takiej informacji skutkuje utratą uprawnień (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, wyrok SN z 25 sierpnia 2015 r., II PK 214/14).
Ważne jest również informowanie pracodawcy o przynależności danej osoby do organizacji związkowej w związku z zamiarem podjęcia przez pracodawcę czynności w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy wymagających współdziałania ze związkiem zawodowym. Nieudzielenie tej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku współdziałania z organizacją związkową w sprawach dotyczących tych pracowników (art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych).
Lista chronionych osób
Innym rodzajem powinności jest wskazanie pracodawcy, którzy członkowie związku zawodowego podlegają szczególnej ochronie. Gdy właściwy organ nie dokona wskazania, ochrona przysługuje – w okresie do czasu wskazania – przewodniczącemu zakładowej organizacji związkowej (art. 32 ustawy o związkach zawodowych).