Ekwiwalent za zaległy urlop muszą dostać spadkobiercy zmarłego pracownika - wyrok TSUE

Spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się od jego byłego pracodawcy ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przed śmiercią płatny urlop. Nawet, jeśli prawo krajowe wyklucza, by taki ekwiwalent pieniężny mógł wchodzić w skład masy spadkowej.

Publikacja: 06.11.2018 13:38

Ekwiwalent za zaległy urlop muszą dostać spadkobiercy zmarłego pracownika - wyrok TSUE

Foto: 123RF

Prawo zmarłego pracownika do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop jest bowiem przenoszone w drodze dziedziczenia na jego spadkobierców - przypomniał Trybunał Sprawiedliwości w wydanym dziś wyroku w połączonych sprawach C-569/16 i C-570/16.

Wdowy poszły po pieniądze

Zmarli mężowie Marii Elisabeth Bauer i Martiny Broßonn byli zatrudnieni, odpowiednio, przez miasto Wuppertal (Niemcy) i przez Volkera Willmerotha. Ponieważ zmarli nie wykorzystali przed swoją śmiercią wszystkich dni corocznego płatnego urlopu, M.E. Bauer i M. Broßonn, jako ich jedyne następczynie prawne, zażądały od byłych pracodawców swoich małżonków ekwiwalentu pieniężnego za te dni. Miasto Wuppertal oraz V. Willmeroth odmówili wypłaty tego ekwiwalentu, w związku z czym M.E. Bauer i M. Broßonn wystąpiły do niemieckich sądów pracy.

Bundesarbeitsgericht (federalny sąd pracy, Niemcy), który rozpatruje te spory, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie w tym kontekście wykładni prawa Unii, zgodnie z którym każdy pracownik jest uprawniony do corocznego płatnego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni, a prawo to nie może być zastąpione wypłatą ekwiwalentu pieniężnego, z wyjątkiem przypadku, gdy stosunek pracy ulega rozwiązaniu.

Bundesarbeitsgericht przypomniał, że Trybunał orzekł już w 2014 r., iż śmierć pracownika nie powoduje wygaśnięcia jego prawa do corocznego płatnego urlopu. Chciał jednak ustalenia, czy dotyczy to również przypadku, gdy prawo krajowe – tak jak prawo niemieckie – wyklucza, by taki ekwiwalent pieniężny mógł wchodzić w skład masy spadkowej. Niemiecki sąd zauważył przy tym, że cele prawa do corocznego płatnego urlopu, czyli umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnieniu mu okresu wytchnienia i wolnego czasu, nie są już możliwe do osiągnięcia po jego śmierci.

Prawo do urlopu trwa po śmierci

W dzisiejszym wyroku Trybunał potwierdził, że zgodnie z prawem Unii śmierć pracownika nie powoduje wygaśnięcia jego prawa do corocznego płatnego urlopu. Ponadto uściślił, że spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez niego coroczny płatny urlop.

W sytuacji, gdy prawo krajowe wyklucza taką możliwość, a tym samym okazuje się niezgodne z prawem Unii, spadkobiercy mogą powoływać się bezpośrednio na prawo Unii, i to zarówno względem pracodawcy publicznego, jak i pracodawcy prywatnego.

- Śmierć pracownika skutkuje nieuchronnie tym, że nie może on już skorzystać z czasu odpoczynku i wytchnienia, które wiążą się z prawem do corocznego płatnego urlopu, do którego był on uprawniony. Jednakże aspekt czasowy stanowi tylko jeden z dwóch aspektów prawa do corocznego płatnego urlopu, które jest podstawową zasadą prawa socjalnego Unii i które zostało wyraźnie potwierdzone jako prawo podstawowe w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. To prawo podstawowe obejmuje również prawo do uzyskania wynagrodzenia podczas tego urlopu, a także, jako prawo współistotne temu prawu do corocznego „płatnego" urlopu, prawo do ekwiwalentu pieniężnego za coroczny urlop niewykorzystany do dnia ustania stosunku pracy - wskazał TSUE.

Prawo Unii ponad prawem krajowym

Zdaniem Trybunału, element finansowy ma charakter ściśle majątkowy i dlatego przeznaczony do wejścia w skład majątku danej osoby, w związku z czym jej śmierć nie może z mocą wsteczną pozbawić jej tego majątku, a w konsekwencji tych, którym przekazuje się go w drodze dziedziczenia, nie może pozbawić skutecznego korzystania z tego finansowego komponentu prawa do corocznego płatnego urlopu.

W przypadku, gdy roszczeń z tytułu ekwiwalentu nie można wywodzić z przepisów prawa krajowego w sposób zgodny z prawem Unii, sąd krajowy, rozpoznający spór między następcą prawnym zmarłego pracownika a byłym pracodawcą tego pracownika, musi odstąpić od stosowania przepisów  krajowych i wydać takie orzeczenie, które zapewni  spadkobiercy ekwiwalent pieniężny na koszt byłego pracodawcy nabyty zgodnie z prawem Unii. Obowiązek ten spoczywa na sądzie krajowym niezależnie od tego, czy spór toczy się pomiędzy takim następcą prawnym a pracodawcą posiadającym status organu publicznego (takim jak miasto Wuppertal), czy pracodawcą prywatnym (takim jak V. Willmeroth).

Prawo zmarłego pracownika do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop jest bowiem przenoszone w drodze dziedziczenia na jego spadkobierców - przypomniał Trybunał Sprawiedliwości w wydanym dziś wyroku w połączonych sprawach C-569/16 i C-570/16.

Wdowy poszły po pieniądze

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a