Zmiana warunków pracy za porozumieniem wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy, decydujących się na dokonanie zmiany postanowień angażu w ustalonym terminie. To porozumienie nie musi być sporządzone w formie pisemnej, choć do celów dowodowych lepiej, aby miało taką postać. Zwykle następuje to przez złożenie przez firmę pisemnej propozycji pracownikowi i wyrażeniu przez niego zgody. Może mieć także postać aneksu do umowy o pracę.
Wystąpienie z propozycją zmiany umowy o pracę za porozumieniem stron stanowi w istocie ofertę zgodnej zmiany warunków pracy lub płacy. Stosuje się do niej odpowiednio – na podstawie art. 300 kodeksu pracy – przepisy kodeksu cywilnego (art. 66 i następne). Pracownik może więc przyjąć ofertę pracodawcy pragnącego zmienić treść umowy w określonym terminie przez zwykłe wyrażenie na to zgody. Przy czym jego zgoda może być uzewnętrzniona w sposób wyraźny. Z reguły stanowi ją złożone firmie oświadczenie o przyjęciu propozycji albo może być także wyrażona w sposób dorozumiany – przez zachowanie się pracownika świadczące o tym, że aprobuje decyzję (propozycję) szefa. Etatowiec może też bez żadnego uzasadnienia nie przyjąć proponowanej zmiany.
Odwołanie możliwe
Zawarcie przez strony porozumienia zmieniającego treść łączącej je umowy o pracę jest dla nich wiążące. Dlatego pracownik nie ma możliwości swobodnej zmiany zdania i odwołania swojego wcześniejszego oświadczenia o wyrażeniu akceptacji na modyfikację warunków pracy lub płacy. Odwołanie oświadczenia woli, które zostało złożone pracodawcy, może być skuteczne tylko wtedy, gdy doszło do niego jednocześnie ze złożonym oświadczeniem lub wcześniej (art. 61 k.c.). Zatem zmiana stanowiska przez pracownika, który najpierw zgodził się na modyfikację angażu za porozumieniem, a następnie uznał, że jest to dla niego niekorzystne, nie wiąże szefa.
Pracownik może jedynie próbować uchylić się od skutków swojej zgody na zmianę treści angażu poprzez powołanie się na wady swojego oświadczenia woli. W takim przypadku oceny skuteczności takiego odwołania dokonuje się w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego regulujące wady oświadczenia woli (art. 82- 88 k.c.). Zwykle chodzi tu o działanie pod wpływem błędu lub podstępu, ewentualnie groźbę bezprawną. W praktyce jednak rzadko bywa to skuteczne. Na ogół pracownicy nie są w stanie wykazać, że działali pod wpływem błędu.
Inne warunki
Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy to podstawowy sposób zmiany treści umowy poprzez jednostronne oświadczenie szefa. Jest ono konieczne, gdy zmiana ta dotyczy istotnych warunków pracy lub płacy albo jest niekorzystna dla pracownika i ten nie wyraża zgody na modyfikację. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy następuje wtedy, gdy szef zaproponuje zatrudnionemu na piśmie nowe warunki angażu oraz wypowie mu dotychczasowe. Dokonanie takiego wypowiedzenia powoduje, że gdy pracownik nie przyjmie nowych zasad pracy lub płacy, składając odpowiednie oświadczenie w tej sprawie, stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu wypowiedzenia, bez potrzeby dokonywania dodatkowego wypowiedzenia >patrz ramka.
